شهردار جدید براساس قانون بازنشسته و رفتنی است و باید جای خود را به فرد جدید بدهد. براین اساس مدیریت جدید در یک سال گذشته دو سرپرست و دو شهردار برای اداره شهرداری تهران انتخاب کرده و هر روز تغییرات جدیدی در سطوح مدیریتی رخ داده است. عدم ثبات مدیریت نیز بر مشکلات افزوده است که خود تبعات سنگینی به همراه دارد. این حجم تغییرات نه تنها از بار مشکلات نکاسته بلکه در درازمدت بر بار مشکلات افزوده است. در حقیقت رفتارهای سلیقهای و صرفاً سیاسی سبب شده است شهروندان هزینه اضافی متحمل شوند. حال کاندیداها برای شهردار شدن به صف شدهاند تا شورا دست به انتخاب جدیدتری بزند. در حقیقت شهردار منتخب، شهردار ۱۰ میلیون شهروند در پایتخت است که بر بخش زیادی از فعالیتهای شهری شهروندان تأثیرگذار است و باید هم شورا و هم شهردار منتخب پاسخگوی همه شهروندان باشند. این نکته نباید فراموش شود که اگر شورا نتواند در کمترین زمان ممکن شهردار انتخاب کند باید دست به انتخاب سرپرست جدید بزند و سپس شهردار جدید را انتخاب کند.
دود انتخاب نامناسب در چشم شهروندان
تا دو هفته دیگر چهارمین شهردار در دوره جدید باید پست خود را تحویل دهد، روز از نو و روزی از نو. انتخاب شهردار جدید دلمشغولی جدید شورای پنجم خواهد بود. بر اساس خبرهای منتشر شده انتخاب شهردار از همین هفته آغاز خواهد شد. باید توجه داشت که شهر ۱۰ میلیونی پایتخت به دلیل وجود مشکلات در دورههای گذشته از برخی جهات دارای نواقص و ایرادات بسیار ریشهای است و اینکه ناکارآمدی مدیریتی هم به آن اضافه شده و هزینههای اضافی از جیب شهروندان خارج میشود، انتظار میرفت مدیریت شهری در کشور ما پس از چهار دوره حضور شوراهای اسلامی شهر و روستا متحول شود و گامهای رو به جلو بردارد تا خلأها و کاستیها برطرف شود حال مشخص شده است به دلیل نبود سیستم مدیریت یکپارچه و واحد فقط مسائل و مشکلات شهری در این مجموعه دست به دست میشود.
نبود جایگاه مشخص برای مدیریت شهری و حوزه تصمیمگیری و تصمیمسازی این مسیر مدیریتی را همواره با چالشهای بسیار مواجه کرده است. سهمخواهی از یکسو و شفاف نبودن ساز و کار مدیریتی در این بخش از سوی دیگر مدیریت شهری را متزلزل کرده است. در دوره اخیر، وقوع تغییرات بسیار در مدیریت شهری عملاً کارآیی مدیریت شهری را نسبت به دورههای گذشته کمتر کرده است. درگیر بودن در انتخاب شهردار، معاونان و سایر مدیران بخشهای مختلف به جای آنکه برای ارتقای عملکرد و مدیریت شهری اثربخش باشد در عمل به پاشنه آشیل مدیریت شهری تبدیل شده است. در این خصوص برخی مدیران قبل از آنکه جوهر حکم آنان خشک شود نامشان در لیست تغییرات جدید قرار گرفته است. با نگاه دقیقتر به کارکرد و مدیریت شهری مشخص میشود بیشتر مسائل و اقدامات شهروندان چه در خانه و چه در بیرون از آن به نوعی در شهر و کارکرد آن خلاصه میشود. اگر شهر بر اساس قوانین و ضوابط اصولی و ضابطهمند اداره شود، این شهروندان هستند که با مدیریت شهری همراهی میکنند، یعنی بحث مشارکت شهروندی در اداره شهر افزایش مییابد یا وارد ساختن شوک مدیریتی به بخشهای این موجود زنده (شهر) سبب میشود از کارایی آن در همه بخشها کاسته شود. با نگاه دقیقتر به مسائل مدیریتی و عملکردی در حوزه مدیریت شهری مشخص میشود در عمل فقط و آن هم روی کاغذ مسائل و موضوعات بر اساس ضوابط و قوانین تعریف شده است و در عمل و عملکرد تودیع و معارفه مدیران صرفاً بر اساس منافع و سلیقهای صورت گرفته و دود آن به چشم تکتک شهروندان میرود. شهر همچون رودخانهای جاری است و هرگونه شوکی به آن سبب میشود تا حرکت آن متأثر از تصمیمات لحظهای کندتر شود. بسیاری از برنامهها و اقدامات حوزه مدیریت شهری به دلیل ماهیت آن در میانمدت و بلندمدت به نتیجه مطلوب میرسد، بنابراین هرگونه تغییرات پیدرپی در به نتیجه رساندن برنامهها و اقدامات با مشکلات جبرانناپذیری مواجه خواهد شد.
