کتابخانه «مجلس شورای اسلامی» مرکزی فرهنگی با قدمت و ارزش زیاد در شهر تهران محسوب میشود که در دوران مختلف پذیرای انبوه محققان، پژوهشگران، طلاب و دانشجویان بوده است. این کتابخانه دارای بخشهای گوناگون تخصصی همچون نشریات، اسناد، ایرانشناسی و انقلاب اسلامی است، اما مدتی است اتفاقی در این کتابخانه افتاده که اعتراض جمعی از مراجعه کنندگان به این کتابخانه را فراهم آورده است.
بخش تخصصی انقلاب اسلامی که بیش از یک دهه به ارائه خدمات به مراجعه کنندگان میپرداخت، متأسفانه با تصمیم ریاست کتابخانه به حالت نیمه تعطیل درآمده است. بیشتر کتابهای این بخش به مخزن اصلی کتابخانه منتقل شده و مکان آن هم به اتاقکی کوچک و نامناسب انتقال داده شده است. در این باره نظر تعدادی از مراجعه کنندگان به این بخش را جویا شدیم.
تضییع حقوق مراجعهکنندگان
حمید امیرفخریان، فارغ التحصیل کارشناسی ارشد رشته انقلاب اسلامی درباره کارکرد و مزیت بخش تخصصی انقلاب اسلامی میگوید: «درطول چند سال گذشته با توجه به رشته تخصصیام استفاده زیادی از بخش انقلاب اسلامی کتابخانه مجلس کردهام. به نظرم لازم است این بخش به شکل مخزن باز و با دسترسی آسان به کتابها به علاقهمندان تاریخ انقلاب اسلامی ارائه خدمات بدهد. مجلس شورای اسلامی به عنوان خانه ملت، مکانی است که وکلای مردم برای احقاق حق ملت به اینجا میآیند، بنابراین عجیب است که با یک تصمیم ناصحیح حق بخشی از مراجعهکنندگان به کتابخانه مجلس شورای اسلامی تضییع شود.»
خانم شفیعی که کارشناسی ارشد تاریخ دارد و از مراجعه کنندگان بخش انقلاب اسلامی است نیز درباره تغییرات ایجاد شده در کتابخانه مجلس گفتند: «امتیاز کتابخانه انقلاب اسلامی نسبت به سایر بخشهای کتابخانه مجلس این بود که دانشجویان و پژوهشگران به هرکتابی که مورد نیازشان بود، دسترسی مستقیم داشتند و در نتیجه با آرامش بهتر و استرس کمتر به فعالیت خود مشغول بودند، اما با تغییرات ایجاد شده قسمت بزرگی از منابع مورد نیاز محققان به مخزن منتقل شده و ما برای دسترسی به آنها با محدودیت مواجه شدهایم.»
از مسئولان کتابخانه چه در خواستی دارید؟
«من امیدوار بودم که مدیریت کتابخانه مکان مناسبتر و منابع کامل تری در اختیار محققان قرار بدهد نه اینکه همان را هم از دست بدهیم. من از مسئولان محترم کتابخانه عاجزانه درخواست میکنم به نظراتمان اهمیت بدهند و یک بخش جامع و کامل را به کتابخانه انقلاب اسلامی اختصاص دهند، این امر میتواند به جذب بیشتر محققان و علاقهمندان به تاریخ کمک کند.»
وضعیت فعلی پاسخگوی نیاز محققان نیست
انوشه میرمرعشی نویسنده و پژوهشگر تاریخ نیز درباره ضرورت وجود بخش تخصصی انقلاب اسلامی گفت: «من بیش از هشت سال است که به کتابخانه مجلس میآیم و بیشترین استفاده را در نوشتن کتاب و مقالات تاریخیام از بخش انقلاب اسلامی کردهام، چون کتابهای این بخش به شکل مخزن باز در اختیار مراجعهکنندگان قرار میگیرد، برای پژوهشگر خیلی مفید است. در شهر تهران فقط دو کتابخانه عمومی است که بخش تخصصی انقلاب اسلامی دارد. یکی کتابخانه حوزه
هنری- خیابان سمیه- است و یکی هم کتابخانه مجلس. برای پژوهشگران و دانشجویان تحصیلات تکمیلی که نیاز تخصصی به کتابهایی با موضوع انقلاب اسلامی دارند تعطیلی یا محدود شدن خدمات بخش انقلاب اسلامی کتابخانه مجلس خیلی ناراحت کننده است.»
