معنی این جمله که گفتهاند زیارت امام رضا (ع) حج فقراست را باید از کسانی پرسید که برای اولین بار به سفر مشهد مقدس مشرف شدهاند. افرادی که بعضاً بالای ۵۰ سال سن دارند و تمام عمر در آرزوی دیدن گنبد حرم امام غریبان سر کردهاند و حالا با شوقی وصفناپذیر به دیدار یار رسیدهاند. گنبد و گلدستهها، ایوان طلا، فوارههای میان صحن و سرا، پنجره فولاد، کبوتران حرم، موج زائران عاشق و بغضهایی که پیش روی امام باز میشود. تا هفته پیش فکرش را هم نمیکرد که روزی به پابوس آقا بیاید و این همه شکوه و زیبایی را با چشمان خود نظاره کند! اما وقتی دل شکستهات را پیشکش کردی، خود امام دعوتنامه را فرستاد، دیگر مکث جایز نیست... حالا ۷۷۰ نفر از زائر اولیها مهمان آقا هستند. مهمانانی که به همت آستان قدس هر روز با بوی حرم صبحشان را آغاز میکنند.
چند وقتی است که حرم امام رضا (ع) میزبان زائر اولیهاست؛ کسانی که بزرگترین آرزوی زندگیشان سفر به مشهد مقدس بود و حالا به یاری افراد خیر و نیکوکار و آستان قدس رضوی مهمان امام رضا (ع) شدهاند. کافی است لحظهای کنارشان بنشینی تا یک دل سیر برایت حرف بزنند گویی حرفهایشان با تو سرریز درددلهایی است که برای امام رضا (ع) کنار گذاشتهاند.
حرم بوی بهشت میدهد
گوشه صحن انقلاب کاروان زائر اولیهایی که از شهر بیکاه از توابع شهرستان رودان در استان هرمزگان به زیارت آمدهاند کنار هم نشستهاند. همگی لباس محلی جنوبی به تن دارند. یکی از افراد کاروان با صدای بلند زیارتنامه میخواند و بقیه هم زیر لب زمزمه میکنند. احمد صاحبینژاد ۶۵ سال دارد، اما چهره شکسته و چینهای عمیق صورتش او را مسنتر نشان میدهد. از حال و هوایش که میپرسم اشک در چشمانش حلقه میزند و میگوید: «احساسم قابل بیان نیست. سالهاست آرزو دارم به پابوس حضرت رضا (ع) بیایم ولی هزینه سفرم فراهم نمیشد.»
آهی میکشد و ادامه میدهد: «دیگر به کلی از زیارت امام رضا (ع) قطع امید کرده بودم و در خواب هم نمیدیدم که روزی آقا مرا بطلبد، ولی چند روز قبل یک نفر از اهالی شهر به من گفت: حاضری با کاروان به مشهد بروی. هزینه هم نمیخواهد.» حرفش که به اینجا میرسد گریه امانش را میبرد و میگوید: «به حدی خوشحال شدم که نمیتوانستم جواب آن آقا را بدهم. وقتی گنبد طلا را برای اولین بار دیدم احساس کردم امام کنارم ایستاده است. الان که این جا هستم هیچ آرزویی ندارم. حتی غذا نمیخواهم. همین که کنار امامم برایم کافی است!»
بلقیس جعفری مسنترین فرد کاروان است. به لهجه محلی صحبت میکند و به سختی متوجه حرفهایش میشوم. با لبخند میگوید: «حرم امام رضا (ع) بوی بهشت میدهد؛ بوی گل محمدی. امام خودش ما را طلبید. اگر نطلبیده بود که اینجا نبودیم.» زینب دقیقاً نمیداند چند ساله است! از چهره تکیده و رنج کشیدهاش میشود فهمید که زندگی سختی داشته است. خودش میگوید: «پسرم مریض است. خرج عملش را نداریم. حتی مایحتاج روزانهمان را به سختی تأمین میکنیم.» حرفهایش به اینجا که میرسد با گوشه چادرش اشکهایش را پاک میکند و ادامه میدهد: فکرش را هم نمیکردم بتوانم به زیارت بیایم. خیلی با امام رضا (ع) درددل کردم. انشاءالله زیارت حضرت قسمت همه آرزومندان شود.»