عملکرد ۱۴ ماهه شهرداری خوب بود
محمود میرلوحی، عضو شورای شهر معتقد است احساس ما این است که در طول این ۱۴ ماه با توجه به اینکه شهری با بدهیها و پروژههای نیمهتمام باقی مانده بود، کارهای خوبی صورت گرفته است. این عضو شورا تأکید کرد: تغییرات عمدهای در شیوه تصمیمگیری به کار گرفتهایم و تکیهمان روی اولویتهایی است که مدنظر مردم است. در حال حاضر مسئله مردم حمل و نقل عمومی، آلودگی هوا، نظم، بهداشت و محیط زیست شهرشان است. در این مدت مصوباتی گذراندهایم که به نفع مردم بود. همین که توانستهایم در مسئله باغات ورود کنیم و در طول این ۱۴ ماه باغات از بین نرفت و حفظ شد و همین که شهرداری دیگر بدهی بار نیاورد و پولی استقراض نکرد تا کارهایی غیر از مصوبات و مقررات انجام دهد، یعنی عملکرد شهرداری در این ۱۴ ماه خوب بوده است.
نارضایتی از عملکرد شورای پنجم
مرتضی طلایی (عضو شورای شهر چهارم) درباره عملکرد شهرداری تهران طی ۱۴ ماه گذشته معتقد است ارزیابی از افکار عمومی نشان میدهد مردم از عملکرد شورای دوره پنجم و به تبع آن شهرداری رضایت ندارند و این به طور عمومی مشهود است؛ نه تنها در سطح عوام جامعه بلکه در سطح جریانهای سیاسی هم همینطور است. حتی جریانهای سیاسی اصلاحطلب با اینکه خودشان برای انتخاب اعضای شورای پنجم تلاش کردند، از عملکرد این شورا و شهرداری ناراضی هستند. وی با اشاره به اینکه شهرداری تهران در طول این ۱۴ ماه کار قابل عرضهای نداشته است، گفت: اقدامات شهرداری در طول این مدت اتمام پلها و بزرگراههایی بوده که ۹۰ درصد آنها در گذشته انجام شده بود. شهرداری در چند ماه اخیر چه کاری انجام داده است؟ به عنوان مثال نیمه شمالی بزرگراه صیاد شیرازی (حدفاصل تقاطع بزرگراه شهید بابایی تا تقاطع بلوار ارتش به همراه تقاطعهای چهارگانه مسیر) را به بهرهبرداری رسانده که قبلاً انجام شده و تنها ۱۰ درصد از آن باقی مانده بود. برای همین موضوع پروپاگاندا به راه انداختند و فضای شهری را با تبلیغات خود پوشش دادند که پیامد این اقدامات بیاعتمادی مردم است. طلایی درباره عملکرد شورا طی ۱۴ ماه اخیر اظهار کرد: چند ایراد اساسی وارد است. یکی از ایرادات این است که این شورا سیاسی رفتار میکند. نگاه و اظهارنظر سیاسی از ویژگیهای شورای پنجم است. دیگر ایراد شورای پنجم به چالش کشیدن مدیریت گذشته است که باعث شد وقت قابل توجهی از شورای پنجم صرف اثبات این مسئله شود.
اعضای شورا مسائل حزبی را کنار بگذارند
علی رستمیان (نایبرئیس کمیسیون اجتماعی مجلس) گفت: عملیات و کارهای اجرایی در زمان قالیباف خیلی محسوستر بود. در دوره ایشان در خیابانها و بزرگراهها شاهد شتاب بیشتر کارهای عمرانی بودیم و خدمات و هتلینگ شهر به چشم میآمد، اما در طول ۱۴ ماه اخیر کارها کمی قفل شده است. احساس میشود کارها خوابیدهاند. البته دوره آقایان نجفی و افشانی خیلی کوتاه بود و شاید همین باعث شده است جنب و جوش قبلی را در مدیریت شهری شاهد نباشیم. وی در رابطه با گزینههای احتمالی شهرداری بیان کرد: ایران پر از استعداد است و آنقدر نخبه دارد که اگر اعضای شورای شهر مسائل حزبی و سلیقهای را کنار بگذارند، میتوانند فردی مناسب را به عنوان شهردار تهران انتخاب کنند. محمدرضا صباغیان بافقی، عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس در رابطه با اپیدمی شدن تغییرات مدیریتی در شهرداری تهران گفت: به هر حال تغییر شهرداران کار درستی نیست، اما قانون منع به کارگیری بازنشستگان قانون درستی است و امیدواریم اعضای شورای پنجم این بار شخصی را برای شهرداری در نظر بگیرند که مثل آقای نجفی کسالت نداشته باشد و همانند آقای افشانی نزدیک سن بازنشستگی نباشد تا فرد جدید بدون مشکل در شهرداری تهران باقی بماند.
گزینههای احتمالی
علی اصغر مونسان، عباس آخوندی، محسن هاشمی، علی ربیعی، سیدمناف هاشمی و پیروز حناچی از جمله نامهایی است که در حال حاضر به عنوان گزینههای احتمالی شهرداری تهران در گوشه و کنار شنیده میشود. البته گفته میشود ربیعی و آخوندی هم در سن بازنشستگی قرار دارند و به همین دلیل شهردار شدن آنان بسیار بعید است. آنچه برای مردم اهمیت دارد، این نیست که چه شخصی شهردار تهران شود برای مردم نتیجه مهم است و اینکه بالاخره یک روز شهرداری تهران از این عدم ثبات بیرون آید و به جای مسائل حاشیهای و سیاسی به وظیفه اصلی خود که توسعه شهر و رفع آسیبهاست بپردازد.