وی تغییرات ایجاد شده در بخش تخصصی انقلاب اسلامی کتابخانه مجلس را اینگونه تشریح میکند: «متأسفانه پس از مدیریت جناب آقای جعفریان سال به سال امکانات و خدمات بخش انقلاب اسلامی کتابخانه مجلس سیر نزولی پیدا کرد. ابتدا مکان اولیهاش را به بخش اداری دادند و به فضای بسیار کوچک و محدودتری منتقلش کردند، در حالی که سال به سال به تعداد کتابهای این بخش اضافه میشد. مسئولان این بخش مجبور شده بودند هم تعداد کتابها را در قفسهها به حداکثر برسانند و هم ارتفاع هر طبقه را کم کنند. واقعاً گاهی برداشتن یک کتاب از میان کتابهای یک ردیف خیلی کار سختی میشد.»
وی میافزاید: «پژوهشگرها با وجود این مسئله همچنان به این بخش مراجعه داشتند، اما این اتفاق آخری که همان جای محدود را هم ابتدا تعطیل کردند و هنگامی که با اعتراضها مواجه شدند، یک اتاق کوچکتر را به آن اختصاص دادند و کتابهایش را هم محدود کردند، خیلی ناراحتکننده است.»
مریم صادقی نویسنده و پژوهشگر تاریخ نیز درباره علت مراجعه به بخش انقلاب اسلامی کتابخانه مجلس شورای اسلامی اینگونه اظهار نظر میکند: «من از سال ۸۸ که تحقیقاتم را در خصوص تاریخ معاصر ایران شروع کردم تا به امروز حدود ۱۰ سال است که از بخش انقلاب اسلامی بهره میبرم. در حال حاضر با وجود تغییر مکانی آن در ساختمان کتابخانه و کم شدن قسمت عمده منابع آن همچنان گزینه اولم در میان کتابخانههای تخصصی سطح شهر است، چون به لحاظ موقعیت جغرافیاییاش در مرکز شهر و حضور اساتید خبره تاریخ برایم فوقالعاده مفید است. متأسفانه الان تعداد محدود کتابهای باقی مانده در این بخش که بیشترشان هم کتابهای مرجع است، اصلاً جوابگوی نیاز محققان نیست.»
میثم غلامپور دانشجوی دوره دکتری ایرانشناسی نیز درباره تغییرات ایجاد شده میگوید: «من مدتهاست برای نوشتن پایاننامه، مقالات و مداخلی که برای دایرهالمعارفها مینویسم به این بخش مراجعه دارم. به هر حال مراجعهکنندگان به بخش تخصصی انقلاب اسلامی از فعالان این حوزه تخصصی هستند و فعال و پرمنبع بودن آن برایشان خیلی مهم است. حالا علاوه بر مزیت دسترسی مستقیم به کتاب در این بخش، وجود مسئولی متخصص که دلسوزانه پاسخگوی مراجعهکنندگان است هم امتیاز بزرگی برای کل کتابخانه مجلس محسوب میشود. در واقع پاتوقی شده برای تبادل مباحث نظری و علمی میان متخصصان و اساتید تاریخ. به نظرم مسئولان کتابخانه باید به این نکات توجه کنند تا با تصمیمات جدیدی که برای این بخش گرفته شده، موجب دلسردی مراجعهکنندگان به کتابخانه نشوند.»
براساس نکات مطرح شده از سوی مراجعهکنندگان به کتابخانه تخصصی انقلاب اسلامی کتابخانه مجلس، شاید بهتر باشد مسئولان این مرکز فرهنگی ترتیب اثری به اعتراض آنها بدهند تا شرایط مناسب برای محققان و پژوهشگران نیازمند مجدداً فراهم شود.