نخستین جلسه دوره چهارم پارلمان عراق روز دو شنبه در حالی آغاز شد که به دلیل اختلاف میان جریانهای مختلف سیاسی بر سر تشکیل فراکسیون اکثریت، اولین نشست این دوره دچار اخلال شد و با خروج نمایندگان ائتلاف الفتح و دولت قانون و احزاب کرد، جلسه پارلمان از حد نصاب افتاد و تعیین رئیس جدید و معاونانش به روزهای آتی موکول شد. ساعاتی پیش از نشست پارلمان، وزیر خارجه امریکا در پیامی تهدیدآمیز به نمایندگان عراقی ویژگیهای نخستوزیر جدید از نظر واشنگتن را به آنان یادآور شده بود. پیش از این هم نماینده ویژه رئیسجمهور امریکا دیدارهای محرمانهای با برخی رهبران سیاسی عراق برگزار کرده بود.
اولین جلسه پارلمان جدید عراق دیروز با حضور ۲۹۷ نماینده برگزار شد. به گزارش شبکه المسیره، محمد علی زینی، رئیس سنی پارلمان جدید و اعضای پارلمان به عنوان اعضای جدید پارلمان در دوره چهارم برای سالهای آینده سوگند یاد کردند. پس از سخنرانی رئیسجمهور و نخستوزیر عراق، تلاش جریانهای سیاسی برای تشکیل ائتلاف اکثریت آغاز شد. در ادامه این جلسه ائتلاف البناء وابسته به نوری مالکی و هادی العامری امضاهای ۱۴۵ نماینده را برای ثبتنام به عنوان فراکسیون اکثریت به رئیس سنی پارلمان ارائه کردند. ائتلاف سائرون وابسته به مقتدی صدر نیز لیست خود را به عنوان فراکسیون اکثریت ارائه کرد. منابع رهبری عراق در عین حال گفتند که احتمال میرود ۱۰نماینده به ائتلاف البناء وابسته به نوری مالکی بپیوندند که به این ترتیب تعداد آنها به عنوان بزرگترین فراکسیون به ۱۵۵ تن میرسد. پارلمان عراق متشکل از ۳۲۹ کرسی است که قرار است رئیس جدید پارلمان و دو معاونش را انتخاب کند و پس از آن روند تشکیل دولت آغاز شود. در پی خروج نمایندگان ائتلاف الفتح، دوله قانون و دو حزب کرد در اعتراض به سازوکار تشکیل فراکسیون اکثریت، جلسه پارلمان از حد نصاب افتاد و تعیین رئیس پارلمان و معاونان به روزهای بعد موکول شد. برخی رسانههای عراق به نقل از حقوقدانان این کشور گفتند که از حد نصاب افتادن پارلمان نشانه بزرگ اکثریت بودن این فراکسیون است به نحوی که میتواند جلسه را از حد نصاب بیندازد.
بعد از نشست پارلمان دفتر هادی العامری، نوری مالکی در بیانیهای از تشکیل یک فراکسیون بزرگ دیگر خبر داد و گفت: «ائتلاف ما، امضاهای تمامی نمایندگان را شامل میشود نه فقط امضای سران ائتلافها را». به دنبال بنبست سیاسی برای تشکیل فراکسیون اکثریت، رئیس سنی پارلمان جدید عراق گفت: «برای تعیین تکلیف پرونده فراکسیون اکثریت پارلمانی به دادگاه فدرال مراجعه خواهیم کرد». از طرفی رسانههای عراق به نقل از هادی العامری، رهبر فهرست انتخابی الفتح آوردهاند که فراکسیون محور الفتح و دولت قانون لیستی از امضای ۱۵۰ نماینده تقدیم رئیس سنی پارلمان کردند که نشان میدهد این فراکسیون، بزرگترین فراکسیون است و باید متولی تشکیل دولت آینده شود. بحث و جدلهای سیاسی در پارلمان عراق همچنان در توصیف فراکسیون بزرگ ادامه دارد و تنها با ثبت اسامی و امضاهای حضوری نصف به علاوه یک تعداد کرسیهای پارلمان به پایان خواهد رسید. در دو ماه گذشته فراکسیونهای مختلف عراق بارها با یکدیگر ائتلاف تشکیل دادهاند، اما هیچ کدام از آنها نتوانستهاند فراکسیون اکثریت را برای تعیین نخستوزیر تشکیل دهند.
