لایحه مبارزه با تأمین مالی تروریسم با بیش از ۲۰ ایراد شورای نگهبان به مجلس بازگردانده شده و اروپاییها نیز در ایجاد سامانه مالی SPV با ایران همچنان تعلل میکنند. گرچه حمیدرضا آصفی، سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه معتقد است، اروپاییها در خصوص تعهدات و وعدههای خود در زمینه برجام دنبال آن هستند که زمان بخرند و وعدههای خود را عملی نکنند، اما درون مجلس هم، اکنون در رأی مجدد به CFT تردید جدی وجود دارد.
محمود صادقی، عضو فراکسیون امید و از مدافعان جدی پیوستن جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون مبارزه با تأمین مالی تروریسم اخیراً توئیت کرده: «به نظر میرسد رفع ایرادهای شورای نگهبان به لایحه CFT در مجلس امکانپذیر است. اما بدیهی است نمایندگان موافق در صورتی انگیزه دفاع دوباره از لایحه را خواهند داشت که مطمئن شوند مبادلات بانکی بینالمللی ایران به صورت عملی و مؤثر از طریق SPV یا هر سازوکار دیگری امکان پذیر خواهد بود.»
این مطلب میتواند رابطه معناداری بین تعهدات برجامی اروپا و پیوستن ایران به این کنوانسیون ایجاد کند؛ رابطهای که بیش از هر چیز میتواند ناشی از درک این نماینده از منافع ملی کشور باشد. اما حمیدرضا آصفی همچنان معتقد است ما نباید خیلی دلخوش به اروپاییها باشیم. مسئلهای که در کلام عضو کمیسیون امنیت ملی به زبان دیگری تکرار شده است. نقوی حسینی معتقد است: کانال SPV چندان سرانجامی نخواهد داشت. حمیدرضا آصفی، سخنگوی وزارت امور خارجه دولت اصلاحات در گفتوگو با فارس با تأکید بر اینکه بدعهدی در ذات امریکاییها است، تصریح کرد: آخرین بدعهدی امریکا نسبت به جمهوری اسلامی ایران در موضوع برجام بود که گفتوگوهایی که بیش از ۱۲ سال به درازا کشید، توسط محمدجواد ظریف به نتیجه رسید و این حاصل تلاش بسیار زیادی از سوی همه طرفین ۱+۵ بود، اما امریکا به راحتی از این توافق خارج شد. بنابراین، از امریکا انتظاری جز این نمیرفت. وی با بیان اینکه برجام معیاری برای شناخت بیشتر امریکا بود، گفت: جمهوری اسلامی، امریکا را میشناخت و میدانست به دولت و حکومت امریکا نمیتوان اعتماد کرد و هیچ دلخوشی نیز به وعدههای آنها نداشت.
اروپا زمان میخرد که به وعدهها عمل نکند
آصفی به تعلل اروپاییها در خصوص وعدههای برجامی اشاره و خاطرنشان کرد: اروپا در شرایط سختی قرار گرفته؛ چراکه از یک سو حیثیت آنها زیر سؤال رفته و از سوی دیگر با تحقیر امریکا مواجه شدهاند. سخنگوی وزارت امور خارجه دولت اصلاحات به روابط بسیار گسترده اروپا و امریکا اشاره کرد و یادآور شد: این روابط بسیار گسترده سبب شده اروپا توان مقابله حداکثری با امریکا را نداشته باشد. اروپا احساس میکند اگر نتواند برجام را حفظ کند در دنیا هیچ کشوری به آنها اعتماد نکرده و اروپا را یک بلوک دسته دومی در دنیا میبیند.
سخنگوی وزارت امور خارجه دولت اصلاحات میگوید که این شرایط در اروپا سبب شده اروپاییها در خصوص تعهدات و وعدههای خود در زمینه برجام زمان بخرند و وعدههای خود را عملی نکنند. وی تأکید کرد: ما نباید خیلی دلخوش به اروپاییها باشیم، هرچند که توقع داریم اروپاییها تعهدات خود را عملی کنند و به وعدههایی که دادهاند جامه عمل بپوشانند. سخنگوی وزارت امور خارجه دولت اصلاحات در عین حال بر این باور است که صلاح و منافع کشور در شرایط فعلی ایجاب میکند که نگاه به درون داشته باشیم نه به کشورهای اروپایی و امریکا. به عبارتی باید توانمندسازیهای داخل را در دستور کار قرار دهیم و البته بدانیم برجام درنهایت و غایت همانی است که الان میبینیم. وی خاطرنشان کرد: باید به اروپاییها بفهمانیم که هر گونه تأخیر بیشتر و عدم اقدامات عملی هزینههای بیشتری از سوی ایران به دنبال خواهد داشت، به عبارتی اروپاییها باید بدانند جمهوری اسلامی نه صبر زیادی دارد و نه منتظر میماند که کسی مقدراتش را تعیین کند. همه باید بدانند دست جمهوری اسلامی ایران برای عمل کردن و نکردن به تعهدات باز است. برای تفهیم این حقیقت یک راه مبادی و کانالهای دیپلماتیک است، اما میتوان در عرصه عمل و فعالیتهای فناوری هستهای به اروپاییها بفهمانیم که جمهوری اسلامی ایران یک کشور دست و پا بسته نیست.
