بارشهای جوی و وسعت مراتع در برخی از مناطق کاهش یافته است. نهادههای دامی با نرخ بالا به دست دامداران میرسد. دامداری سنتی رواج دارد و دلالان بازار را به دست گرفتهاند. از طرفی هم کارخانههای فرآوری شیر بدهیشان را به موقع پرداخت نمیکنند. از اینرو دامداریهای کاشمر، ابرکو، بشاگرد، امیدیه و گیلان این روزها با مشکلات متعددی مواجه هستند که با توجه به افزایش نرخ شیر و گوشت ضروری است هرچه سریعتر برنامهای از سوی دولت برای کنترل بازار و بقای دامداریهای کشور در نظر گرفته شود.
دامداران در ردیف همان تولیدکنندگانی قرار میگیرند که مقام معظم رهبری با تأکید بر ضرورت حمایت از کالای ایرانی رسیدگی به امور آنها را از سوی مسئولان در ابتدای سالجاری مورد توجه قرار دادهاند. دامداران تولید شیر و گوشت و ثبات قیمتهای بازار را با فعالیتهایشان تعیین میکنند و حالا مدتی است که در کاهش نظارت دولت و بازشدن دست دلالان برای جولان، در تنگنا قرار گرفتهاند. همین نامگذاری امسال به نام حمایت از کالای ایرانی میتواند چراغ روشنی برای مسئولان باشد. تولیدکنندگانی که دامداران بخش بزرگی از آن را شکل میدهند. چراکه فعالیت آنها بخش بزرگی از سبد غذایی مردم کل کشور را تأمین میکنند و نمیگذارد کشور نیاز به واردات بیرویه و خروج ارز داشته باشد.
اما همین دامداران اکنون به دلایل مختلفی همچون افزایش نرخ نهادههای دامی، ورود دلالان به بحث خرید و فروش گوشت، خرید غیر نقدی کارخانههای فرآوری شیر و وقوع حوادث طبیعی در حال ترک حرفهشان هستند. اتفاقی که میتواند به افزایش قیمت گوشت و شیر دامن بزند و این مواد غذایی را با کمبود روبهرو کند. این اتفاق هم تنها در یک روستا و یک شهرستان رخ نمیدهد که معضل ایجاد شده به گردن جهادکشاورزی یک منطقه بیفتد. بلکه در نقاط بسیاری از کشور مشکل ساز شده و نیازمند رسیدگی فوری مسئولان است.
دامداران زیر فشار اقتصادی
در حال حاضر دامداریهای مناطقی همچون کاشمر، ابرکو، بشاگرد، امیدیه و گیلان با مشکلات بسیاری مواجه هستند. در خصوص این مشکلات رئیس اتحادیه دامداران گیلان میگوید: «طی دو سال اخیر، نیمی از دامداران استان شغل دامداری را رها کردند.» عباس یوسفی، میافزاید: «کاهش درآمد دامداران یکی از دلایل رهاکردن شغل دامداری و بردن دامها به کشتارگاه است.» گفته میشود کارخانههای فرآوری شیر گیلان، اغلب شیر مورد نیازشان را از استانهای همجوار تأمین میکنند که این موضوع امنیت شغلی دامداران و تأمین مالی آنها را به خطر انداخته است. این نیز در حالی است که این رئیس اتحادیه دامداران گیلان تأکید میکند: «دامهای گیلان از کیفیت بسیار خوبی برخوردار هستند.»
لازم به ذکر است که طی دو سال گذشته بیش از ۱۵۰تن شیر به صورت روزانه در گیلان تولید میشد که اکنون به دلیل بیرغبتی دامداران به شغل دامداری این میزان به ۷۰ تن کاهش یافته است. افزایش بدهی و کمبود نقدینگی در بین دامداران برای خرید جو و نهادهها از دیگر دلایل کاهش شغل دامداری در استان است. از طرفی وقوع حوادث طبیعی همچون سیل، طوفان و ... نیز منجر به این شده است که دامدران ابرکوه در استان یزد نیز با مشکلات متعددی مواجه شوند که نیازمند حمایت هرچه بیشتر متولیان باشند. مهدی غیباللهی، مدیر جهادکشاورزی ابرکوه در این باره میگوید: «هیچگاه حمایت مطلوبی از کشاورزان و فعالان این حوزه برای جبران این خسارات نمیشود.»
ایجاد اشتغال پایدار با حمایت متولیان
درحالی که روز بهروز از تعداد فعالان حوزه دامدارای و دامپروری کاسته میشود، به دلیل افزایش نیاز به واردات گوشت بر قیمت این محصول دامی افزوده میشود. رئیس هیئت مدیره اتحادیه گاوداران کاشمر در ارتباط با مشکلات دامداران خراسان رضوی میگوید: «کارخانهها محصولات شیری دامداران را بهصورت غیرنقدی خریداری میکنند و پس از ۳ الی ۴ ماه وجوه آن را به دامدار میدهند. این موضوع باعث میشود که دست دامدار خالی بماند و توان تأمین علوفه و نهادههای مورد نیاز دامهای خود را نداشته باشد.» با این تفاسیر حال مناطق دیگر نیز بهتر از این شهرستانها نیست. از اینرو برای حفظ دامداریها علاوه بر هدایت آنها به دامداری صنعتی، لازم است هرچه سریعتر متولیان برای رفع مشکلات و به ثبات رساندن قیمت شیر و گوشت وارد میدان شوند.