جوان آنلاین: کمتر از یک ماه دیگر به شروع سال تحصیلی جدید زمان باقی مانده است و همزمان با آغاز مهرماه، نهتنها دانشجویانی که در تعطیلات تابستانی بهسر میبردند، دوباره بر سر کلاسها حضور پیدا میکنند؛ بلکه جدیدالورودها نیز پایشان برای اولین بار به محیط دانشگاه باز میشود؛ جدیدالورودها دیگر متولدان دهه ۸۰ محسوب میشوند و با کلی امید و هدف برای ساختن آیندهای بهتر به دانشگاه میروند.
شاید اگر چند سال پیش بود دانشجویان میتوانستند ترسیم درستتری از آینده خود داشته باشند، اما این روزها که شرایط اقتصادی کشور به تعبیری در وضعیت ویژه قرار دارد و جنگ اقتصادی و به تبع آن رسانهای دشمن فضا را برای ترسیم آیندهای دقیق غبارآلود کرده، دانشجویان نیز همانند سایر اقشار مردم نهتنها نمیتوانند به تحقق آرزوهایشان بهطور قاطع امیدوار باشند، بلکه شاید این تصور برایشان ایجاد شود که ممکن است در طول دوران تحصیل نیز با مشکلات مالی و اقتصادی همراه شوند.
بحث نگرانیهای اقتصادی تنها مختص دانشجویان و خانوادههای آنها نیست؛ چراکه وزیر علوم بهعنوان بالاترین مقام مسئول در وزارت علوم نیز چندی پیش در گفتوگویی که با ویژهنامه روزنامه «ایران» داشت، محدودیت مالی را یکی از چالشهای اصلی حوزه آموزش عالی عنوان میکند و دربارهاش اینطور میگوید: «در سال گذشته با محدودیت مالی مواجه بودهایم، بهخصوص در ماههای پایانی سال نیاز به مراوده و تماسهای مکرر با دانشگاهها داشتیم که خوشبختانه با پیگیریهای انجام شده نتایج موردنظر نهایی شد و بودجه ما تخصیص یافت، اما به هر حال محدودیت مالی یکی از اصلیترین مشکلات ما در سال گذشته بوده است.»
هر چند صحبتهای منصور غلامی با نگاهی به مشکلات سال گذشته این وزارتخانه مطرح شده است، اما طبیعتا بیان همین مسائل از زبان این مقام مسئول و همچنین نگاهی به شرایط اقتصادی فعلی کشور نشان میدهد که چالشهای وزارت علوم برای سال تحصیلی جدید در حوزه مسائل مالی بیش از گذشته خواهد بود و هر اندازه که این وزارتخانه با مشکلات مالی روبهرو باشد، دانشگاههای سراسر کشور نیز با این مهم دستوپنجه نرم خواهند کرد و در نهایت نیز دانشجویان وجود این مسائل را لمس خواهند کرد.
از سوی دیگر چند صباحی است که اخبار افزایش قیمت برخی کالاها و خدمات مورد نیاز دانشجویان از قبیل: غذا و خوابگاه باعث بروز نگرانیهایی میان این قشر از جامعه شده است؛ چندی پیش بود که مجتبی صدیقی، رئیس سازمان امور دانشجویان از احتمال افزایش قیمت غذا خبر داده بود؛ بهرغم اینکه میزان این افزایش را بسیار ناچیز عنوان میکند و معتقد است: «اگر قرار به افزایش قیمتی باشد، بهطور حتم زیر خط تورم خواهد بود و در صورت تصویب این موضوع، تحقق آن مانند سالهای گذشته که تنها ۱۰ درصد افزایش قیمت داشتهایم، خواهد بود.»، اما مطرح کردن احتمال افزایش قیمت غذا نیز میتواند باعث نگرانیهایی در میان دانشجویان شود؛ بهخصوص آنکه طی دو سال اخیر هیچگونه افزایش قیمتی درخصوص غذای دانشجویی صورت نگرفته است و حال افزایش یکباره این نیاز، در کنار افزایش نرخ اجارهبها که چند وقتی است حاشیهساز نیز شده است، میتواند نگرانی دانشجویان را درخصوص مسائل اقتصادی بیش از پیش افزایش دهد.
هر چند که وجود شرایط اقتصادی خاص برای سال تحصیلی جدید در دانشگاهها دور از ذهن نیست و مسئولان مختلف آموزش عالی نیز در مصاحبهها و برنامههای مختلف به این مساله اشاره کردهاند، اما غلامرضا غفاری، معاون فرهنگی و اجتماعی وزیر علوم که معاونت ذیل مدیریت او ارتباط مستقیمی با فعالیتهای دانشجویی که بعضا حاشیهساز هم میشوند، دارد؛ وجود چنین شرایطی را در دانشگاهها به معنی دنبال کردن سیاست ریاضت اقتصادی از سوی وزارت علوم برای سال جدید تحصیلی نمیداند و درباره سیاستهای این وزارتخانه در این حوزه به «فرهیختگان» اینطور میگوید: «امروزه همه آحاد جامعه از این مساله اطلاع دارند که ما در حوزه اقتصادی با توجه به شرایطی که داریم، باید برخی احتیاطها را مدنظر قرار دهیم و طبیعی است که این مساله به دانشگاههای مختلف نیز گفته شده است و مسئولان دانشگاهها باید به موضوع احتیاطها در حوزه اقتصادی برای سال تحصیلی جدید توجه داشته باشند.»
او یکی از اصلیترین راهکارها برای برونرفت از وضعیت اقتصادی فعلی را مدیریت بهینه منابع مالی بیان میکند و ادامه میدهد: «قطعا باید منابع مالی در چنین شرایطی به درستی مدیریت شود؛ البته این به آن معنی نیست که نباید افزایشی در هیچکجا صورت بگیرد؛ بلکه اگر قرار به افزایش بودجه نیز باشد، باید این افزایش به صورت نرم انجام شود، نه اینکه شاهد افزایش بیرویه باشیم؛ بر همین اساس آنچه در قوانین و آییننامههای مربوطه نیز پیشبینی شده، در همین راستاست.»
معاون فرهنگی و اجتماعی وزیر علوم تصریح میکند: «آنچه در آییننامهها و قوانین برای سال تحصیلی جدید به دانشگاهها ابلاغ شده، رعایت کردن و توجه داشتن به موضوع احتیاط ها در مسائل اقتصادی است که با توجه به شرایط فعلی کشور نباید از آن غافل شد.»
وجود برخی حاشیههای فرهنگی و اجتماعی برای سال تحصیلی جدید با توجه به شرایط اقتصادی فعلی از دیگر دغدغههای اصلی دانشگاهها محسوب میشود که غفاری با ابراز امیدواری از اینکه مسالهای برای سال تحصیلی جدید نخواهیم داشت، میگوید: «تمام تلاشمان این است که مشارکت و فعالیت دانشجویی در دانشگاهها در عرصههای فرهنگی و اجتماعی بیشتر شود و مشکلی در این زمینه نداشته باشیم.»
او معتقد است: «طبیعی است که شاید اتفاقاتی نیز رخ دهد و باید ببینیم شرایط اجتماعی و فرهنگی جامعه چگونه پیش خواهد رفت، با این حال همه تلاشمان را کردهایم که مشکلی در سال تحصیلی جدید ایجاد نشود و هماهنگیهای لازم را نیز در این زمینه با دانشگاههای مختلف انجام دادهایم.»