مداخله امریکا
بنبست سیاسی در عراق بیش از آنکه به اختلاف نظر گروههای سیاسی ارتباط داشته باشد به سیاستهای مداخلهجویانه امریکا مربوط میشود و این کشور سعی دارد نخستوزیر نزدیک به خود را روی کار بیاورد. برت مک گورک، نماینده ویژه رئیسجمهور امریکا در گروه موسوم به ائتلاف بینالمللی علیه داعش به سرکردگی واشنگتن در عراق طی بیش از یک ماه گذشته با نشستهای مکرر با رهبران مختلف سیاسی و ائتلافهای پیروز انتخاباتی در هر سه بافت شیعه، سنی و کرد عراق با آنها در خصوص تشکیل دولت آینده صحبت کرده است تا بتواند دولتی نزدیک به واشنگتن در عراق روی کار آورد. این درحالی است که بسیاری از رهبران عراقی با مداخله امریکا در امور سیاسی عراق مخالف هستند. هادی العامری، هفته گذشته در دیدار با برت مک گورک گفته بود که عراقیها دولت تحت حمایت امریکا را تحمل نخواهند کرد و آن را سرنگون میکنند. باتوجه به اینکه نقش احزاب کرد برای تشکیل فراکسیون اکثریت سرنوشتساز است، مک گورک با مسعود بارزانی رهبر اتحادیه میهنی کردستان، دیدارهایی داشته است و با دادن وعدههای مالی به اقلیم، سعی دارد کردها را به همکاری با گروههای سیاسی تحت حمایت واشنگتن مجاب کند.
علاوه بر مک گورک، دیگر مقامات امریکایی هم دست به کار شده و برای تحتالشعاع قرار دادن نمایندگان عراقی، به آنها فشار میآورند. به گزارش خبرگزاری اسپوتنیک، برخی منابع عراقی دیروز اعلام کردند که داگلاس سلیمان، سفیر امریکا در عراق یک پیام تهدید آمیز به گوشیهای تلفن همراه نمایندگان پارلمان این کشور ارسال کرده است. طبق گفته این منابع عراقی، سفیر امریکا در عراق به نمایندگان جدید از طریق گوشی تلفن همراه اعلام کرد که حمایت از حیدر العبادی برای دور دوم نخستوزیری و حمایت از ائتلاف حامی این رویکرد، به معنای رهایی یافتن از خطر داعش است در غیر این صورت...». همچنین وزیر خارجه امریکا نیز شامگاه یک شنبه در صفحه توئیتر خود نوشت: «کمی پیش با برت مک گورک که هم اکنون به نمایندگی از من و رئیسجمهور امریکا در بغداد برای مأموریت بزرگی به سر میبرد، صحبت کردم تشکیل یک دولت قدرتمند عراقی بر اساس استانداردهای ملی برای شکست دادن داعش ضروری است». پمپئو همچنین طی یک گفتوگوی تلفنی با حیدر العبادی نخستوزیر و ایاد علاوی رئیس ائتلاف الوطنیه به آنها گفت: «در این زمان حساس، امریکا خواستار تشکیل یک دولت ملی و میانهرو است». امریکاییها روی نخستوزیری مجدد حیدر العبادی تأکید دارند و اخیراً تماسهایی بین مقامات واشنگتن با العبادی انجام شده است. اظهارات اخیر العبادی درباره اجرای تحریمهای ایران نیز شاهد دیگری از همکاریهای او با امریکا است. درحالی که عراق مدتهاست در سایه تلاشهای مردمی از شر داعش خلاصی یافته است این پیام پمپئو مفهومی جز تهدید نمایندگان عراقی ندارد. عراقیها معتقدند منشأ اصلی مشکلات و مصیبتها در این کشور، امریکا بوده و دست امریکاییها باید از عراق کوتاه شود. در هفتههای اخیر فرماندهان حشدالشعبی از امریکا خواستهاند نیروهای خود را از عراق خارج کند، در غیر این صورت به زور متوسل میشوند.