بازی‌های آسیایی جاکارتا اگرچه برای ما ۶۲ مدال رنگارنگ را به همراه داشت، اما سقوط به رده ششم قاره کهن و کاهش تعداد مدال‌های طلای کاروان ایران واقعیت‌های زیادی را به اثبات رساند. از این پس باید سایه سنگین ازبکستان و اندونزی را نیز بالای سرمان تحمل کنیم. با وجود اینکه آقایان مسئول تلاش می‌کنند تا میزبان را مسبب این ناکامی بنامند، اما مصطفی هاشمی‌طبا، رئیس اسبق سازمان تربیت بدنی، در گفتوگو با «جوان» بی‌برنامگی در ورزش‌های مادر و رده‌های پایه را مهم‌ترین دلایل افت ورزش ایران خواند.
عملکرد کاروان ایران در بازی‌های آسیایی ۲۰۱۸ را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
نتیجه به دست آمده در جاکارتا نشان داد که جایگاه ورزش ایران در بین تیم‌های آسیایی همان رده پنجمی یا ششمی است، حالا با یکی دو مدال کمتر یا بیشتر. از آنجا که در ورزش ما خبری از برنامه‌ریزی اصولی نیست، در آموزش و پرورش توجهی به ورزش نمی‌شود و برنامه‌ای برای کشف استعداد‌ها نداریم نه می‌توانیم بگوییم عملکردمان خیلی خوب بوده و نه می‌توانیم مدعی شویم نتایج به دست آمده بسیار ضعیف‌تر بوده است. اگر اندونزی که در یک رشته بومی خود (پنجاک سیلات) بیش از ۱۰ مدال طلا گرفت، جایگاهمان رده‌های چهارم و پنجم قاره کهن است. در حالی که شرایط ورزش کشورمان می‌تواند بهتر از این‌ها هم باشد.
چطور می‌توانیم جایگاه قبلی‌مان در آسیا را به دست بیاوریم؟در سال‌های قبل و زمان حضورم در سازمان تربیت بدنی برنامه‌ریزی‌های سراسری برای کل کشور در نظر گرفته بودیم که البته همه آن برنامه‌ها بعداً تعطیل شد. باید چنین برنامه‌هایی در دستور کار قرار گیرند به ویژه در آموزش و پرورش و در رشته‌های پایه، تا بتوانیم در سطح بهترین تیم‌های آسیا قرار بگیریم و حتی در بازی‌های المپیک هم جزو ۱۰ کشور برتر جهان باشیم. در غیر این صورت تغییرات همیشگی، جابه‌جایی مدیران فدراسیون و رفت و آمد نفرات جدید قطعاً نتیجه نخواهد داشت.
چرا توجهی به رشته‌های مادر و پرمدال نمی‌شود؟
در رشته‌ای مثل تیراندازی دوره گذشته بازی‌های آسیایی نجمه خدمتی مدال طلا گرفت، ولی در این دوره بسیاری از تیراندازان ما با اختلاف اندک نسبت به حریفان خود دستشان به مدال نرسید. شرایط روز مسابقات و شرایط روحی ورزشکاران موجب می‌شود که یک مدال ارزشمند از دست برود. در تیراندازی مدال‌های زیادی توزیع می‌شود. استفاده از نیرو‌های مسلح در این رشته می‌تواند یکی از راه‌های پیشرفت در تیراندازی باشد، همان کاری که چینی‌ها انجام دادند. متأسفانه تعداد تیرانداز‌های ایرانی بسیار کم است و بدون شک بسیاری از استعداد‌ها کشف نمی‌شوند. باز هم باید موضوع برنامه‌ریزی را مورد توجه قرار داد.
