شورایاریها هرچند عمر کوتاهی نسبت به شوراها در اداره محلهای شهر دارند، اما حضور شهروندان برای اداره امور خود نشان از مشارکت بالایی دارد. به دلیل وسعت بالای شهر تهران و وجود ۳۷۴ محله حضور این افراد که به نوعی معتمد محله نیز هستند در بسیاری از موارد توانستهاند از بار مسائل و مشکلات بکاهند. در حقیقت شورایاریها خلأ اعضای شورا را پر کردهاند و به امور شهری رسیدگی میکنند. متأسفانه سنگ اندازی برای شکلگیری شورایاریها چندی است دوباره بالا گرفته است. بر این اساس چندی پیش خبری مبنی بر برگزاری انتخابات شورایاریها منتشر شد، اما با توجه به اینکه شورای پنجم تا کنون این انتخابات را برگزار نکرده، سؤالات زیادی در رابطه با جزئیات برگزاری این انتخابات مطرح است. اینگونه به نظر میرسد که تعلل در برگزاری انتخابات شورایاریها در بروکراسی اداری گیر کرده است تا شهروندان نتوانند در اداره محله خود سهیم باشند.
کم وکاستیهای محلهای در زوم شورایاریها
وجود مسائل و مشکلات متعدد در همه بخشها سبب شده است تا اداره کلانشهر تهران نیازمند مشارکت و تعامل دو سویه مدیران شهری و شهروندان باشد. در این میان اداره شهری به این وسعت نیازمند تعامل و مشارکت از پایین به بالاست، چراکه بسیاری از مسائل و مشکلات شهری میتواند در بستر وجود زیرساختها و با حضور شهروندان و مشارکت واقعی آنان در حل مشکلات صورت پذیرد تا جایی که اگر مسائل و مشکلات شهری در همه حوزهها از بخشهای کوچک یعنی محلات آغاز شود میتواند منجر به نتایج مطلوب در حوزه ارتقای زندگی شهرنشینی شود. در این میان شورایاریها که از میان معتمدان محلات انتخاب شدهاند پس از چندین دوره حضور و آزمون و خطا میتوانند همچون بازوی قوی، مدیریت شهری را در تحقق اهداف و چشماندازهای شهری یاری رسانند. در این زمینه شهردار تهران در همایش دبیران شورایاریهای محلات پایتخت با بیان اینکه شورایاریها امروز از آب و گل درآمدهاند برحضور آنان برای تغییر سبک زندگی محلات و مطالبهگری آنان برای ارتقای سطح زندگی تأکید کرد.
توسعه محلهای با بازآفرینی نقش شهروندان
برقراری ارتباط عمیق و مؤثر با شهروندان محلات، کاهش شکاف بین مردم و مسئولان شهری، تلاش جهت تغییر رفتار شهروندان و افزایش حس مسئولیتپذیری، افزایش مشارکت مردمی در حفظ، نگهداری و آبادانی محلات، توسعه و کمک به فعالیتهای خیرخواهانه، ارتقای جایگاه و نقش همسایگی در محلات بهخصوص در موضوع آپارتماننشینی، توجه به شرکت شهروندان در فعالیتهای فرهنگی، اجتماعی و تفریحی و جلوگیری از بروز آسیبهای اجتماعی و فرهنگی و کمک به بهبود شرایط افراد و اقشار آسیبپذیر در محلات را میتوان از جمله اقدامات شورایاریها در دورههای فعالیت آنان عنوان کرد. هویتبخشی به محلات و استفاده از پتانسیل و ظرفیتهای نخبگان محلی برای توسعه و آبادانی محلات نیز از جمله فعالیتهای مهم این نهادهای مردمنهاد است که سبب شده محلات شهر تهران جان دوباره بگیرند، هر چند در پیمودن این مسیر اعضای شورایاری که به صورت داوطلبانه وارد عرصه خدمت شدهاند با مشکلات و مسائل بسیاری روبهرو بودهاند، اما اینکه شهروندان به عنوان پشتوانه آنان همیشه در صحنه حضور دارند، سبب شده است تا تحمل مسائل و مشکلات بر آنان آسان شود، بنابراین لازم است در سیاستگذاری و برنامهریزیهای جدید به جایگاه شورایاریها توجه ویژهای شود تا اعضای شورایاری که منتخب شهروندان محلات هستند بتوانند بیش از گذشته برای خدمترسانی به شهروندان محلات گام بردارند.
انتخابات شورایاریها گام اول برای مشارکت شهروندی
از سال ۸۰ تاکنون در طول این مدت شورایاریها جایگاه قانونی داشته و در تمام وظایفی که به آنها محول شده بود کم و بیش حضور داشتهاند. حالا پس از کسب تجربه توسط شورایاران انتخابات شورایاریها در دوره چهارم و پنجم شورای شهر تهران با چالش مواجه بوده و صفبندی زیادی برای برگزاری یا عدم برگزاری انتخابات شورایاریها وجود دارد که هر یک از طرفین دلایل متقن برای آن ذکر میکنند، اما چندی پیش برگزاری انتخابات شورایاریها مورد تأیید وزارت کشور قرار گرفت و حال شهرداری و فرمانداری باید در خصوص جزئیات این انتخابات با یکدیگر به توافق برسند. براین اساس آرش حسینی میلانی، عضو ستاد شورایاریها در این خصوص گفت: با تدبیری که آقای دکتر مسجد جامعی همراه سایر دوستان داشتهاند نامه از سوی ریاست شورا برای وزیر کشور جهت برگزاری انتخابات شورایاریها ارسال شد که خوشبختانه با توجه به رویکرد دولت که تقویت مشارکت مردم به خصوص در سطح محلی است با برگزاری آن موافقت شد. وی عنوان کرد: این انتخابات ساز و کار و آیین نامههای مشخصی دارد که ممکن است اصلاحات مختصری برای شرایط احراز لازم باشد ارائه دهیم.
حسینی میلانی در پایان در خصوص زمان برگزاری این انتخابات بیان کرد: اواخر بهمن یا اوایل اسفند این انتخابات احتمالاً برگزار خواهد شد.
رایزنی با فرمانداری برای برگزاری انتخابات
از سوی دیگر علی اعطا، سخنگوی شورای شهر تهران در خصوص آخرین وضعیت و نحوه برگزاری انتخابات شورایاریها بیان کرد: جزئیات این امر هنوز مشخص نیست؛ شورا تنها نامهای برای دکتر رحمانی فضلی ارسال کرده و ایشان برای آقای مقیمی، استاندار پاراف کردند. وی افزود: اگر اشتباه نکنم در جواب نامه عنوان شده است این کار طبق روال و با هماهنگی دستگاههای ذیربط انجام شود، اما چیز دیگری به شورا نرسیده و تنها آن نامه ارسال شده که در اختیار رسانهها قرار گرفته است.
سخنگوی شورای شهر تهران بیان کرد: باید مذاکراتی صورت گیرد؛ از این رو باید ستاد شورایاریها پیشبینیهایی انجام دهد که لازم است در این زمینه با فرمانداری و استانداری مذاکره انجام گیرد.