سرویس جامعه جوان آنلاین: بیش از یک‌سال از آغاز فیلترینگ معکوس شرکت‌های اینترنتی امریکایی علیه کشورمان می‌گذرد؛ فیلترینگی که هدفش مدیریت فضای مجازی ما و تحت فشار قراردادن کسب‌و‌کار‌هایی است که با زیرساخت‌های اینترنتی در ارتباطند. اما نشست سازمان جهانی آیکان فرصتی را برای پیگیری حقوقی درباره نقض حق دسترسی آزاد ایرانیان به اطلاعات در اختیار کشورمان قرار داد و رئیس سازمان فناوری اطلاعات ایران طی سخنانی با انتقاد از حذف اپلیکیشن‌های ایرانی از فروشگاه‌های App Store و Google Play و محدودیت دسترسی ایرانی‌ها به بسیاری از نرم‌افزار‌ها حتی نرم‌افزار‌های ضروری برای تجهیزات پزشکی، تحریم‌های یکجانبه و «اقدامات قهری یکجانبه» امریکا را نمونه‌ای واضح از نقض حقوق اساسی آسیب‌پذیرترین اقشار دانست و افزود: محدودکردن دسترسی مردم به دانش، به‌صورت یک‌طرفه توسط یک کشور، حق دسترسی آزاد به اطلاعات را نقض می‌کند. در دنیای واقعی، تحریم‌ها مردم و نه دولت‌ها را هدف قرار می‌دهد. چنین تحریم‌هایی فرصت‌های منصفانه را از شهروندان سلب می‌کند و شکاف دیجیتالی را در جامعه بین‌الملل گسترش می‌دهد.
آغازگر تحریم‌های اینترنتی علیه ایران شرکت اپل بود که اپلیکیشن‌های ایرانی نظیر اسنپ و تپسی برای کاربران ایرانی را فیلتر کرد و پس از آن این سیاست از سوی گوگل‌پلی پیگیری شد. اقداماتی که واکنش وزیر ارتباطات را در پی داشت به گونه‌ای که محمدجواد آذری‌جهرمی با اشاره به پیگیری حذف برنامه‌های ایرانی از گوگل و آپ‌استور، به ضرورت برنامه‌ریزی برای وابسته‌نبودن به برنامه‌های انحصاری شرکت‌هایی مانند گوگل تأکید و این اقدام را هشداری دانست که باید جدی گرفته شود. به گفته جهرمی، نظام‌هایی در دنیا مثل کره‌جنوبی وجود دارد که حرکت‌هایی را برای وابستگی نداشتن مطلق به گوگل و اندروید آغاز کرده‌اند که ما نیز این رویه را در دستور کار خود قرار داده‌ایم. سید‌ابوالحسن فیروزآبادی، دبیر شورای عالی و رئیس مرکز ملی فضای مجازی کشور نیز گفته بود: نتیجه بررسی‌های کارشناسی مرکز ملی فضای مجازی کشور در خصوص ارائه خدمات و محصولات دیجیتال شرکت‌های امریکایی، چون گوگل و آمازون نشان می‌دهد که شرکت‌های امریکایی به طور هدفمند سعی دارند تا کاربران ایرانی را از استفاده مناسب از اینترنت و دسترسی کشور به ابزار‌هایی که می‌توانند باعث رشد کسب‌و‌کار و اشتغال شوند، دور کنند. وی با تأکید براینکه عملاً ۴۴ درصد از تمامی خدمات گوگل برای کشور مسدود است، می‌افزاید: در این بین صد‌درصد از خدماتی که مورد‌نیاز توسعه‌دهندگان و کسب و کارهاست، برای ایران غیر‌قابل دسترسی است.
تحریم‌های گسترده نرم‌افزاری
نشست سازمان جهانی آیکان فرصتی برای پیگیری و طرح مطالبات حقوقی ایران در حوزه کسب و کارهای اینترنتی را فراهم کرد. آیکان (ICANN)، مؤسسه جهانی اینترنت برای اعداد و نام‌های اختصاص یافته است که مسئول پروتکل اینترنتی، تخصیص فضای آدرس، تعیین پروتکل، مدیریت سیستم دامنه‌های کشوری و عمومی و مدیریت سیستم سرور ریشه (Root Server) است. کمیته مشورتی دولتی (GAC) متشکل از نمایندگان دولت‌ها بوده و وظیفه اصلی آن مشاوره به هیئت‌مدیره آیکان در جنبه‌های سیاستگذاری عمومی حاکمیت اینترنت است. امیر ناظمی رئیس سازمان فناوری اطلاعات ایران در شصت و سومین نشست سطح بالای کمیته مشورتی سازمان جهانی آیکان (GAC) از تحریم‌های یکجانبه امریکا علیه ایران در حوزه فناوری اطلاعات انتقاد کرد.
