یک هفته بعد از سقوط هواپیمای شناسایی روسیه از نوع ایلوشین 20 در سوریه که ناشی از اقدام تعمدی یک جنگنده صهیونیست در نزدیک شدن به آن و فریب دادن سیستم ضد هوایی اس 200 سوریه بود، مسکو اعلام کرد که طی دو هفته آینده سیستم دفاع موشکی اس300 را تحویل سوریه خواهد داد تا به این ترتیب عملاً حدود پنج سال بعد از توقف تحویل این سامانه پدافندی به سوریه که به درخواست اسرائیل صورت گرفته بود، حالا تلآویو با چالش جدیدی در آسمان سوریه روبهرو شود.
سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه، روز دوشنبه از تحویل سامانه مدرن اس۳۰۰ که قادر به رهگیری سلاحهای هوایی تا فاصله ۲۵۰ کیلومتری است و میتواند همزمان به چندین هدف شلیک شود خبر داد و گفت: «من تأکید میکنم که در سال ۲۰۱۳ به درخواست طرف اسرائیلی ما تحویل سیستم اس۳۰۰ را که آماده ارسال بود و نیروهای سوریه در حال آموزش بودند، متوقف کردیم. اکنون موقعیت تغییر کرده است و مسئولیت این تغییر با ما نیست.» وعده تحویل دو هفتهای اس۳۰۰ به سوریه در حالی داده شده که حدود چهار ماه پیش روسیه تأکید کرده بود که کشورش نه در حال تجهیز سوریه به این سیستم دفاعی بلکه در حال مذاکره برای تحویل آن است. یکشنبه هفته گذشته یک هواپیمای نظامی ایلوشین روسیه در حال بازگشت به پایگاه هوایی الحمیمیم در سوریه با اصابت موشکی از سامانه دفاعی اس200 سوریه که در حال شلیک به سوی یک جنگنده اف۱۶ اسرائیلی بود، سرنگون شد. در گزارش وزارت دفاع روسیه درباره این حادثه اعلام شد که «قصور» اسرائیل و استفاده خلبانهای اسرائیلی از هواپیمای روسی به عنوان سپر دفاعی این هواپیما آن را در معرض موشکهای سوریه قرار داده است. سرلشکر ایگور کوناشنکوف، سخنگوی وزارت دفاع روسیه گفت: «اقدامات خلبانان اسرائیلی، که به مرگ ۱۵ نظامی روس منجر شد، در بهترین حالت فقدان استانداردهای حرفهای یا اقدامی اهمالکارانه و مجرمانه بوده است.»
2 صدا از کرملین
میخائیل بوگدانف، معاون وزیر خارجه روسیه تأکید کرد: مجهز کردن ارتش سوریه به سامانه اس ۳۰۰ هرگز خدشهای به روابط بین روسیه و اسرائیل وارد نخواهد کرد. وی در کنفرانس خبری تصریح کرد: روابط ما گستردهتر و فراگیرتر است و مجهز کردن ارتش سوریه به این سامانهها امری مهم است و این حق ما و حق حاکمیت سوریه است. از سوی دیگر برخلاف این لحن تعدیل یافته، دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین نیز اظهار داشت: تصمیم مجهز کردن دمشق به اس ۳۰۰ تنها به روسیه و سوریه مربوط است نه طرف سوم.
این سخنگو افزود: روسیه در درجه اول در راستای منافع خود در حمایت از نظامیانش عمل میکند. پسکوف ادامه داد: مسکو در وهله اول برای تأمین امنیت نظامیان روس در سوریه ارزش قائل است نه به روابط با اسرائیل.
وی خاطرنشان کرد: پوتین به بشار اسد این تصمیم مسکو را اطلاع داده است. کرملین تأکید کرد: رفتار خلبانان اسرائیلی در سوریه روسیه را مجبور به اتخاذ تدابیر بیشتر کرد و اقدام عمدی آنها منجر به فاجعه شد و به روابط ما ضربه زد.
