ایده ایجاد ارتش واحد اروپایی هنوز خام و فقط لقلقه زبان فرانسویها است، اما رئیسجمهور امریکا دستبردار نیست و همه هیبت و هویت مردم و مقامات فرانسوی را صرف رشته توئیتهای تند و توهینآمیزش کرده است. در مقابل رئیسجمهور فرانسه برای احتراز از شخصی شدن جنگ میان او و ترامپ در مصاحبهای با سیان ان و با لحنی دیپلماتیک دوباره بر ایده ارتش مستقل و همینطور استقلال بیشتر در برابر دلار تأکید کرد و از طرف دیگر وزیر دارایی و اقتصاد فرانسه از لزوم ایجاد امپراتوری اروپا به عنوان رقیب چین و امریکا سخن گفت: تا ۱۵ سال بعد از تنش عدم همراهی فرانسه ژاک شیراک با امریکای جورج بوش، دوباره از شکافی عمیق میان پاریس و واشنگتن رونمایی شود.
دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا که دو روز پیش در پاریس مهمان رئیسجمهور فرانسه بود، در ادامه دیپلماسی توئیتری خود نوشت: «امانوئل ماکرون پیشنهاد ایجاد ارتش خاص اروپا برای حفاظت در برابر امریکا، چین و روسیه را داده است، اما این آلمان بود که در جنگ جهانی اول و دوم به فرانسه حمله کرد. خب اوضاع برای فرانسه چطور پیش رفته بود؟ اگر امریکا وارد جنگ جهانی اول و دوم نمیشد، آنها باید در پاریس شروع به یادگیری زبان آلمانی میکردند. پول ناتو را میدهید یا نه.»
ساعاتی بعد ترامپ در توئیتی دیگر نوشت: مشکل این است که امانوئل ماکرون با میزان پایین محبوبیت ۲۶ درصدی و همچنین نرخ بیکاری ۱۰ درصدی مواجه است. او تلاش میکند موضوع را عوض کند. هیچ کشوری بیشتر از فرانسه ملیگرا نیست، با مردمی سرافراز و با شرافت. پس فرانسه را دوباره بزرگ کن...
ترامپ قبل از این دو توئیت سعی کرده بود سران جهان را خطاب قرار دهد و نوشته بود: تازه از فرانسه بازگشتهام و دستاوردهای زیادی در دیدارم با رهبران جهان حاصل شد. هرگز آسان نیست که این حقیقت را مطرح کنیم که باید با امریکا رفتار منصفانهای داشت، که اینطور نبوده است، هم در بحث نظامی و هم تجاری.
رئیسجمهور امریکا ادامه داده بود: ما بخش بزرگی از هزینهها را برای حفاظت نظامی از سایر کشورها پرداخت میکنیم، صدها میلیارد دلار. صدها میلیارد دلار هم در تعامل با همین کشورها در حوزه تجاری از دست میدهیم. به آنها گفتهام که این وضعیت نمیتواند ادامه یابد. اکنون و همیشه، رفتار غیرمنصفانه مضحکی در قبال ایالات متحده بوده است. ترامپ با بیان اینکه یا باید به ایالات متحده امریکا پول پرداخت کنند یا خودشان از خودشان محافظت کنند، افزوده بود: پولهای هنگفتی صرف حفاظت از دیگر کشورها میشود و ما چیز جز کسری تجاری و ضرر به دست نیاوردیم. الان زمان آن است که این کشورهای بسیار ثروتمند به امریکا بابت محافظت ارتش پول بدهند یا خودشان کار حفاظت را انجام دهند... تجارت هم باید آزاد و منصفانه باشد!
البته انتقاد ترامپ از فرانسه حتی قبل از سفر به فرانسه شروع به انتقاد از اعضای اروپایی ناتو و فرانسه کرده بود. بهانه او برای این انتقاد، سخنان رئیسجمهور فرانسه در جریان یک مصاحبه رادیویی در توجیه ضرورت تشکیل یک «ارتش واقعی اروپایی» بود که گفته بود: «در برابر روسیه که با ما هممرز است و نشان داده که میتواند یک تهدید باشد، باید اروپایی داشته باشیم که به تنهایی و بدون وابستگی به ایالات متحده قادر به دفاع از خود است.» ماکرون تصریح کرده بود: «ما باید از خودمان در برابر روسیه، چین و حتی ایالات متحده دفاع کنیم.»ترامپ هم شامگاه ۹ نوامبر (۱۸ آبان) همزمان با ورودش به پاریس برای شرکت در مراسم صد سالگی پایان جنگ جهانی اول، در حساب توئیتری خود نوشته بود: «ماکرون رئیسجمهور فرانسه به تازگی پیشنهاد داده است که اروپا ارتش خود را تشکیل دهد تا بتواند از خود در مقابل امریکا، چین و روسیه دفاع کند. بسیار توهینآمیز است. بهتر است اروپا ابتدا سهم عادلانه خود را در ناتو بپردازد؛ سهمی که امریکا آن را به مقدار زیادی تأمین میکند.» در نهایت طی حضور ترامپ در فرانسه ماکرون هم از فرصت استفاده کرد و در سخنرانی خودش در طاق نصرت پاریس «ناسیونالیسم» را «خیانتی به میهنپرستی» دانست که انتقادی آشکار از دونالد ترامپ بود که ماه گذشته خود را فردی «ناسیونالیست» معرفی کرد نه «گلوبالیست.» فرانسه در راستای عملی کردن ارتش مستقل اروپایی طرح «ابتکار واکنش اروپایی» را که بر اساس آن همکاریهای فرماندهیهای ارتشهای اروپایی برای کنش یا واکنش سریع در زمان لازم افزایش مییابد مطرح کرده است و آلمان، بلژیک، دانمارک، اسپانیا، پرتغال، استونی، هلند و بریتانیا آن را پذیرفتهاند.
