هر ساله با نزدیک شدن به بازگشایی مدارس برخی از مسئولان قولهایی را در زمینه نوسازی مدارس داده و مدعی میشوند که تا پایان سال تحصیلی سال جاری تمام مدارس گلی، فرسوده و کانکسی از مراکز آموزشی کشور برچیده خواهند شد؛ این در حالی است که هنوز هم شاهد درس خواندن دانشآموزان در اینگونه مدارس هستیم. این بار نوبت به رئیس سازمان نوسازی مدارس کشور رسید تا در سفر به استان لرستان با اشاره به وجود بالاترین مدارس فرسوده در استانهای تهران، از برنامهریزیها برای جمعآوری مدارس خشتی و گلی تا پایان سال تحصیلی ۹۷ خبر دهد. موضوعی که احتمال میرود با گذشت زمان دوباره به فراموشی سپرده شود و باز هم سال بعد و وعدههای تازهتر!
فرسودگی و کهنگی مدارس، استاندارد نبودن وسایل گرمایشی و سرمایشی در کنار کمبود معلم و مدارس ازجمله مشکلاتی است که بهشدت آموزش و پرورش کشور را تحت تأثیر خود قرار داده است. آمارها نشان میدهد، هماکنون استانهای تهران، لرستان، سیستان و بلوچستان، کردستان و کرمان ازجمله مناطقی هستند که بهشدت نیازمند اقدام جدی در زمینه مرتفع شدن این کاستیها هستند. رئیس سازمان نوسازی مدارس با تأیید فرسودگی مدارس در استانهای مختلف کشور میگوید: «به طور میانگین ۳۰ درصد مدارس کشور فرسوده هستند، اما پراکندگی این مدارس متفاوت است.» مهرالله رخشانی مهر میافزاید: «در این میان فرسودگی مدارس در سیستان، تهران و لرستان بالاتر از دیگر استانهاست و این مهم ایجاب میکند تا در زمینه نوسازی مدارس اقدام جدی انجام گیرد.»
۳۰ درصد مدارس کشور فرسودهاند
بر اساس آمارها ۳۰ درصد مدارس کشور فرسوده و نیازمند مقاوم سازی، تخریب و بازسازی هستند.
این در حالی است که ۱۰۷ هزار فضای آموزشی، پرورشی و ورزشی و ۵۳۰ هزار کلاس درس در کشور وجود دارد که بر اساس برآوردها از این تعداد ۳۲ هزار فضای آموزشی نیازمند مقاومسازی و تخریب است. همچنین ساختمانهای با عمر مفید ۳۰ تا ۳۵ سال و بیشتر، تخریبی شناخته میشود و با توجه به اینکه زمان تصویب اولین آییننامه زلزله به سال ۱۳۶۷ برمیگردد، مدارسی که قبل از این تاریخ ساخته شدهاند نسبت به زلزله، مقاوم نیستند و باید تخریب یا مقاومسازی شوند. معاون فنی و نظارت سازمان نوسازی در تأیید این موضوع و بیان این نکته که بودجه ساخت هر کلاس درس ۲۰۰ میلیون تومان است، میگوید: «اعتبار سالانه در حدود ۲ هزار میلیارد تومان است. این در حالی است که اگر بخواهیم به طور ویژه تمام مدارس را بازسازی کنیم، مبلغ ۴۰ هزار میلیارد تومان بودجه لازم داریم.» داریوش ورناصری میافزاید: «حدود ۱۵ استان کشور زیر خط میانگین فضای آموزشی شهری هستند که در این میان میتوان به مدارس استانهای سیستان و بلوچستان، البرز، آذربایجان غربی، تهران، خراسان رضوی، کرمان، گیلان و گلستان که زیر خط میانگین فضای آموزشی روستایی قراردارند، اشاره کرد.» در این میان لرستان نیز ازجمله استانهایی به شمار میرود که بالاترین مدارس فرسوده را به خود اختصاص داده که این مهم سبب شده تا پس از تهران در رتبه دوم قرار بگیرد. مدیرکل آموزش و پرورش ناحیه یک خرمآباد در تأیید این موضوع میگوید: «۶۰ درصد از مدارس در لرستان فرسوده بوده که از این تعداد حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد تخریبی هستند.» اسدالله عباسزاده میافزاید: «این مهم موجب شده تا برای جلوگیری از افت تحصیلی دانشآموزان برخی از مدارس در این استان دونوبته باشند که این امر هم بر کیفیت آموزشی تأثیرگذار است و هم فعالیتهای فوقبرنامه را پایین میآورد.»
قولی تکراری برای نوسازی مدارس
با وجود اینکه هر ساله در آستان بازگشایی مدارس مسئولان قولهایی در رابطه با تخریب و نوسازی مدارس فرسوده میدهند، اما تاکنون اقدامی جدی در این زمینه انجام نگرفته است. رئیس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور با تأکید بر اینکه امسال یک هزار و ۷۱۰ میلیارد تومان اعتبارات عمرانی برای نوسازی مدارس اختصاص یافته است، میگوید: «بر همین اساس طبق برنامهریزی مدارس با خطر بالا مثل مدارس خشتی و گلی را تا پایان سال تحصیلی جدید جمعآوری کنیم.» مهرالله رخشانی مهر با اشاره به اینکه برنامهریزی برای اتمام پروژه نیمهتمام خیرساز در لرستان به عنوان اولویت اول در دستور کار است، میافزاید: «پروژههایی داریم که فرد خیر سهم خود را داده، اما دولت امکان تأمین مالی نداشته و نیمهتمام ماندهاند؛ امسال این اعتبار تأمین شده تا پروژهها تعیین تکلیف شوند.» لذا با توجه به این اظهارات باید منتظر ماند و دید آیا امسال آخرین سال تحصیلی دانشآموزان در مدارس فرسوده درس خواهد بود یا همچنان شاهد حوادث دردناکی خواهیم بود!