این روزها بسیاری از جامعهشناسان اخبار نگرانکنندهای از کاهش میزان ازدواج در کشور میدهند و در توجیه آن نیز از دلایل مختلفی سخن به میان میآورند که یکی از مهمترین این دلایل مشکلات اقتصادی جامعه است؛ جامعهای که نرخ اشتغال آن کاهش یافته و متعاقب آن نیز هزینههای تشکیل یک زندگی به شدت افزایش یافتهاست. آنچه در ادامه میخوانید، گزارشی از حداقل هزینههای تشکیل یک زندگی متوسط و آبرومند در شهر تهران است که قیمت اقلام آن در هفته سوم شهریور ماه ۱۳۹۷ استخراج شده است.
وضعیت مسکن در اغما
یکی از مهمترین موضوعات در تشکیل زندگی، تهیه یک سرپناه است. هم اکنون در شهر تهران و یک محله متوسط میانه شهر مانند خیابان پیروزی، برای اجاره یک آپارتمان ۶۵ متری باید مبلغ ۴۰ میلیون تومان پول پیش و ماهانه یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان اجارهبها پرداخت. این قیمت همانند محلههای مشابه همچون افسریه، خیابان جیحون و میدان حر است. از این رو بخش بسیار مهمی از هزینههای تشکیل یک زندگی شامل هزینههای تأمین مسکن میشود.
جهش باور نکردنی لوازم منزل
بخش مهم دیگری از موضوع تشکیل زندگی به تهیه لوازم منزل باز میگردد. جایی که این روزها با نوسانات شدید قیمت ارز، نهتنها قیمتها رشد وحشتناکی داشتهاند، بلکه بسیاری از متقاضیان خرید لوازم منزل عنوان میکنند که فروشگاهها از فروش محصولات خود امتناع میکنند.
هم اکنون پایینترین قیمت یک یخچال فریزر که محصولی ایرانی است، حدود ۴ میلیون تومان است. این قیمتها همزمان با بالا رفتن مدل، افزایش پیدا میکند و هم اکنون جدیدترین یخچال یک مارک معروف کرهای که قابلیت اتصال به اینترنت را دارد و به گفته فروشندگان هوشمند است هم حدود ۸۰ میلیون تومان قیمت میخورد.
اجاق گازهای ایرانی نیز که از دیگر لوازم ضروری منزل به شمار میرود هم اکنون در بازار با قیمت بین ۸۰۰ هزار تا یک میلیون و ۲۰۰ هزارتومان قیمتگذاری میشود.
همچنین یک مدل لباسشویی ایرانی با کیفیت نیز با قیمت ۴ میلیون تومان در بازار عرضه میشود. علاوه بر این یک تخته فرش ۱۲ متری محصول کاشان هم در حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان قیمتگذاری شدهاست.
تلویزیون ایرانی به عنوان یک محصول مهم دیگر برای شروع زندگی نیز هم اکنون قیمتی در حدود ۳ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان دارد.
یک خانواده که به تازگی برای دختر خود جهیزیه تهیه کرده هم عنوان میکند که تهیه سایر اقلام اساسی زندگی اعم از ظروف، جاروبرقی، لوازم برقی آشپزخانه، مبلمان ساده و سایر لوازم مبلغی در سطح کاملاً اقتصادی حدود ۲۵ میلیون تومان خرج دارد. متأسفانه در این میان باید گفت که به دلیل افزایش شدید قیمتها و ناتوانی مردم در خرید اقلام مورد نیاز برای آغاز زندگی، بخشی از عروس و دامادها به سمت خرید لوازم دست دوم از سایتهای اینترنتی مانند دیوار و شیپور روی آوردهاند و بازار این نوع خریدها به شدت داغ است.
تجارتی به نام مراسم عروسی
پس از تهیه منزل و لوازم، نوبت به برگزاری مجالس عروسی و حواشی مربوط به آن میرسد. بر اساس مشاهدات ارزانترین لباس عروس موجود برای اجاره ۴۰۰ هزار تومان است که البته چندینبار تن خورده و قیمت یک لباس عروس معقول و استفادهنشده برای یک شب اجاره، ۲ میلیون تومان است. تفاوت قیمت اجاره و خرید، چیزی حدود ۵۰۰ هزار تومان است و خیلیها ترجیح میدهند به جای اینکه لباس عروس را اجاره کنند، آن را بخرند.
همچنین قیمت یک جفت کفش سفید برای عروسخانمها در منطقه جمهوری ۱۰۰ هزار تومان و در منطقه جردن حدود یک میلیون تومان است. قیمت یکدست کت و شلوار دامادی در خیابان جمهوری یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان تمام میشود. قیمت یک کفش مناسب برای داماد در منطقه جمهوری هم ۲۰۰ هزار تومان و در منطقه میرداماد حدود ۵/۱ میلیون تومان است.
