حوريه ملکي
وجود آمار و اطلاعات دقيق، صحيح، بهنگام و مکاني (مکان مرجع) عاملي حياتي براي كليه برنامه ريزيها و تصميم گيريهاي كلان اقتصادي، فرهنگي، اجتماعي، سياسي و …. در كشور مي باشد. در واقع از دير باز اطلاعات مکان مرجع به عنوان يكي از زير ساختهاي مهم توسعه در كشورها مد نظر بوده است. امروزه سيستمهاي اداره زمين شامل کاداستر، ثبت زمين، ارزشگذاري زمين و کاربري اراضي مي باشد که با محوريت کاداستر در جهت اهداف توسعه پايدار مورد استفاده قرار مي گيرند. با اين تفاسير اجرای طرح کاداستر گامی مهم برای پیشگیری از وقوع زمین‌خواری است. مالکیت کاداستری با توجه به اهداف توسعه پایدار و لزوم تامین امنیت اجتماعی اقدامی مهم و موثر در تامین امنیت فردی و اجتماعی جامعه است و از قرار است براي زمين ها سند مالکیت کاداستری به جای سند منگوله دار و دفترچه‌ای قدیمی صادر شود. حالا از استان گيلان خبر مي رسد که عملیات کاداستر کردن 120 هزار هکتار از اراضي ملي اجرايي شده و براي یک هزار و 500 هکتار از اراضی ملی ديگر نيز برنامه ریزی شده است.
***
یكي از وظايف قانوني سازمان ثبت اسناد و املاك كشور، اشراف كامل برحدود واقعي املاك ، مستحدثات و اراضي دركشور است تا بتواند پايه و اساس تثبيت و استقرار مالكيت مشروع صاحبان املاك را فراهم و ميزان اراضي دایر، باير و موات شهري و موقوفات را تعيين نمايد و براي حصول به آن، به نظامي نياز مند است که اطلاعات هندسي جامع از محدوده كليه املاك كشور(نقشه املاک) را همراه با شماره هر ملك ، مشخصات مالك و حدود حقوق مالك در ملك را بطور كامل بنحوي در اختيار داشته باشد كه امكان بازنگري پيوسته مجموعه اطلاعات ميسر باشد تا بتواند وظايف خود را با دقت و سرعت و صحت كامل انجام دهد. اين سیستم را با توجه به تعاريف موجود كاداستر نامند.
کاداستر جان دوباره اي در کالبد جنگل هاي شمال است
مجلس شورای اسلامی در اجرای اصل یکصد و بیست و سوم قانون اساسی قانون جامع حدنگار را در ۲۰ ماده در زمستان سال ۱۳۹۳ به تصویب رساند.
پس از تایید شدن این قانون توسط شورای نگهبان، قوه قضائیه در ابتدای سال ۱۳۹۵ آئین نامه اجرایی این قانون را تهیه و ابلاغ کرد دارای ۱۹ ماده بود.
در این قانون آمده است: حدنگار (کاداستر) فهرست مرتب شده اطلاعات مربوط به قطعات زمین است که مشخصه‌های زمین مانند اندازه، کاربری، مشخصات رقومی، ثبتی و یا حقوقی به نقشه بزرگ مقیاس اضافه شده است.
بعد از آن صدور سند مالکیت کاداستری در قالب طرح کاداستر و به دلیل بالابودن ضریب امنیت این سیستم و سرعت در پاسخگویی به مراجعین ثبتی اجرا شد. کاداستر، سیستم مدیریت الکترونیکی املاک است که با مکانیزه کردن خدمات ثبتی، ثبت سنتی را به سمت ثبت نوین هدایت می‌کند.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گیلان، با بیان اینکه عملیات کاداستر کردن را به مساحت 120 هزار هکتار در گیلان اجرا کردیم، مي گويد: "امسال برای ادامه این عملیات در یک هزار و 500 هکتار از اراضی ملی برنامه ریزی شده است."
محسن پوسف پور قطع بی رویه درختان و از بین رفتن جنگل‌ها را یک دغدغه بزرگ دانسته و مي گويد: "بایستی نیازمان به چوب را از زراعت چوب و جنگل کاری تامین کنیم؛ نه درختان طبیعی. درختان طبیعی شناسنامه و اقلیم یک منطقه را تشکیل می‌دهند و مهمتر اينکه درختان جنگل های شمال منحصر بفرد هستند."
وي ممنوع کردن قطع درختان راش یکی از اقدامات در راستای حفظ جنگل‌ها عنوان کرده و ادامه مي دهد: "درختان راش یکی از گونه های کمیاب و ارزشمند در دنیا هستند که در گذشته جزو چوب های صنعتی دسته بندی می شدند اما اکنون صنوبر را جایگزین آن کرده‌ایم و از قطع آنها جلوگیری می‌کنیم."
