محمد اسماعیلی

روح حاکم بر بیانیه ۵۳ نفر به ترامپ

«سیاست پیشنهادی دولت (امریکا) برای تغییر رژیم در ایران، نشان دهنده خوش خیالی و تفسیر ناقص از اطلاعات درباره آسیب‌پذیری ایران است.»

این بخشی از بیانیه ۵۳ مقام سابق، شخصیت امنیتی و سیاست خارجی ایالات متحده امریکا به دولت دونالد ترامپ است. توصیه این ۵۳ شخصیت متنفذ امریکایی مبنی بر «اشتباه استراتژیک دولت ترامپ درباره تغییر رژیم در ایران» نمایانگر این مسئله است که «تغییر رژیم در ایران» همچنان ثابت‌ترین هدف امریکایی هاست.
باید به این پرسش اساسی پاسخ داد که چرا امروز بعد از گذشت پنج ماه از خروج دولت ترامپ از توافق هسته‌ای و بدون نتیجه بودن طرح امریکایی‌ها برای تحمیل «تابستان داغ به جامعه ایرانی» این اعتراف صورت گرفته است؟ قبل از پاسخ به این پرسش باید گفت: در ماه‌های اخیر مقامات ارشد دولت دونالد ترامپ در تناقضی مشهود بیان می‌کنند که دنبال تغییر رژیم در ایران نیستند. در یکی از آخرین نمونه‌ها روز گذشته نیکی هیلی نماینده امریکا در سازمان ملل متحد بر خلاف اظهارات «رودی جولیانی» وکیل ترامپ، می‌گوید واشنگتن به دنبال تغییر نظام سیاسی ایران نیست: «ایالات متحده در ایران به دنبال انجام تغییر نظام نیست. ما هیچ‌جا به دنبال تغییر نظام نیستیم.» برای پاسخ به این پرسش که چرا سیاستمداران مشهور امریکایی مقطع کنونی را برای توصیه به ترامپ انتخاب کردند، نمی‌توان از اتفاقاتی مانند «برگزاری سالیانه مجمع عمومی سازمان ملل»، «نوسانات دقیقه‌ای نرخ ارز در داخل کشور» و «پیشنهاد چندین باره ترامپ برای مذاکره مستقیم با طرف ایرانی» به سادگی گذشت. با این توضیح که با روی کارآمدن دولت ترامپ دور جدید فعالیت‌های امریکایی‌ها جهت دوقطبی سازی مردم – حاکمیت شکل جدی‌تری به خود گرفت و تلاش شد تا با اقداماتی نظیر «تشدید تحریم‌های غیرهسته‌ای»، «خروج از توافق هسته‌ای»، «به‌کارگیری عملیات روانی در سخنرانی‌ها جهت ناکارآْمد نشان دادن حاکمیت سیاسی ایران با مخاطب قراردادن جامعه ایرانی»، جامعه ایرانی به این باور برسد که نظام اسلامی کارکرد و توان لازم برای فائق آمدن بر مشکلات داخلی را نداشته و برای تغییر وضع کنونی باید فعالیت‌های مدنی و شورش‌های اجتماعی را گسترش دهند.

شخص ترامپ و مقامات ارشد دولت وی باهدف ایجادنارضایتی در جامعه ایرانی مجموعه اقداماتی نظیر «جلوگیری از سرمایه گذاری خارجی در کشور»، «قطع کامل روابط تجاری، مالی و بانکی میان ایران و سایر کشورها»، «تهدیدات نظامی» از یکسو و موازی با این رویکرد با نسبت دادن اتهامات مالی و اقتصادی به مسئولان ارشد کشور، پروژه بی اعتبارسازی نظام اسلامی را در فاز اجرایی دنبال کرده و با حمایت از سه طیف «ضدانقلاب»، «گروه‌های تجزیه طلب» و «گروهک‌های تروریستی» درجهت القای «بحران سیاسی –امنیتی –اقتصادی» در ایران گام برداشته‌اند. امریکایی‌ها انتظار دارند با به‌کارگیری ابزار‌های مورداشاره، ایران جهت کاهش مشکلات داخلی نسبت به مذاکرات موشکی - منطقه‌ای انعطاف نشان داده و در جهت استانداردسازی رفتار خود گام‌های عملی بردارد، طرح «مذاکره بدون پیش شرط با ایران» توسط رئیس جمهورامریکایی در همین جهت قابل ارزیابی است. اینکه رئیس گروه موسوم به «اقدام ایران» در وزارت امور خارجه امریکا با تکرار خواست مقام‌های این کشور برای مذاکره با تهران روز گذشته می‌گوید: «اگر مقام‌های ایرانی تصمیم به اتخاذ مسیر متفاوتی بگیرند، آماده‌ایم برای ارائه امتیاز‌های بسیار گفت: وگو کنیم» نیز در همین جهت قابل ارزیابی است.

روح حاکم بر نامه ۵۳ تن و عبارات به‌کاررفته در این نامه نشان دهنده «ناامیدی» امریکایی‌ها از اثرگذاری جامع اقدامات جهت تغییر رفتار ایران و وادارکردن کشورمان به مذاکرات جدید است؛ موازی با این نامه، لحن و ادبیات ترامپ و همفکران وی نسبت به مقامات کشورمان تلطیف شده که نشان می‌دهد تمام طرح‌های یک سال و اندی دولت کنونی امریکا، با بی نتیجه ماندن تز «تابستان داغ در انتظار ایران» به بن بست رسیده است.