واکنش ماکرون
«امانوئل ماکرون» رئیسجمهور فرانسه در تازهترین واکنش خود به توئیتهای ترامپ در گفتوگو با «فرید زکریا» در شبکه «سیانان» با اقرار به اینکه کشورهای اروپایی تاکنون در ارائه جایگزینی برای دلار امریکا شکست خوردهاند و بیش از حد به واحد پول امریکایی وابسته هستند، تأکید کرد: «این مسئله برای من موضوع حفظ حاکمیت است؛ بنابراین میخواهم در همکاری بسیار نزدیک با نهادهای مالیمان، در سطح اروپا و با تمام شرکا این قابلیت را ایجاد کنیم که وابستگی کمتری به دلار امریکا داشته باشیم.» ماکرون تأکید کرد: «این بدان معنی نیست که به رقیب تبدیل شویم. اما من تصور میکنم برای ثبات نظم جهانی، نیازمند یک واحد پولی قوی نظیر دلار هستیم، اما باید جایگزینهایی نیز داشته باشیم. یورو باید یکی از این جایگزینها باشد و این بدان معنی است که ما باید ساختارهای مالی خود و همچنین تأمین مالی بازیگران اقتصادیمان در سطح منطقه یورو را ارتقا بخشیم.» رئیسجمهور فرانسه در بخش دیگری از این مصاحبه گفت: «اگر بعد از جنگ جهانی دوم ما به حضور امریکا برای امنیتمان نیاز داشتیم، من تصور میکنم که حالا زمان آن فرا رسیده تا اروپا حاکمیت خود و امنیت خود را بسازد.»
رئیسجمهور فرانسه، همزمان تأکید کرد که «چنین اقدامی به هیچ عنوان علیه امریکا انجام نمیشود، اما آنچه اروپا باید انجام دهد ایجاد قابلیت و استقلال برای خود به منظور حفاظت از خود است. به همین دلیل است که من موضوع سرمایهگذاری در حوزههای دفاعی را مطرح کردهام... و به همین دلیل است که میخواهم یکچارچگی بیشتری در داخل اروپا ایجاد کنم.»
ماکرون در پایان گفت که «به منظور ایجاد یک اروپای واقعی، باید این پیام به مردم مجارستان، لهستان، فنلاند و تمام نقاط اروپا رسانده شود که روزی اگر با مسئلهای مواجه شوند و حتی اگر روزی مورد حمله قرار گیرند، اروپا آن نهادی است که از آنها حفاظت خواهد کرد.» فرانسه میگوید کشورهای اروپایی برای تضمین دفاع از خود باید یک نیروی نظامی مشترک تشکیل دهند. از سوی دیگر برونو لومر، وزیر دارایی و اقتصاد فرانسه گفت: اتحادیه اروپا باید قدرت خود را در سراسر جهان به نمایش بگذارد تا از صلح حمایت کرده و از محیط زیست نیز دفاع کند. لومر در مصاحبه با روزنامه آلمانی هندلزبلات گفت: اروپا باید به یک امپراتوری تبدیل شود، درست همان طور که چین هست و به همان گونهای که امریکا هست، اما یک امپراتوری صلح آمیز که به رشد سبز تکیه دارد، نه مثل چین یا امریکا که از توافق آب و هوایی پاریس بیرون آمده.
وی در پاسخ به این سؤال که چرا از واژه جنجالی «امپراتوری» استفاده میکند، گفت: اشتباه برداشت نکنید، من درباره یک امپراتوری صلحآمیز صحبت میکنم که یک کشور قانونی است. من از این واژه برای افزایش آگاهی استفاده میکنم به این خاطر که جهان فردا توسط قدرتمندان شکل خواهد گرفت.