کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانششناسی خوانده و پنج سال است که کتابداری میکند. خانم «زیبا عبدالملکی» در هفته کتاب به دلیل فعالیتهایش به عنوان کتابدار برتر معرفی و تقدیر شد. عبدالملکی در گفت و گو با «جوان» درباره اقداماتش برای ترویج کتابخوانی توضیح میدهد.
کجا مشغول هستید؟
شهرستان قروه، پنج باب کتابخانه دارد. من در کتابخانه مرکزی شهر به نام کتابخانه شهید مدرس، کتابدار تخصصی کودک و نوجوان هستم. پنج سال پیش که وارد این کتابخانه شدم حدود ۲۲۰ عضو کودک و نوجوان داشت و امروز بالای ۲ هزار نفر عضو دارد که هر روز هم بر تعداد آنها افزوده میشود. من در این پنج سال برای اعضای کتابخانه مدارس و کودکستانهای سطح شهر و روستاهای دور و نزدیک قروه برنامههایی برای ترویج کتابخوانی انجام دادهام.
کتابداری کودک و نوجوان چه فرقی با کتابداری بزرگسال دارد؟
همان طور که از نام این بخش مشخص است، مخاطب آن از بچههای سه سال به بالاست، البته بچههای باهوش و خوشزبان زیر سه سال هم داریم که در کتابخانه عضو هستند و از کتابهای داستان تصویری و صوتی استفاده میکنند.
برای بچهها چه برنامههایی در کتابخانه اجرا میکنید؟
هر هفته دو جلسه قصه گویی دارم که از ابتدای راهاندازی آن تا امروز روز و ساعت اجرای آن تغییر نکرده و همه میدانند که چه روزی در کتابخانه قصهگویی داریم. در این جلسه برای کودکان زیر دبستان قصههایی متناسب با سن آنها خوانده میشود و برای بچههای دبستانی، قصههای زندگی شخصیتهای ایرانی مانند ابوعلی سینا را جمعخوانی میکنیم. علاوه بر آن بلندخوانی و معرفی کتاب را هم داریم.
اقدامات ابتکاری نیز داشتهاید؟
طرحی برای مادران باردار اجرا کردیم که در آن مادران در کلاسهای قصه گویی شرکت میکردند و برای جنین کتاب میخواندند. تاثیر این خواندن کتاب آنقدر زیاد است که نوزاد تازه متولد شده در سن هفت یا هشت ماهگی به خوبی کتاب را میشناسد و با آن ارتباط برقرار میکند. طرح آزمایشی هم با آموزش و پرورش اجرا کردیم و در آن دانشآموزانی را که در روخوانی و جملهسازی ضعیف بودند انتخاب و با آنها کتابخوانی تمرین کردیم که نتیجه خوبی داشت و آن دانشآموزان توانایی خوبی در خواندن و جملهسازی پیدا کردند.
برای کودکان روستایی در روستاهای قروه طرحی داشتهاید؟
بله، شخصاً به روستاها سر میزنم و برای بچهها کتاب میبرم، استقبال عالیای دارند، حتی در روستاهای دور که حداقل ۴۵ دقیقه با اتومبیل راه است، بچههای روستایی علاقه زیادی به خواندن کتاب دارند. من برای اینکه این علاقه بیشتر شود، در کتاب برایشان سؤال طراحی میکنم و از آنها میخواهم پاسخ سؤال را بدهند و جایزه کوچکی برای این کار در نظر میگیریم. همین باعث میشود که بچهها در پیدا کردن پاسخ سؤالها والدین خود را هم مشارکت دهند.
برای مهد کودکها چه اقدامی داشتهاید؟
یکی از کارهایی که خودم پیگیر انجام آن هستم سر زدن به مهدکودکهاست. برای بچههای مهد، کتاب میبرم و آنها را با آداب و رسوم کشورمان آشنا میکنم، مثلاً لباس محلی میپوشم و به مهدکودک میروم و برای بچهها توضیح میدهم که شب چله چه شبی است و چرا در آن شب فال حافظ میگیریم و علت خوردن هندوانه در شب یلدا چیست! آنقدر این کار برای بچهها جذاب و آموزنده است که الان حتی از پدر و مادرهایشان آداب و رسوم را بهتر میدانند.
چه انتظار یا خواستهای از مسئولان دارید؟
از مسئولان نهاد کتابخانهها به خصوص از آقای مختارپور تشکر میکنم که از ما حمایت میکنند و درخواستم این است که کتابهای بیشتری برای کتابخانه بفرستند، تقریباً کتابها برای بچهها تکراری شده است، یکی از اعضای کتابخانه پنج سال است که هر هفته ۱۰ جلد کتاب برای خواندن میبرد و تقریباً همه کتابها را خوانده و لازم است کتاب جدید آورده شود. الان فیلمهای آموزشی را از اینترنت دانلود میکنم و به بچهها نشان میدهم، اگر برای ما فیلمهای آموزشی هم ارسال کنند، خیلی خوب است.