طرح مهر درخشان رضوی
معاون امداد مستضعفان آستان قدس رضوی ضمن تشریح برنامههای این معاونت در خصوص تشرف زائران محروم زیارت اولی میگوید: «یکی از اهداف آستان قدس رضوی در کنار ارائه خدمات به محرومان فراهم آوردن سفر آسان و ارزان قیمت برای مشتاقان زیارت مرقد حضرت رضا (ع) است که با کمک سایر نهادهای مسئول و با محوریت آستان قدس رضوی در حال پیگیری است.»
مصطفی خاکسار قهرودی از تشرف نیازمندان و محرومان به بارگاه منور امام رضا (ع) در قالب طرح مهر درخشان رضوی خبر میدهد و بیان میکند: «در قالب این طرح و با هماهنگی دفاتر نمایندگی آستان قدس رضوی در استانهای کشور، افراد محروم بالای ۴۰ سال که تاکنون به دلیل فقر مالی توفیق تشرف به بارگاه منور رضوی را نداشتهاند یا از آخرین تشرف آنها مدت زمان بسیار طولانی میگذرد، در قالب طرح «مهر درخشان رضوی» به زیارت حضرت ثامنالحجج علی بن موسی الرضا (ع) مشرف میشوند و در مدت سه روز اقامت در مشهد مهمان آستان قدس رضوی هستند.»
وی در مورد شرایط مخاطبان طرح «مهر درخشان رضوی» اظهار میکند: «تمام هموطنانی که بالای ۴۰ سال سن دارند و به دلیل مشکلات مالی تاکنون نتوانستهاند به زیارت حضرت رضا (ع) مشرف شوند، میتوانند با مراجعه به دفاتر نمایندگی آستان قدس رضوی قدس رضوی در استانهای مختلف برای تشرف به حرم رضوی نامنویسی کنند.»
خاکسار میگوید: «طی دو سال اخیر با مساعدت آستان قدس رضوی بیش از ۷۷۰ زائر زیارت اولی محروم از سراسر کشور به بارگاه منور امام علی بن موسی الرضا (ع) مشرف شدند، طرح تشرف زائران زیارت اولی از بهار سال ۹۵ با دستور حجتالاسلام والمسلمین رئیسی تولیت آستان قدس رضوی در معاونت امداد مستضعفان این آستان نورانی آغاز شده است.»
دری از بهشت
با اینکه همه افراد کاروان میگویند تا چند روز پیش نمیدانستند که قرار است توفیق زیارت نصیبشان شود، اما شهربانو میگوید: «من از چند وقت قبل میدانستم که آقا مرا طلبیده است. خوابی دیدم و همان وقت به پسرم هم گفتم قرار است به زودی به مشهد بروم. وقتی از طرف آستان قدس رضوی آمدند و به من گفتند وسیله سفرت به مشهد فراهم شده، احساس کردم در بهشت به رویم باز شده است. خدا به همه کسانی که امکان سفر ما را فراهم کردند خیر بدهد. انشاءالله سال دیگر همین وقت در حرم امام حسین (ع) باشم.»
جبار زیرکپور، جوانی است که مسئولیت این کاروان را به عهده دارد. وی با اشاره به اینکه افراد این کاروان با حمایت هیئت فرهنگی بابالحوائج در شهر بیکاه و پیگیری حجتالاسلام برزگر، نماینده ولی فقیه در سپاه عازم مشهد شدهاند، میگوید: «زائران این کاروان ۴۴ نفره، همگی نیازمندند و بالای ۴۰ سال سن دارند. بار اولی هم است که به زیارت حضرت رضا (ع) مشرف میشوند.» وی با اشاره به اینکه ما سه روز است در مشهد هستیم و در زائرشهر اقامت داریم، میافزاید: «خوشبختانه سرویس رفت و برگشت و همه امکانات برای ما از سوی آستان قدس رضوی فراهم شده است.»