وی با بیان اینکه تحریم‌های یکجانبه که به‌عنوان «اقدامات قهری یکجانبه» (UCM) شناخته می‌شوند، نمونه‌ای واضح از نقض حقوق اساسی آسیب‌پذیرترین اقشار است، افزود: تحریم‌ها، زیرساخت‌های کشور تحت تحریم را هدف قرار می‌دهند و حقوق مدنی مردم از قبیل: حق زندگی، سلامتی، صلح و توسعه را خدشه‌دار می‌سازند. این تحریم‌ها همچنین ناقض حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی آحاد جامعه است. ناظمی با اشاره به اینکه «اقدامات قهری یکجانبه» حق توسعه را به طور اعم و توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات را به طور اخص مورد تهدید قرار می‌دهد، اضافه کرد: در سال ۲۰۱۷ آمازون برای فروش کالا‌های مصرفی ۳۰۰دلاری به یک ایرانی مورد بازجویی قرار گرفت. وی با بیان اینکه مداخلات یکجانبه‌کشور‌هایی مانند ایالات‌متحده، نه‌تن‌ها جریان پول و مبادله کالا توسط کشور‌های دیگر را متوقف می‌کند، بلکه جریان اطلاعات و داده‌ها را نیز محدود می‌سازد، گفت: تحریم‌های ایالات‌متحده در زمینه صادرات فناوری به ایران، براساس مقررات تنظیم‌شده توسط این کشور، صادرات، صادرات مجدد، فروش و عرضه هر نوع کالا، فناوری یا خدمت، به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم، از ایالات‌متحده یا یک فرد امریکایی در هر نقطه دنیا به ایران را منع کرده است.
معاون وزیر ارتباطات افزود: این ممنوعیت حتی «فراهم‌آوردن دسترسی به اینترنت توسط اشخاص امریکایی به ایرانیان» را نیز شامل می‌شود. وی ادامه داد: توسعه‌دهندگان نرم‌افزار ایرانی نمی‌توانند محصولات خود را در App Store یا Google Play عرضه کنند. همچنین هیچ فرد ایرانی نمی‌تواند از محصولات Adobe AMD، MATLAB، McAfee و بسیاری دیگر استفاده کند و همچنین برخی از خدمات Google، Microsoft، ESET یا Oracle یا وب‌سرویس‌های مختلف آن‌ها از آدرس IP با اصلیت ایرانی ممنوع شده است. حتی نرم‌افزار‌های ضروری برای تجهیزات پزشکی نیز از این تحریم‌ها مستثنی نشده‌اند.
سنگ‌اندازی در مسیر کسب و کارهای اینترنتی
رئیس سازمان فناوری اطلاعات خاطر نشان کرد: در چندماه گذشته، برنامه‌های کاربردی (اپلیکیشن‌ها) بسیاری از کسب‌وکار‌های نوپای ایرانی از فروشگاه App Store یا Google Play حذف شده است. چنین محدودیت‌هایی کسب‌وکار‌های نوپای ایرانی را در راه بالا بردن کیفیت زندگی شهروندان با چالش و مانع مواجه ساخته است. به گفته وی، محدودکردن دسترسی مردم به دانش، به‌صورت یک‌طرفه توسط یک کشور، حق دسترسی آزاد به اطلاعات را نقض می‌کند در دنیای واقعی، تحریم‌ها مردم و نه دولت‌ها را هدف قرار می‌دهد. چنین تحریم‌هایی فرصت‌های منصفانه را از شهروندان سلب می‌کند و شکاف دیجیتالی را در جامعه بین‌الملل گسترش می‌دهد. ناظمی افزود: ما باید مطمئن شویم که همه مردم، از جمله مردم ایران، فرصتی منصفانه برای توسعه و استفاده از خدمات اساسی دارند. انصاف در تخصیص «شناسه‌های اینترنتی منحصربه‌فرد» (UII)، مسیری طبیعی است که باید بدون تبعیض طی شود.
وی با بیان اینکه ما از تلاش‌های بسیاری از نمایندگان دولت‌ها در جهت گسترش استقلال آیکان از قوانین ایالات متحده و تقویت توانایی خود به منظور مقاومت در برابر تحریم‌های OFAC علیه سایر ملت‌ها و کشور‌ها حمایت می‌کنیم، اضافه کرد: هیچ چیز برای عملکرد آیکان (ICANN) پرآسیب‌تر از محدودیت‌های خودسرانه در دسترسی آزاد به اینترنت، داده‌ها و اطلاعات توسط برخی کشور‌ها برای رسیدن به اهداف سیاسی نامشروع نیست.
فقط حرص می خورم 