موانع اجرای سازوکار SPV
عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس موانع اجرای سازوکار SPV را که امریکاییها باعث آن شدهاند، تشریح کرد.
سیدحسین نقویحسینی در گفتوگو با خبرگزاری خانهملت، با بیان اینکه ایجاد یک کانال انتقال پول با اروپاییها اقدام مثبتی است، گفت: با این حال از آنجایی که جایگاه حقوقی چنین کانالی در نظام بانکی بینالمللی تعریف نشده، قطعاً این پروژه با موانعی روبهرو خواهد بود. نماینده مردم ورامین در مجلس شورای اسلامی بر همین اساس تصریح کرد: از سوی دیگر امریکاییها تمام توان خود را به کار گرفتهاند تا این کانال نتواند کارایی داشته باشد که نمونه آن تهدیداتی است که وزارت خزانهداری امریکا اعلام کرده است. همچنین معتقدیم موضوع دانمارک، اتریش و هلند که نسبت به جمهوری اسلامی تهمتهایی را روا داشتهاند، توطئههایی برای منتفی کردن سازوکار SPV بوده که با حمایت امریکاییها و صهیونیستها رخ داده است. نقوی حسینی ادامه داد: اروپاییها که تا کنون در طراحی کانال SPV دچار سردرگمی بودند با در دست گرفتن بهانه حادثه تروریستی در اروپا و اتهام به ایران ممکن است در حوزه همکاریها نیز تعلل کنند و به این ترتیب امریکاییها در اعمال فشار خود موفق خواهند شد. عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در پایان با بیان اینکه کارشکنی امریکاییها و صهیونیستها اجازه نخواهد داد اروپاییها سازوکار SPV را راهاندازی کنند، خاطرنشان ساخت: معتقدیم کانال SPV چندان سرانجامی نخواهد داشت. ضمن اینکه مسئولان دستگاه دیپلماسی کشورمان بارها گفتهاند باید اقدام عملی از سوی اروپاییها صورت گیرد و صرفاً بیان راهکار مفید نخواهد بود.
پذیرش FATF، معرفی سرپلهای دور زدن تحریمهاست
رئیس کمیته هستهای مجلس هم در این زمینه به مهر گفته است: در صورت پیوستن ایران به FATF تمام سر پلهای دور زدن تحریمها را خودمان به امریکا معرفی میکنیم.
مجتبی ذوالنور، با اشاره به ایرادات شورای نگهبان به لایحه CFT اظهار داشت: تا الان که ارتباط اقتصادی بین ایران، چین و روسیه برقرار بوده است ما FATF را نپذیرفته بودیم و همان عللی که نمیگذارد چین و روسیه برای تحریم ایران به امریکا ملحق شوند، همان علل هم موجب استمرار همکاری ایران با روسیه و چین خواهد شد. وی اظهار داشت: در صورتی که FATF را بپذیریم، برای دور زدن تحریمها دچار مشکل میشویم، دولت به صورت قانونی نمیتواند تحریمها را دور بزند، نباید تحریم کنندگان سرنخهای راهکارهای دور زدن تحریمها را داشته باشند. رئیس کمیته هستهای مجلس اظهار داشت: موافقان FATF میگویند باید به FATF بپیوندیم و بعد در عمل اجرا نکنیم. این در حالی است که اگر بعد از پیوستن به FATF این معاهده را اجرا نکنیم. مجدداً در لیست سیاه FATF قرار میگیریم، پس پیوستن به FATF با این همه مشکلات چه ارزشی دارد. اگر قرار است در لیست سیاه FATF باشیم بهتر است بدون تعهد در این لیست قرار بگیریم. وی با تأکید بر اینکه ایرادات شورای نگهبان به متن کنوانسیون است، گفت: به احتمال زیاد این لایحه به مجمع تشخیص ارسال میشود و مجمع نیز به دلیل اینکه ایرادات شورای نگهبان محکم است و هم خود مجمع نظر منفی کارشناسی به این لایحه دارد، این لایحه را رد خواهد کرد.