اعلام تحریمهای جدید امریکا و تلاش این کشور برای از کار انداختن کامل مسیر انتقال پول ایران در حالیست که ایران گزینههای مختلفی برای دور زدن تحریمها و بیاثر کردن آنها در اختیار دارد.
این روزها تمرکز مسئولان کشور برای یافتن راهکارهای بیتأثیر کردن تحریمهای امریکاست که در این باره راهحلهای متفاوتی هم وجود دارد. اما توسعه تکنولوژی طی سالهای اخیر شرایط بسیار خوبی را برای نقل و انتقالات مالی فراهم کرده است. یکی از این شیوهها بهرهگیری از ارزهای رمز پایه است.
این روزها ارزهای دیجیتال بیش از هر زمان دیگری خود را در اقتصاد دنیا نشان دادهاند. اروپاییها و برخی کشورهایی که مدتهاست سایه سنگین دلار را در معاملات خود تجربه میکنند، بدشان نمیآید که به واسطه این ارزها هم به سیطره دلار پایان دهند و هم اندکی خود را از این فضای سنگین تجارت با ایالات متحده امریکا بیرون بکشند. بنابراین با توجه به این موضوع هر روز شاهد تقویت ارزهای دیجیتال و رمز پایه در میان کشورها هستیم. یکی از نکات مثبت ارزهای دیجیتال قابلیت عدم پیگیری مبدأ، محل تولید و محل خرج این ارزهاست که همین میتواند اتفاقی مهم برای تبادلات مالی کشورها باشد.
یک تجربه موفق
بنابر اعلام مقامات امریکاییریال برآوردهای انجام شده نشان میدهد که کرهشمالی در سال گذشته بیش از ۲۰۰ میلیون دلار از تراکنشهای خود را در قالب ارز دیجیتال انجام داده است. این به معنی کمرنگ شدن تأثیر تحریمهای سفت و سخت بینالمللی علیه این کشور، به دلیل انجام آزمایشات موشکی و هستهای است.
در همین حال «پریسیلا موریچی»، افسر سابق آژانس امنیت ملی امریکا در مصاحبه با «رادیو آزاد آسیا» گفت: برآوردهای انجام گرفته شده حاکی از بهکارگیری ۱۱هزار بیتکوین توسط «پیونگیانگ» برای انجام بخشی از تراکنشهای خود در سال ۲۰۱۷ میلادی هستند.
جالب اینجاست که کشورهایی که تحت تحریم نیستند هم برای توسعه اقتصادی خود تمایل زیادی به بهرهگیری از ارزهای دیجیتال دارند. بر این اساس، اوکراین یکی از کشورهایی است که تصمیم گرفته است به منظور تسهیل مبادلات ارزی و تجاری و همچنین ارتقای سطح اقتصادی خود از ارز بیتکوین و ارزهای دیجیتالی بیتکوین استفاده کند.
هماکنون شرکتهای کشتیرانی و حملونقل دریایی در کشور اوکراین به منظور دور زدن تحریمها و انتقال محموله به کشورهای تحت تحریمهای بینالمللی و منطقهای همچون سودان، یمن، قطر، روسیه و پاکستان برای مبادلات ارزی و تجاری خود از ارز دیجیتالی رمزنگاری شده بیتکوین استفاده میکنند.
پیش به سوی ارز دیجیتال ملی
در همین حال باید گفت که پاشنه آشیل بهرهگیری از این ارزهای دیجیتال در داخل کشور آن است که با توجه به تسلط نداشتن ایران بر زیرساختهای تولید اینگونه ارزها، احتمال مسدود شدن یا دستکاری ارزهای در اختیار ایران از سوی دشمنان وجود دارد و همین موضوع میتواند تا حدی ریسک استفاده از این ارزها همچون بیتکوین را برای کشورمان بالا ببرد. اما نکته این است که هماکنون امکان ایجاد یک ارز دیجیتال ملی در داخل کشور وجود دارد و ایران میتواند همچون ونزوئلا نفت یا صنایع معدنی خود را پشتوانه ارز دیجیتال خود کند.
ونزوئلا کشوری است که توانسته با طراحی یک ارز دیجیتال با پشتوانه نفت، اندکی از سیطره امریکا کم و بالاخره راهی برای دور زدن تحریمها و فروش نفت خود به دنیا پیدا کند. همین چند وقت پیش بود که سفیر ونزوئلا در ایران، با اشاره به استفاده کشورش از ارزهای دیجیتال برای دور زدن تحریمهای امریکا خبر داده بود؛ این کشور به زودی طلا را نیز به پشتوانه انتشار ارزهای دیجیتال خود اضافه خواهد کرد.
بر این اساس یک مقام ونزوئلایی گفته بود که پترو یک ارز دیجیتالی با پشتوانه نفت است که قیمت آن با قیمت روز یک بشکه نفت برابر است. در پیشفروش پترو ۵میلیون دلار درآمدزایی ایجاد شد که بدون شک این رقم افزایش مییابد. در عین حال ما هم از بخش دیگر سرمایهای ونزوئلا یعنی طلا در جستوجوی حمایت بیشتر هستیم؛ در واقع در تلاش هستیم طلا هم بتواند پشتوانه پترو شود.
حال اگرچه مدتهاست که وزیر جوان ارتباطات سخن از طراحی یک پول ملی دیجیتال به میان آورده، اما این اتفاق تاکنون بروز پیدا نکرده و عملاً همزمان با شروع تحریمها دست ایران برای استفاده از این ابزار خالی مانده است. اگرچه به نظر میرسد که همچنان در اختیار گرفتن این ارز دیجیتال ملی و شریک شدن آن با کشورهای همپیمان مانند روسیه، چین، ترکیه و عراق عملاً میتوانیم به سمت دور زدن تحریمها بدون نگرانی از اعمال نظر ایالات متحده و حتی فشارهای FATF حرکت کنیم.