غالباً دانشجوی فعال در انجمنهای علمی به مراتب نسبت به همکلاسیهای خود توانمندتر و با تجربهتر است. در واقع شاخص مؤثر بودن و موفق بودن یک انجمن علمی میزان اقبال دانشجو برای فعالیت داوطلبانه در آن انجمن علمی است. معمولاً فعالیت در انجمنهای علمی نیز با بیشترین اقبال از سوی دانشجویان مواجه است. علاوه بر این انجمنهای علمی نیز سهم عمدهای در فضای علمی دانشگاه ایفا میکنند. حدود ۲۵ درصد از فعالیتهای علمی- فرهنگی دانشگاهها توسط انجمنهای علمی برنامهریزی و اجرا میشود.
امروز مشکلات محتوایی و شکلی در مدارس و کتب درسی وجود دارد. محتوای درسی مدارس و دانشگاهها خیلی به درد فرد نمیخورد و اگر هم به درد بخورد آنگونه که باید و شاید یادگیری نداریم. مشکل ما این است که پژوهش به حوزه آموزشی ما در مدارس وارد نشده و حتی در سطح دانشگاه نیز با نقطه مطلوب فاصله زیادی دارد. مقالات ما در دانشگاهها تحت عنوان پژوهشی در حال انتشار هستند و خیلی از اساتید برای تحقیق و پژوهش پول میگیرند تا دانشجو را هدایت کنند.
برخی از اساتید هم فوت و فن کار و ارتباط با بیرون را به دانشجو یاد نمیدهند، چراکه احساس میکنند رقیبی برای خود ایجاد میکنند.
تجاریسازی ۳۰ درصدی اختراعات
این در حالی است که رئیس صندوق حمایت از پژوهشگران در چهل و نهمین کنفرانس ریاضی ایران گفت: برای همکاری با انجمنهای علمی آمادگی لازم را داریم و منابع مالی در اختیار آنها قرار خواهیم داد. برای اینکه سرمایههای فکری به دارایی تبدیل شود، تاکنون یکهزار و ۴۰۰ اختراع به دست ما رسیده است که از این تعداد یک سوم آنها را مصوب کرده و ۳۰ درصد نیز فروش و تجاریسازی شدهاند.
نصرت اله ضرغام با بیان اینکه بیش از ۸۰ درصد از منابع به تحقیقات بنیادی اختصاص یافته است، افزود: نخستین برنامه این صندوق، حمایت و توسعه زیرساختهای علمی کشور در دو بخش سخت افزاری و نرم افزاری است.»
چندی قبل یکی از مدیران انجمن علمی یک دانشگاه دولتی با گلایه گفته بود: در انجمنهای علمی حتی درخواستهایی به برخی از ادارات دادهایم که ما میتوانیم با آنها در بخشهای پژوهشی همکاری کنیم، اما هیچ کدام از این نهادها پاسخی به درخواست ما ندادهاند. اساتید هم ما را همراهی نمیکنند، دانشجو در انجمنهای علمی هر چند فعال باشد ولی کارش به چشم نمیآید. مسئولان دانشگاه اولویت را به کلاس درس میدهند نه انجمنهای علمی.
دانشگاه کمک نمیکند
فرزانه عموزاده، دبیر انجمن علمی معماری دانشگاه ایلام هم با بیان اینکه برخی انجمنهای علمی نمیتوانند مطابق آییننامههای وزارت علوم کار کنند، میگوید: یکی از اهداف شکلگیری انجمنهای علمی این است که یکسری درسهایی که ارائه نمیشود و نیاز دانشجواست، در انجمنهای علمی برگزار شود. دانشگاه برای برگزاری برخی کارگاهها ما را کمک نمیکند و ما مجبوریم برای تأمین هزینههای برخی از کارگاهها، مبلغی تحت عنوان ورودی از دانشجویان بگیریم که ممکن است هر دانشجویی توانایی مالی برای شرکت در آن کارگاه را نداشته باشد.
سیستم آموزشی ما باید در کنار یادگیری، خلاقیت را به فرد نیز بیاموزد و نباید فقط به جنبه یادگیری دانشآموزان و دانشجویان بپردازد.
از جمله مشکلاتی که انجمنهای علمی دارند، وجود محدودیتهایی از سوی دانشگاه برای اجرای اردوهای علمی است یا اینکه حقالتدریس اساتید در انجمنهای علمی باید پرداخت شود که برای این کار دانشگاه، حکم کارگزینی آن استاد یا بعضاً آخرین مدرک تحصیلی او را میخواهد که استاد مدعو معمولاً آن را ارائه نمیکند و با این وجود دانشگاه نیز پولی پرداخت نمیکند.
انجمن علمی مطلوب انجمنی است که همانند یک سرپل بین دانشگاه و دنیای حرفهای عمل کند. در چنین شرایطی دانشآموختهای مطلوب برای کارفرمایان فردی است که سابقه فعالیت در انجمنهای علمی دانشجویی داشته باشد و نتیجه چنین شرایطی رونق بیش از پیش و اقبال دانشجویان به فعالیت در انجمنهای علمی دانشجویی خواهد شد.