پانتسیر هم باید به سوریه داد
«لئونید ایواشوف» ژنرال بازنشسته ارتش روسیه و مدیر پیشین بخش همکاریهای بینالمللی وزارت دفاع روسیه به خبرگزاری «اینترفکس» گفته که مسکو باید در پاسخ به رفتار تلآویو، سامانه اس۳۰۰ را به سوریه تحویل دهد. او گفته است: «ما باید اس300 را وارد [سوریه] کنیم. اینها سامانههای دفاعی هستند و بازدارندگی ایجاد میکنند؛ پرواز نکن، اقدام تهاجمی انجام نده، کسی به سمت تو شلیک نمیکند.» وی با بیان اینکه مسکو و دمشق میتوانند با همکاری هم آسمان سوریه را پوشش دهند، گفت: «ما باید نه فقط سامانه اس300، بلکه سامانه «پانتسیر-اس» را هم در اختیار آنها قرار دهیم. منظورم این است که سامانههایی که بتوانند در ارتفاعها و بردهای مختلف عمل کنند.» به گفته ایواشوف، انتقال سامانه اس۳۰۰ به سوریه سه ماه زمان میبرد، اما پیش از آن مسکو باید در توافق تبادل اطلاعات و داده با تلآویو تجدیدنظر کند.
نتانیاهو نمیتواند کاری کند
کارشناس ارشد شبکه 10 تلویزیون رژیم صهیونیستی با «بسیار منفی» توصیف کردن تصمیم وزارت دفاع روسیه در تجهیز سوریه به سامانههای اس 300، تحلیل کرد که بحران مسکو-تلآویو در حال وخیمتر شدن است. به گزارش فارس، بعد از بیانیه «سرگئی شویگو» وزیر دفاع روسیه درباره مجهز کردن ارتش سوریه به سامانه پدافند موشکی اس 300، یک کارشناس سیاسی صهیونیست، این اتفاق را «تحولی منفی» برای اسرائیل توصیف کرد.
«باراک راوید» تحلیلگر امنیتی-نظامی ارشد شبکه 10 تلویزیون رژیم صهیونیستی معتقد است: «هم از نظر نظامی و هم از نظر سیاسی، اتفاقی شدیداً منفی است.» راوید با اشاره به ارسال این سامانهها در کنار دیگر تدابیری که روسیه قصد دارد در منطقه اجرا کند، از جمله ایجاد اختلال در سامانههای ناوبری در مدیترانه، تحلیل کرد: «انتظار میرود این اقدامات عملیات هوایی اسرائیل در سوریه را بسیار دشوار کند. طی 15 سال گذشته سه نخستوزیر اسرائیل با روسها کار کردند تا مانع رسیدن موشکهای پیشرفته به سوریه شوند.» وی با بیان اینکه امریکا، انگلیس و فرانسه با فشار آوردن به روسیه، آن را مجبور به همکاری با رژیم اسرائیل میکردند، افزود: «ولی ساقط شدن هواپیمای روسیه در هفته گذشته [بر فراز لاذقیه] واقعیت میدانی جدیدی ایجاد کرده و به روسها بهانهای برای اعطای موشکهای پیشرفته به سوریها داد.» در ادامه این تحلیل آمده است: «ارتش اسرائیل برای چند سال با خطر مجهز شدن کشورهای متخاصم توسط روسیه به سامانه موشکی اس 300 مقابله کرد. در سال 2015 اما روسها این سامانهها را به ایران دادند... اقدامات ستیزهجویانه روسیه به همراه بیانیه تند شویگو نشان میدهد که صبر روسها سر آمده است.»
این تحلیلگر صهیونیست ضمن اشاره به عدم اقدام مؤثر «ولادیمیر پوتین» رئیسجمهور روسیه در کاهش تنش، تأکید کرد: «بحران بین روسیه و اسرائیل در حال وخیم شدن است. اکنون زمان اولین آزمایش بزرگ مناسبات اسرائیل و روسیه رسیده اما به نظر میرسد روابط پوتین و نتانیاهو دوام نداشته است.» راوید با بیان اینکه نتانیاهو احتمالاً تلاش خواهد کرد در آخرین لحظه هم که شده مانع رسیدن این سامانههای موشکی به سوریه شود، نوشت: «اما اکنون دیگر تصمیم تغییر قواعد بازی در سوریه، با روسیه است. کاری نیست که نتانیاهو بتواند انجام دهد.»