همزمان که جنگ در سوریه به مراحل آخر خود نزدیک میشود کشورهای عربی با قبول واقعیتهای میدانی یکی پس از دیگری محاسبات و سیاستهای خود را تغییر داده و برای از سرگیری روابط دیپلماتیک با طرف پیروز در دمشق پیام میفرستند که با استقبال دولت سوریه مواجه شده است. روز گذشته بشار اسد طی پیامی به همتای اردنی خود اعلام کرد گذشته را فراموش کرده و به آینده نگاه میکند.
روز دو شنبه عبدالکریم الدغمی، رئیس اسبق پارلمان اردن در رأس هیئتی به دمشق سفر کرد و این سفر در نوع خود اولین سفر از سال ۲۰۱۱ محسوب میشود. به نقل از المنار، الدغمی در این سفر با بشار اسد، رئیسجمهور سوریه دیدار کرد. بشار اسد از الدغمی خواست پیام شفاهی را به عبدالله دوم، پادشاه اردن منتقل کند. اسد در این پیام گفت: به پادشاه اردن بگویید ما به جلو چشم دوختهایم نه به عقب. این پیام اسد در حالی است که اردن نقش مهمی در طولانی شدن جنگ سوریه داشت و با امریکا و عربستان سعودی و حتی اسرائیل برای تقویت گروههای مسلح تروریستی در سوریه همکاری میکرد. اما از زمان ورود مستقیم روسیه تغییر محسوسی در سیاستهای اردن رخ داد و این کشور به این واقعیت رسید که دولت بشار اسد سقوط نخواهد کرد. طی دو سال گذشته روابط دو طرف به تدریج رو به بهبود گذاشت، اما کمتر علنی میشد. دیدار روز دو شنبه هیئت اردنی و اظهارات آنها در نوع خود بیسابقه بوده و نشان میدهد امان تصمیم گرفته است بیش از پیش هم روابط خود را با دمشق بهبود دهد و هم آن را علنی کند. عبدالکریم الدغمی، رئیس هیئت اردنی روز دو شنبه به بشار اسد گفت: «سوریه خط دفاعی کل منطقه عرب است، پیروزی سوریه پیروزی کشورهای عربی علیه پروژه غربی است که برای خدمت به امنیت اسرائیل به دنبال نابودی و تجزیه منطقه هستند.»
هرچند برخی نیز میگویند، روابط الدغمی با دولت اردن خود دچار تنش است و تصمیم وی برای سفر به دمشق احتمالاً برای مطرح شدن مجددش در عرصه سیاسی از طریق منطقه است. مسئله قابل اهمیت این است که تحلیلگران در اردن از پیام اسد شگفتزده شده و این سؤال را مطرح میکنند که آیا اسد در پیام شفاهی خود دنبال سرزنش کردن است یا با غرور درباره نهایی کردن جنگ صحبت میکند یا اینکه این مسئله نشاندهنده دعوتی برای باز کردن صفحه جدیدی از روابط میان دو کشور است.
علاوه بر اردن گزارشهایی از تلاش بعضی کشورهای عربی برای نزدیکی به دمشق منتشر میشود. منابع آگاه اخیراً گزارش دادهاند که امارات متحده عربی کانالهای جدیدی با دمشق باز کرده است. این کشور چند ماه قبل پروازهای هوایی خود را به شهر لاذقیه از سر گرفت. در همین حال، محمد بن زاید ولیعهد ابوظبی روز گذشته وارد اردن شد. دستور کار این سفر مشخص نیست، اما مسئله جالب توجه این است که سفر محمد بنزاید به اردن چند ساعت بعد از پیام اسد به پادشاه این کشور صورت میگیرد.
مقامات سوری تأیید کردند تحرکات جدیدی در روابط دیپلماتیک با کشورهای عربی صورت گرفته است. «ایمن سوسان» معاون وزیر خارجه سوریه در گفتوگو با شبکه المیادین گفت که شماری از کشورهای عربی و اروپایی هیئتهایی را برای بررسی وضعیت سفارتهایشان در دمشق اعزام کردهاند. فیصل مقداد از دیگر معاونان وزارت خارجه سوریه نیز اخیراً گفته که این کشور از اقدام کشورهای عربی برای بازگشایی سفارتهایشان در دمشق استقبال میکند. فیصل مقداد چندی پیش در مصاحبه با روزنامه سوری الوطن درباره اخبار منتشر شده درخصوص تصمیم امارات برای بازگشایی سفارتش در سوریه گفته بود که «ما از هر گامی که کشورهای عربی برای بازگشایی سفارتشان در سوریه بردارند استقبال میکنیم.»ایمن سوسان، معاون وزیر خارجه سوریه در بخش دیگری از سخنانش به المیادین گفت که اظهارات شاه سعودی درباره حمایت از روند سیاسی حل بحران سوریه، «بازگشت از خطا و اشتباه» است.
ملک سلمان صبح روز دو شنبه اعلام کرده بود که «ما خواستار راهکار سیاسی برای بحران سوریه و تضمین بازگشت سوریها به میهنشان هستیم». تغییر مواضع شاه سعودی در قبال تحولات سوریه پس از آن صورت میگیرد که این کشور از بزرگترین حامیان تروریستها در سوریه بوده است؛ سوریهای که اکنون در آستانه آزادسازی کامل اراضی خود پس از هفت سال بحران قرار دارد.