رتبه نخست تولید ماهیان سردآبی در کل دنیا به ایران اختصاص یافته و لرستان در حالی که هیچ ساحل و دریایی در نزدیکی خود ندارد با تولید سالانه بیش از ۳۰ هزار تن از این نوع ماهیان رتبه نخست تولید ماهیان سردآبی را در بین استان‌های غیرساحلی کشور به خود اختصاص داده است. فرصتی اقتصادی که با استفاده از دانش روز و برنامه‌ریزی مناسب، بهره وری حداکثری از منابع آبی محدود را محقق کرده است. در حال حاضر ۵۰۰ مزرعه پرورش ماهی در لرستان فعال هستند که این تعداد با توجه به سودآوری خوبی که داشته‌اند، همواره در حال گسترش هم هستند.
رتبه نخست تولید ماهیان سردآبی در بین تمام کشور‌های دنیا به ایران اختصاص داده شده است. در کنار این موفقیت، استان لرستان نیز در شرایطی که به هیچ کدام از مناطق ساحلی دسترسی ندارد، ضمن برخورداری از ۵۰۰ مزرعه پرورش ماهی، سالانه بیش از ۳۰ هزار تن از انواع ماهیان سرآبی را تولید می‌کند. البته این تمام ماجرا نیست و مسئولان و کارشناسان با توجه به نتیجه‌بخش بودن پروژه‌های پرورش ماهی در لرستان همچنان در حال توسعه چنین طرح‌هایی در استان هستند. گفته می‌شود سالانه بیش از ۸ تن ماهی ارزشمند خاویاری هم در این استان تولید می‌شود. ماهیانی که در قطب اصلی‌شان یعنی دریاچه خزر با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو هستند و حتی تا چندی پیش هم خطر انقراض‌شان مطرح بود.
هرچند اکنون با برنامه‌ریزی‌های سازمان شیلات کشور این خطر از ایران دور شده است، اما استان‌هایی همچون لرستان که از حداقل منابع آبی برخوردار هستند هم در راستای حفظ این گونه مهم تلاش می‌کنند. لازم به ذکر است که وجود این چند صد مزرعه پرورش ماهی در لرستان علاوه بر فرصت مناسبی که برای درآمدزایی استان فراهم می‌کند، ظرفیت خوبی در راستای اشتغالزایی به شمار می‌آید. به طوری که به گفته کارشناسان اکنون بیش از ۱۳ هزار نفر در مزارع پرورش ماهی استان به طور مستقیم مشغول به کار هستند. همچنین در حالی که نام مزارع پرورش ماهی لرستان با ماهیان سردآبی درآمیخته شده است، اما فعالیت این مزارع تنها به همین بخش محدود نمی‌شود و شامل تولید انواعی از ماهیان گرمابی هم می‌شود.
هفت رتبه برتر تولید ماهیان در لرستان
بهره‌مندی از ظرفیت‌های محدود منابع آبی در راستای پرورش انواعی از ماهیان فرصت خوبی است تا لرستان در کنار فعالیت‌های اقتصادی فراوانی، چون معادن سنگ‌های زینتی، مزارع کشاورزی، دامداری و دامپروری در زمینه تولید ماهیان هم حرفی برای گفتن داشته باشد و اشتغال و توسعه اقتصادی را برای مردم به ارمغان بیاورد. در این خصوص مدیرکل شیلات استان لرستان با اشاره به رتبه یک لرستان در تولید ماهیان سردآبی و رتبه هفتم استان در تولید ماهیان گرمابی می‌گوید: «یکی از اولویت‌های کاری ما در استان توسعه صنعت آبزی‌پروری است.»
کیارش بیرانوند با اشاره به اقدامات متعددی که برای هموار کردن مسیر توسعه صنعت آبزی‌پروری در استان انجام شده است، می‌افزاید: «جذب سرمایه‌گذار و راه‌اندازی طرح پرورش ماهی در قفس در آب‌های داخلی مانند سد‌های حوضیان، خان‌آباد، ایوشان و هاله با ظرفیت بیش از هزار تن از جمله طرح‌های مطلوب در استان است.» همانطور که گفته شد، تولید ماهیان در لرستان تنها به نمونه سردآبی آن ختم نمی‌شود و این مقام مسئول در این باره ادامه می‌دهد: «طرح‌های پایلوت پرورش ماهیان گرم‌آبی در استخر‌های موسوم به ژئوممبران در شهرستان‌های پلدختر و کوهدشت اجرا می‌شود.»
لرستان الگوی اقتصادی کشور
لازم به ذکر است که سالانه به طور متوسط در کل کشور بیش از ۱۴۰ هزار تن از انواع ماهیان سرآبی تولید می‌شود، این درحالی است که این صنعت نیز همچون صنایع دیگر با مسیر پر فراز و نشیبی برای بقا روبه رو است. به طوری که طی چند سال گذشته پرورش‌دهندگان ماهیان سردآبی بسیاری ورشکست و از دور خارج شدند. بنا بر آنچه که کارشناسان می‌گویند، معضلاتی همچون انحصاری بودن واردات تخم ماهی، ورود تخم‌های ناقل بیماری، آلوده‌شدن اتحادیه به واردات تخم و ... از جمله مشکلاتی هستند که صنعت آبزی‌پروری کشور را تهدید می‌کنند. علاوه بر این در برخی مزارع پرورش ماهی لرستان نیز به دلیل عدم‌طراحی ساختار بهداشتی مناسب در خطر تهدید به آلودگی هستند.
به طوری که ابراهیم توکلی مدیرکل دامپزشکی استان لرستان با اشاره به مجتمع پرورش ماهی عمارت دورود می‌گوید: «این مجتمع قدیمی و جزو اولین مجتمع‌های آبزی‌پروری در کشور است که ساختار بهداشتی مناسبی از ابتدا برای آن طراحی نشده و از این رو تنها ۲۵ درصد مجتمع دارای ساخت و ساز مجاز است. بقیه مزارع از پساب یکدیگر استفاده می‌کنند که این خود باعث رواج بیماری‌ها در این مزارع شده است.» بنابراین مشکلاتی از این دست هم همواره مسیر مزرعه‌داران را سد کرده است.
با این حال استان لرستان با وجود تمام این مشکلات توانسته رتبه خوبی در تولید ماهیان سردآبی کسب کند. لازم به ذکر است که در این استان صنایع تبدیلی، فرآوری و بسته‌بندی مناسب هم در کنار مزارع پرورش ماهی ایجاد شده است. هرچند باید این صنایع توسعه یابند، اما کمک بزرگی به تولید و گسترش مزارع استان می‌کنند. مزارعی که زمینه تحقق اقتصاد مقاومتی و حمایت از کالای ایرانی را در کنار تولید و اشتغالزایی فراهم می‌کنند. از همین رو می‌توانند الگویی برای کل کشور در راستای بهره‌مندی مناسب از منابع موجود به خصوص منابع محدود آبی در راستای توسعه اقتصادی باشند که باید مورد توجه هرچه بیشتر مسئولان قرار گیرند.