دستمزد برای آرایشگاه عروس نیز در محلات پایینتر تهران ۵۰۰ هزار تومان و برای محلات بالاتر ۲ تا ۵ میلیون تومان است. برای آرایش داماد هم قیمتها از ۲۵ هزار تومان تا ۵۰۰ هزار تومان متغیر است.
در بخش خرید طلا نیز که این روزها به شدت باعث نگرانی زوجهای جوان شده است، قیمت حلقههای ساده دوقلو از ۲ میلیون تومان شروع میشود و اگر قرار باشد حلقههای الماسنشان خریداری شود تا ۱۰ میلیون تومان هم باید برای آن پرداخت کرد. برای خرید یک سرویس طلای ساده باید در بدترین حالت ۷ میلیون تومانی هزینه کرد و اگر مشکل مالی وسط نباشد، سرویس طلاهای ۴۰ میلیونی، ۸۰ میلیونی و بالاتر هم در بازار طلا موجود هستند.
آینه و شمعدانها نیز که معمولاً جزو مهریه عروسها محسوب میشود، قیمتهای متفاوتی در بازار دارند. هم اکنون آینه و شمعدان کوچک نقره قیمتشان از ۴ میلیون تومان شروع میشود و تا ۱۵ میلیون تومان قیمت دارند. آینه و شمعدانهای مس و فیروزه نیز قیمتشان حدود ۸ میلیون تومان است و اگر جنسشان برنز باشد از یک میلیون تومان شروع میشود.
تزئین و گلآرایی ماشین عروس و خرید دستهگل عروس نیز جزو دیگر اقدامات لازم برای مجالس عروسی است. هم اکنون قیمت گلآرایی ماشین عروس و خرید دسته گل عروس با قیمتی معقول از ۵۰۰ هزار تومان آغاز میشود و تا ۱۰ میلیون تومان نیز ادامه دارد. این مبلغ به غیر از هزینهای است که برخی از زوجها برای اجاره ماشین میپردازند.
هزینه آتلیه و فیلمبرداری هم از یک تا ۳۰ میلیون تومان در تهران متغیر است.
هزینه تالار و محل برگزاری عروسی هم با ۱۵۰ میهمان و دو نوع غذا، در مناطق پایین تهران از ۱۱ میلیون تومان شروع میشود و باید به این مبلغ هزینه خرید میوه و شیرینی را نیز افزود که برای ۱۵۰ مهمان حدود ۴ میلیون تومان هزینه دارد.
هزینههایی که تأمین نمیشود
حال با جمع زدن تمامی این مبالغ و در نظر گرفتن این نکته که هزینههای عنوان شده برای تهیه مسکن در یک محله متوسط، خرید اقلام ایرانی و برگزاری مراسم در یک تالار ساده است، باید گفت که هزینه شروع یک زندگی متوسط رو به پایین برای خانواده عروس و داماد حداقل ۱۵۰ میلیون تومان هزینه در بر دارد که این مبلغ با توجه به سطح درآمدهای این روزها، مبلغ بسیار گزاف و بالایی است. این در حالی است که مبلغ وام ازدواج که این روزها برای عروس و داماد مجموعاً ۳۰ میلیون تومان است، حتی نمیتواند هزینههای مربوط به اجاره یک واحد مسکونی و خرید چند قلم مورد نیاز برای شروع زندگی را تأمین کند.
یک کارشناس اقتصادی در اینباره با اشاره به وضعیت موجود اقتصادی و بالا رفتن هزینهها میگوید: با توجه به شرایط پیش آمده تخصیص منابع بیشتر برای تأمین هزینه جهیزیه میتواند نقش مؤثری رونق تولیدات داخلی ایجاد کند و باید دولت در اینباره بستههای حمایتی هدفمند را برای زوجهای جوان و ایجاد امید و در جامعه جوان فراهم کند.
وی با بیان اینکه افزایش سن ازدواج در جامعه نه فقط در اقتصاد که در بروز ناهنجاریهای فرهنگی مؤثر است، گفت: باید دولت به جای تخصیص یارانه برای واردات و اعطای ارز ارزان به عدهای خاص، از تولید در قالب خریدهای تضمینی توسط زوجهای جوان حمایت کند.
وی با بیان اینکه شرایط موجود کاملاً بیانگر شکست برنامه حمایتی دولت در اعطای یارانهها در سطح جامعه است، افزود: این روشها باید به سرعت تغییر یابد و نباید دولت هم یارانه دهد و هم اعطای این یارانه موجب نارضایتی در آحاد جامعه شود.
وی ادامه داد: به اصطلاح دولت نباید کاری بکند که هم پیاز را بخورد هم چوب را! بلکه باید اعطای یارانهها در نهایت به افزایش رفاه و رضایتمندی جامعه منتهی شود.