یوسف پور، با بیان اینکه نقشه های مورد استفاده در اداره منابع طبیعی برای تشخیص اراضی ملی از غیر ملی عمر 30 تا 40 ساله دارند، مي گويد: " از سال گذشته بحث کاداستر کردن را به عنوان سومین برنامه اساسی خود در پیش گرفتیم. کاداستر کردن به معنای اصلاح هندسی نقشه های گذشته و مشخص کردن عرصه های ملی است. در نهایت نقشه های جدید را داخل سامانه قرار می دهیم تا مردم متوجه حدود عرصه های ملی و مستثنیات شوند."
وی ادامه مي دهد: "عملیات کاداستر کردن را به مساحت 120 هزار هکتار در گیلان اجرا کردیم و امسال برای ادامه این عملیات در یک هزار و 500 هکتار از اراضی ملی برنامه ریزی شده است. بی تردید اگر توقف بهره برداری از درختان طبیعی، زراعت چوب و کاداستر کردن در استان اتفاق بیفتد، مدیریت منابع طبیعی دچار یک تحول اساسی خواهد شد."
این مقام مسئول، با تاکید بر ضرورت تصویب قانون جامع طبیعی، تاکيد مي کند: " در استان گیلان 564 هزار هکتار جنگل و 224 هزار هکتار مرتع داریم. علاوه بر این، از اراضی ساحلی و مستحدثه نیز برخوردار هستیم."
با توجه به تعاریف اولیه از کاداستر می‌توان فهمید که اجرای قانون کاداستر یعنی تهیه دقیق مشخصات زمین، ملک و ثبت کامل مشخصات مالکان در سند‌های مشخص موسوم به سند تک برگ که می‌تواند در کاهش جرائم مربوط به امور ملکی مانند سند سازی، تصرفات غیر مجاز، فروش مال غیر که اميد مي رود با اجراي صحيح آن، دست زمين خواران کوتاه و منابع طبيعي حداقل براي آيندگان باقي بماند.
توقف بهره برداري از درختان طبيعي
با توجه به استانداردها وكيفيت و دقت نقشه هاي كاداستر شهري، اينگونه نقشه ها نيازهاي نقشه اي طرحهاي عمران شهري ازجمله طرحهاي مسكن، شهرسازي، گازرساني ، برق، شبكه مخابرات، آب و فاضلاب، مترو و ساير طرحها و پروژه هاي توسعه شهري را بخوبي برآورده خواهد ساخت و در ارتباط با فعاليتهاي اين طرحها خواهد بود.
علاوه بر ارتباطات مورد اشاره اساسا" طرح كاداستر با داشتن منابع عظيم اطلاعات اقتصادي- مالكيتي املاك و مستغلات مي تواند پايگاههاي اطلاعاتي طرحهاي مالي مانند طرحهاي مالياتي و درآمدهاي منطقه اي را تغذيه نموده وارزش افزوده ای را در جهت بگارگیری این پایگاههای اطلاعاتی تضمین نمايد.
همچنين با درنظر گرفتن برنامه هاي وسيع آموزشی درامركاداستر به منظور ارتقاء فعالیتهای علمی وعملیاتی خواه ناخواه كارشناسان و متخصصين كاداستر به افزایش حجم و امكانات منابع انساني نقشه برداري كمك خواهند نمود كه فعاليتهاي آموزشي كاداستر در ارتباط با آن قرار دارد.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گیلان، با بیان اینکه درخت می تواند یکی از شاخصه‌های اقلیم گیلان باشد، مي گويد: "یکی از مهم ترین وظایف ادارات ما در شهرستان ها مرتع داری و حفاظت از عرصه‌های ملی است که در این زمینه فعالیت های بسیار خوبی را در شرق گیلان از سوی اداره رودسر و در غرب استان از سوی اداره آستارا شاهد هستیم."
وی ادامه مي دهد: "شهرستان تالش نیز به دلیل برخورداری از وسعت زیاد، بیشترین مشکل را در حوزه حفاظت دارد و به همین دلیل بارها پیشنهاد کردیم که اداره منابع طبیعی تالش به دو مجموعه تقسیم شود، زیرا بیشترین مشکلات این شهرستان به قاچاق چوب و تصرف اراضی مربوط می شود."
یوسف پور، با بیان اینکه هدف اصلی ما در اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان صیانت از منابع طبیعی است، یادآور مي شود: "خدمات رسانی به مردم و خدمات رسانی به دستگاه‌های اجرایی نیز جزو ماموریت های ماست لذا هر دستگاهی که می خواهد از عرصه‌های منابع ملی استفاده کند، بایستی فعالیت آن به گونه ای باشد که کمترین خسارت به طبیعت وارد شود."