به نظر می‌رسد تکیه بر تک‌ستاره‌ها مانع از ظهور ستاره‌های جدید شده است؟
در رشته قایقرانی نیز شرایط به همین صورت است. قایقرانی مدال‌های زیادی دارد، اما ما با داشتن سد‌های زیاد در سطح کشور مشکلات زیادی در این رشته داریم. تا زمانی که یک رشته به شکل صحیح و حرفهای گسترش نیابد تیم‌های ملی نیازمند تک‌ستاره‌ها و اتفاقات هستند؛ در یک دوره مدال طلا می‌گیریم و در یک دوره حتی در بین چند نفر اول هم جایی نداریم. فقر سرمایه‌گذاری در رده‌های پایه مسبب چنین مسائلی می‌شود. در رشته‌های مادر از جمله شنا، دوومیدانی و ژیمناستیک کودکان باید از سنین پایین کار خود را شروع کنند تا در سنین جوانی بتوانند به سرمایه‌های بزرگ ورزش تبدیل شوند. وگرنه نباید به اتفاقات دلخوش کنیم. در دوومیدانی کیهانی یک مدال طلا گرفته و احسان حدادی هم که جزو ورزشکاران نسل قبلی محسوب می‌شود. بعد از حدادی دیگر نتوانسته‌ایم در پرتاب دیسک قهرمانی را پرورش دهیم! در رشته شنا نیز نیرویی که بتواند در سطح آسیا مطرح شود در اختیار نداریم. دلخوش کردن به تک‌ستاره‌ها و نداشتن برنامه‌ریزی اصولی چالش‌های اصلی ورزش ایران هستند. هر وقت توانستیم ورزش را در مدارس عمومی کنیم مثل کشور‌های پیشرفته، آن زمان است که چهره‌های خوبی در ورزش ایران خواهیم دید.
انتظارات از کاروان ایران برای ارتقا در جدول رده‌بندی بازی‌های آسیایی بحق بوده یا با توجه به امکانات و شرایط تیم‌ها نباید چنین انتظاری را داشته باشیم؟
بر این باورم که سطح ورزش ما همین است و بیشتر از این نباید انتظار داشته باشیم. آقای داورزنی معاون وزیر پیش از شروع بازی‌ها وعده کسب ۲۵ مدال طلا را داده بود، البته می‌توانستیم این وعده را محقق کنیم ولی سطح ورزش ما در همین حدود است و حس نکنیم باید کار‌هایی انجام می‌شد تا ۴۰-۳۰ مدال طلا به دست بیاوریم. در ادوار مختلف نیز جایگاهمان همین جا بوده چراکه در سال‌های گذشته کار متفاوتی انجام نشده که حالا انتظاراتمان را بالا ببریم.
به عنوان کارشناس مدیریت ورزش راهکارتان برای قرار گرفتن ورزش ایران در مسیر پیشرفت چیست؟
اصولاً ورزش در مدارس باید کاملاً جدی گرفته شود. سال‌ها قبل در سازمان تربیت بدنی وقت چند موضوع را در دستور کار داشتیم؛ برنامه آموزش علمی مربیان در سراسر کشور، مراکز استعدادیابی و ورزش قهرمانی. متأسفانه همه این برنامه‌ها تعطیل شد. برای آنکه در ورزش قهرمانی به موفقیت برسیم قطعاً به چنین برنامه‌هایی در سطح کلان نیاز داریم.
فکر می‌کنید اعتراض دیرهنگام مسئولان به اعمال نفوذ‌های میزبان در خصوص رشته پنجاک سیلات نتیجه دارد؟
اعتراض مسئولان ایران به اعمال نفوذ اندونزی برای اضافه شدن پنجاک سیلات به رشته‌های این دوره اصلاً وارد نیست. ما پیش از شروع بازی‌ها از این مسئله اطلاع داشتیم و خودمان هم نفراتی را به جاکارتا اعزام کردیم. وقتی در ۹ وزن ملی‌پوش اعزام می‌کنیم یعنی از همه چیز آگاه بودیم. اگر قصد اعتراض داشتیم باید همان زمان که این رشته برای بازی‌های ۲۰۱۸ تصویب شد اعتراض می‌کردیم و برخورد قاطعی انجام می‌دادیم، ولی نه تنها اعتراض کردیم بلکه تیممان را نیز اعزام کردیم. در حقیقت باید تیم قوی را به بازی‌ها می‌فرستادیم که نتیجه بگیرد.
پس با اعتراض به‌موقع می‌توانستیم در مقابل اندونزی بایستیم؟
معتقدم می‌توانستیم اعتراض و قطعاً اوزان این رشته را تعدیل کنیم. ایران در کشتی قدمت و سابقه زیادی دارد و در قاره آسیا هم کشور‌های مدعی دیگری نیز از جمله ازبکستان، قزاقستان، کره، ژاپن و... وجود دارند با این حال دو رشته فرنگی و آزاد در کل ۱۲ مدال برای توزیع داشت. چطور می‌شود در یک رشته تازه وارد ۱۶ مدال طلا توزیع شود؟! این نشان‌دهنده این است که اگر ما اعتراضمان را نشان می‌دادیم شاید تعداد مدال‌های این رشته را به چهار مدال کاهش می‌دادیم. ولی به نظر می‌رسد نخواستیم شورای المپیک آسیا از ما دلخور شود.
