با کاهش نسبی نرخ دلار در بازار آزاد و ریزش قیمت‌ها، سلبریتی‌هایی که در ماه‌های اخیر دستمزد بازی در فیلم‌های سینمایی را نه به ریال بلکه به دلار مطالبه می‌کردند، باید به کاهش دستمزدها و در نتیجه پایین آمدن هزینه‌های تولید رضایت دهند.
دستمزد‌های دلاری برای بازی در فیلمفارسی
چند ماه پیش که دلار جهش قیمتی خود را به تازگی آغاز کرده بود، یکی از مدرسان موسیقی که سابقه حضور در برنامه‌های تلویزیونی را دارد، در صفحه اجتماعی‌اش، نرخ برگزاری کلاس‌های پیانو را از واحد تومان به دلار تغییر داد و در جواب علاقه‌مندان به یادگیری موسیقی که از این کار تعجب کرده بودند، پاسخ‌های تندی داد. این موسیقیدان چند روز بعد، در مصاحبه‌ای مطبوعاتی از مردم عذرخواهی کرد و بار دیگر اعلام کرد شهریه کلاس‌هایش را به تومان خواهد گرفت. این ماجرا ولی در سینما به نوع دیگری رخ داد و درخواست‌های تومانی خیلی زود جای خود را به قرارداد‌های دلاری داد. سیاوش حقیقی، تهیه‌کننده سینما، درباره دستمزد‌های دلاری که برخی از بازیگران مطالبه می‌کنند، می‌گوید: برخی از بازیگران دستمزدشان را به دلار محاسبه می‌کنند و اگر حتی دستمزد آن‌ها به نرخ روز دلار محاسبه، اما به تومان پرداخت شود، قبول نمی‌کنند و می‌گویند باید به دلار کاغذی دستمزد ما را بدهید. این تهیه‌کننده می‌افزاید: به نظرم بازیگرانی مثل رضا عطاران که بخشی از دستمزدشان منوط به فروش است بسیار منصف‌تر هستند، چون در این صورت در سود و ضرر فیلم شریک می‌شوند، اما برخی از بازیگران می‌گویند من یک میلیارد تومان به ازای ۱۰ میلیارد فروش می‌گیرم و اگر فروش فیلم شما حتی هزار تومان بیش از ۱۰ میلیارد فروش داشته باشد، پانصد میلیون تومان باید روی دستمزدمان بگذارید.
پایین آمدن توان فیلمسازی
دستمزد‌های بازیگران در سینمای ایران بزرگ‌ترین بخش از هزینه‌های تولید فیلم را تشکیل می‌دهد. این هزینه تأثیر مستقیمی بر بالا رفتن میزان مبلغ تمام‌شده ساخت یک فیلم می‌شود و گران شدن فیلم‌ها و پایین آمدن حجم تولید را در پی دارد. سیده فاطمه ذوالقدر، نایب رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس با انتقاد از درخواست‌های نجومی بازیگران در روز‌های گرانی دلار و نبود نظارت بر این مسئله، می‌گوید: این مشکل از دیرباز وجود داشته است بههمین دلیل قرار بود سازمان سینمایی با تشکیل «نظام تهیه‌کنندگی سینما» کنترل و نظارت بر این مهم را در زیرمجموعه وظایف نظام تهیه‌کنندگی سینما قرار دهد و با توجه به اینکه نظام تهیه‌کنندگی سینما تشکیل شده است، انتظار می‌رود هرچه سریع‌تر بازخورد آن در رابطه با کاهش دستمزد‌های نجومی بازیگران دیده شود. ذوالقدر با انتقاد از سازمان سینمایی و خانه سینما، به دلیل ناتوانی در مدیریت وضعیت دستمزد‌های نجومی در سینما، تأکید می‌کند: انفعال از سمت سازمان سینمایی و خانه سینما در رابطه با نظارت بر دستمزد‌های بازیگران پذیرفتنی نیست. درواقع بازیگران و تهیه‌کنندگان نباید در این زمینه سلیقه‌ای رفتار کنند.
