طی چند سال اخیر بارها و بارها در مورد زوال درختان بلوط که به صورت یک فرآیند پیش رونده در استان لرستان در حال گسترش است، هشدار داده شده است. حتی سال گذشته اعلام شد که پیشبینی میشود تا ۳۰۰ هزار هکتار از جنگلهای بلوط دچار این آفت شوند و بیش از ۱۵ میلیون اصله درخت بزرگ با قدمت بیش از ۵۰ تا صد سال به خصوص درختان دانه زاد درگیر این بیماری شده و از بین بروند. با این تفاسیر مسئولان آنقدر دست رویدست گذاشتند تا اینکه روز گذشته مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان گفت: ۲۵ درصد جنگلهای این استان به بیماری زوال بلوط مبتلا هستند.
خشکیدگی درختان بلوط در سالهای اخیر، به یک موضوع جدی و چالش برانگیز تبدیل شده است. وضع خشکیدگی درختان بلوط و گسترش بیماری زوال در بلوطستانها به گونهای است که میزان خسارت خشکیدگی درختان در برخی مناطق زاگرس به ۱۰۰ درصد میرسد. تحقیقات نشان میدهد خشکیدگیها هم در درختهای موجود در اراضی کشاورزی و هم در اراضی مرتعی، هم در درختان موجود در ارتفاعات و هم در بستر اصلی رودخانههای دائماً مشاهده میشود. علامت اصلی بلوطهای خشک شده هم جدا شدن پوست از شاخهها و تنه اصلی است و عارضه در درخت به حدی سریع آن را خشک میکند که گویا این درخت جوان سالهاست که در خوابی عمیق رفته و بیصدا مرده است.
چند وقتی است که کارگروه تخصصی گیاهپزشکی جنگلها و مراتع لرستان تشکیل شده است. هدف از تشکیل این کارگروه، پیشگیری و مبارزه با آفات و بیماریهای جنگلی است و به استناد بخشنامه ریاست سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور مبنی بر ضرورت شناسایی مناطق آلوده و پیشگیری و جلوگیری از شیوع آفات و بیماریها، این کارگروه تشکیل شده است. در همین رابطه مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان که عضو این کارگروه است عمده آفات و بیماریهای جنگلی را پروانه برگخوار بلوط، موریانه، لورانتوس و زوال بلوط عنوان کرده و میگوید: «متأسفانه از مجموع یک میلیون و ۲۱۷ هزار هکتار سطح جنگلهای استان، ۵۶۳ هزار و ۷۹۸ هکتار معادل ۲۵ درصد به بیماری زوال بلوط مبتلا هستند.»
شیرزاد نجفی عمده علل این بیماری را، پیر شدن درختان بلوط، کم شدن بنیه درختان، ریزگردها، عدم زادآوری، هجوم آفات مثل پروانه برگخوار و سوسک چوبخوار بلوط، از بین رفتن کنترلکنندگان طبیعی مانند سنجاب و اُفت آبهای زیرزمینی میداند. بر اساس گزارش منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان ۵۰ هزار هکتار از سطح جنگلهای استان به آفت برگخوار بلوط مبتلا هستند. این آفت که از اواخر اسفندماه هرسال تا نیمه دوم اردیبهشت سال بعد به فعالیت خود ادامه میدهد، مناطقی مانند چگنی، سپیددشت، چم چیت، بیشه، شولآباد، دادآباد و کهمان را آلوده کرده است.
به گفته مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان در چند سال گذشته طغیان آفت موریانه در سطح اراضی جنگلی خصوصاً در منطقه شوراب خسارات زیادی به این مناطق وارد کرده است که یکی از اهداف این کارگروه، اتخاذ تدابیر لازم بهمنظور کنترل این آفت بسیار خطرناک است. همچنین بخش عمدهای از جنگلهای استان، خصوصاً مناطق درب گنبد کوهدشت و دره نَصَب شهرستان خرمآباد به آفت نیمه انگلی لورانتوس مبتلا شدهاند. هر چند مدیرکل محیطزیست استان لرستان گفته بود که برخی راهکارهای لازم برای مبارزه با بیماری زوال درختان بلوط بررسی شده و برای اجرا به ستاد بحران، وزارت کشور و وزارت جهاد کشاورزی ابلاغ شده است، اما گذشت زمان نشان میدهد نوشداروی مسئولان بعد از مرگ درختان هم نخواهد رسید.