وی اضافه مي کند: "در حال حاضر با اعتبارات ملی و استانی پروژههایی را برای احیای جنگل، جنگل کاری، جلوگیری از وقوع سیل، آبخیزداری و احداث بنچ مارک‌ها(ستون هایی که حد مستثنیات را از ملی تفکیک می‌کنند) در دست اجرا داریم. همچنین از سال 96 سه اقدام اساسی که در آینده بسیار تاثیرگذار خواهند بود را در دستور کار قرار دادیم که مهمترین آنها توقف بهره برداری از درختان طبیعی و توسعه زراعت چوب با گونه صنوبر است."
مدیرکل منابع طبیعی گیلان، با اشاره به وابستگی صنایع ما به جنگل های طبیعی، مي گويد: "از سال گذشته یک هزار و 200 هکتار از اراضی استان زیر کشت صنوبر برده شده است."
این مقام مسئول، با تاکید بر ضرورت تصویب قانون جامع طبیعی، عنوان مي کند: "در استان گیلان 564 هزار هکتار جنگل و 224 هزار هکتار مرتع داریم. علاوه بر این، از اراضی ساحلی و مستحدثه نیز برخوردار هستیم."
مدیرکل منابع طبیعی گیلان، از اجرای پروژه های آبخیزداری با اعتبار حدود 3 میلیارد تومان طی سال های 94 و 95 خبر داده و بیان مي کند: "اعتباری که از محل مدیریت بحران به ما تخصیص می دهند زیر یک میلیارد تومان است و به همین جهت در سال گذشته، 9 میلیارد تومان از اعتبارات ملی کمک گرفتیم که بخش عظیمی از آن صرف اجرای پروژه های آبخیزداری در ارتفاعات ماسوله شد."
وی مي افزايد: "یکی از اهدافی که در این پروژه با فعالیت های بیولوژیکی و مکانیکی دنبال کردیم، جلوگیری از شستشوی خاک از بالا به پایین بود؛ چراکه این اتفاق عمق تالاب را کم می کند و موجب مرگ تالاب می شود. علاوه بر این، رسوباتی که به همراه جریانات آبی به پایین سرازیر می شوند، موجبات سیل و بلایای طبیعی را در پایین دست فراهم می کنند."
زراعت سالانه يکهزار هکتار چوب
در حال حاضر حدود 220 نفر وظیفه حفاظت از عرصه های ملی اعم از جنگلی و مرتعی را در گیلان برعهده دارند. همچنين حدود 600 میلیون تومان نیز برای مبارزه با آفت شب پره شمشاد اعتبار تعلق گرفته است. همچنین جنگل های نقطه ای، نصب بنچ مارک ها، احداث آبشخورها و قرق مراتع نیز پروژه های دیگری هستند که به صورت موردی در حوزه منابع طبیعی استان گيلان اجرا شده است.
مدیرکل منابع طبیعی گیلان با اشاره به برنامه های سال 97، یادآور مي شود: "امسال برای نخستین بار به دستور مقام معظم رهبری از محل صندوق توسعه ملی اعتباری حدود 200 میلیون یورو برای آبخیزداری در کشور تصویب شد. با وجود اینکه به دلیل ریزگردها و بحران آب در دیگر مناطق کشور، استان های غیر شمالی در اولویت دریافت این اعتبارات قرار داشتند، به گیلان در مقایسه با مازندران و گلستان اعتبار خوبی تخصیص داده شد که تقریبا معادل 15.6 دهم میلیارد تومان است."
وي با بیان اینکه در شهرستان‌های لنگرود، تالش، فومن و شفت پروژه‌های آبخیزداری بسیار خوبی به اجرا گذاشته خواهند شد، مي گويد: "بیشتر این پروژه‌ها در نقاط سیل خیز واقع می شوند. بی تردید اجرای پروژه های آبخیزداری موجب کاهش خسارت های مالی و جانی ناشی از سیل می شود. ضمن اینکه به منظور نجات تالاب در کنار سایر دستگاه ها، پروژه های خوبی در بخش‌های منتهی به تالاب داریم."
یوسف پور، با اشاره به ضرورت اجرای کاداستر و زراعت چوب، تاکید مي کند: "برنامه پنج ساله ششم به ما تکلیف کرده که سالانه یک هزار هکتار زراعت چوب داشته باشیم که سال گذشته بالغ بر یک هزار هکتار محقق شد و این ظرفیت را داریم که زراعت چوب در استان را به دو برابر افزایش دهیم. همچنین علیرغم اینکه اجرای طرح توقف بهره برداری از جنگل در بازه زمانی سال های 96 تا 99 در برنامه قرار داشت، همان سال اول آن را اجرایی کردیم و سعی داریم به درستی آن را تداوم ببخشیم."
وی اعتبار حفاظتی سال جاری را پایدار دانسته و مي گويد: "با وجود اینکه بهره برداری از چوب را در عرصه ها ممنوع کردیم، نیروها را بیکار نگذاشتیم و آنها را مامور کردیم تا کارهای حفاظتی انجام دهند. نشست با سازمان های مردم نهاد و مشارکت دادن مردم در حفاظت از منابع طبیعی از دیگر برنامه های ما در یک سال آینده است."