رابطه مالیات با سلبریتی‌ها
در سال ۱۳۹۲، زمانی که اعلام شد حمید فرخ‌نژاد برای بازی در فیلم «استرداد» رقم قابل توجه ۴۸۰ میلیون تومان دستمزد گرفته است، روزنامه «جام‌جم» در یادداشتی انتقادی به بالا بردن بی‌ضابطه دستمزد بازیگران انتقاد کرد و نوشت: «بحث اصلی تأثیر دستمزد این ستارگان در میزان استقبال تماشاگران از فیلم و چرخه سالم اقتصادی است. به نظر می‌رسد برخی ستارگان ما بالاتر از تأثیرشان در اقتصاد فیلم دستمزد می‌گیرند که بسیاری از این موارد به فیلم‌هایی برمی‌گردد که از بودجه دولتی یا وام‌های دولتی بهره می‌جویند و در این میان آیا اداره مالیات به وظیفه‌اش عمل می‌کند؟» موضوع نپرداختن مالیات بازیگران، در دعوای رسانه‌ای علی علیزاده و حمید فرخ‌نژاد، بار دیگر سر باز کرد و علیزاده از فرخ‌نژاد پرسید: «من از شما می‌پرسم. فقط یک فقره دستمزد شما در سال ۹۲ برای فیلم استرداد ۴۸۰ میلیون تومان یعنی معادل ۳ میلیارد تومن امروز بود. با این پول چه کردید؟ چقدر برایش مالیات دادید؟ آن موقع برای ندادن مالیات ارتباطات با نیرو‌های امنیتی و استفاده از پارتی‌بازی اشکالی نداشت؟» جواد نوروزبیگی، تهیه‌کننده نیز در گفت‌وگویی به روش قرارداد با ارقام صوری در قرارداد‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: به بازیگر می‌گویند نباید قرارداد میلیاردی داشته باشد و از آن طرف تهیه‌کننده بازیگر را می‌خواهد. به همین خاطر قرارداد را ۷۰۰ میلیون ثبت می‌کنند ولی رقم واقعی دستمزد چیز دیگری است.
چه کسی دستمزدها را بالا می‌برد؟
در شرایطی که بازیگران سینما از پرداخت مالیات فرار می‌کنند و قرار نیست تهیه‌کننده‌ها برای اوضاع اقتصادی سینما معجزه کنند، چه کسی حاضر می‌شود پول وارد چرخه سینما کند؟ این سؤالی است که تهیه‌کننده‌های قدیمی سینما این روز‌ها درباره آن بسیار صحبت می‌کنند، آن‌ها معتقدند افرادی از بیرون وارد سینما شده و با خود پول‌های کثیف را به سینما آورده‌اند. آن‌ها کسانی هستند که دستمزدها را بالا می‌برند و باعث شده‌اند توقع بازیگران برای دستمزد بسیار بالاتر از عرف شود.
مسعود ردایی، تهیه‌کننده، می‌گوید: گاهی اوقات در سینما و به‌ویژه در شبکه نمایش خانگی دستمزد‌های هنگفتی به برخی از بازیگران داده می‌شود که این موضوع روی مباحث کلان سینما تأثیر می‌گذارد. وقتی بازیگری در شبکه نمایش خانگی دستمزد بالایی دریافت می‌کند آن دستمزدها را در سینما هم طلب می‌کند که این روند تأثیر منفی روی تولید آثار سینمایی می‌گذارد. در چنین وضعیتی تنها یک کارگردان، یک تهیه‌کننده یا یک سرمایه‌گذار ضرر نمی‌کند بلکه تمام عواملی که دست به دست هم می‌دهند تا فیلمی ساخته شود، صدمه می‌بینند.
این تهیه‌کننده با اشاره به ورود پول‌هایی که گفته می‌شود برخی افراد از بیرون سینما و بعضاً برای پولشویی به سینما آورده‌اند، می‌افزاید: من نمی‌خواهم درباره پول‌های ناپاکی که وارد شبکه نمایش خانگی شده توضیح بدهم، به هر حال همه از هرآنچه هست و نیست خبر دارند، اما قاعدتاً پول‌های اینچنینی تولید در سینما را به مخمصه می‌اندازد.
ردایی نمی‌خواهد به طور واضح‌تر بگوید منظورش از آنچه همه می‌دانند چیست، اما سیاوش حقیقی اشاره نزدیک‌تری به شخصی که باعث بالا رفتن دستمزدها شده، دارد و می‌گوید: در حال حاضر پرونده‌ای وجود دارد که مربوط به یک پسر جوان متولد ۶۰ است که از سوی سرشاخه‌های اصلی این جریان اقتصادی به عنوان طعمه در نظر گرفته شده بود. این سرشاخه‌ها پول کلانی به حساب او واریز کرده و از طریق او وارد عمل شدند، اما در نهایت این موضوع برملا و حساب او مسدود شد با این وجود بعد‌ها مشخص شد که بخشی از این پول وارد سینما و باعث افزایش دستمزدها شده است. اگرچه آن پسر متولد دهه ۶۰ این روز‌ها در زندان است، اما بالا رفتن قیمت دستمزدها، مانند بالا رفتن دلار است که بالا رفتنش سرعت بسیار بیشتری از پایین آمدن آن دارد، اما اکنون می‌توان امیدوار بود که خانه سینما به عنوان نهاد صنفی وارد عمل شود و به آشفته بازار دستمزدها به‌خصوص دستمزد‌های دلاری بازیگران پایان دهد؛ اتفاقی که می‌تواند روی روند تولید فیلم تأثیر مثبتی بگذارد و سینما را از رکود نجات دهد.
