همزمان با تهدید مجدد ترکیه از سوی رئیسجمهور امریکا و در واکنش به مخالفت دادگاه ترکیه با درخواست آزادی وکیل کشیش امریکایی، یک روزنامه انگلیسی از نقش عربستان در اعمال فشار بر ترکیه و نقش کشیش امریکایی بازداشتی در ترکیه پرده برداشت، اما در مقابل مقامات ترک نه تنها وعده تسلیم نشدن دادند، بلکه ترکیه در یک گام عملی در مبادلات خود با روسیه دلار را حذف کرد و از دیگر کشورها هم خواست که به این اقدام بپیوندند.
بعد از آنکه دادگاه ترکیه با درخواست آزادی وکیل کشیش امریکایی مخالفت کرد، دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا روز جمعه در جمع خبرنگاران گفت: «باید از خیلی وقت پیش کشیش در بازداشت امریکایی را بازمیگرداندند به نظرم ترکیه بسیار بسیار بد رفتار میکند.» این سخنان بلافاصله تأثیر منفی روی بازار گذاشت و باز هم ارزش برابری لیر در برابر دلار سقوط کرد. ترامپ در ادامه سخنانش افزود: این مسئله تمام نشده است و ما دست بسته نمینشینیم و ممکن نیست اجازه دهیم شهروندان ما را بازداشت کنند. رئیسجمهور امریکا در ادامه ترکیه را «مشکلی بلندمدت» توصیف کرد و گفت: این سناریوی جاسوسی علیه اندرو برانسون، کشیش امریکایی «ساختگی» است. دادگاه عالی ترکیه روز جمعه درخواست آزادی برانسون را رد کرد و وکیل وی اعلام کرد که دادگاه حکم به بازداشت خانگی برانسون داد و وی پس از ۱۵ روز درخواست تجدیدنظر در این حکم را خواهد داد. دولت ترکیه بعد از کودتای امریکایی در دسامبر ۲۰۱۶ برانسون را که با گروه تروریستی پ. ک. ک. همکاری و همچنین از عبدالله گولن روحانی فراری و حامی اصلی کودتا حمایت میکرد بازداشت و به ۱۵ سال حبس محکوم کرد. هفته پیش پس از ماهها کشمکش ترامپ تعرفه واردات آلومینیوم و فولاد از ترکیه را دو برابر کرد که به جهش قیمت دلار در برابر لیر منتهی شد. ترکیه هم با تحریم محصولات وارداتی نظیر اپل، آیفون، خودرو، تنباکو و لوازم آرایشی و نوشیدنیهای الکلی پاسخی حدود ۵۰۰ میلیون دلاری به طرف مقابل داد. اما روز شنبه بعد از آنکه «رجب طیب اردوغان» رئیسجمهور ترکیه طی سخنانی گفت که هرگز در برابر کشورهایی که در برابر ترکیه ژست همپیمانی استراتژیک میگیرند، ولی آن را هدف استراتژیک خود قرار میدهند، تسلیم نخواهد شد، آنکارا در اقدام دیگری به پیشنهاد مسکو برای جایگزینی ارزهای ملی دو کشور به جای دلار چراغ سبز نشان داد. به گزارش شبکه روسی راشاتودی، آنکارا همچنین طرح مشابهی را برای تجارت با چین و دیگر کشورها ارائه کرده است. ابراهیم کالین، سخنگوی ریاست جمهوری ترکیه اعلام کرد: ما درباره انجام مبادلات تجاری با ارزهای ملی نه تنها با روسیه و چین بلکه با دیگر کشورها بحث و گفتوگو میکنیم. این فقط خواسته ترکیه نیست و دیگر کشورها هم واکنشی به حملات امریکا دارند. علاوه بر این برات آلبایراک، وزیر خرانهداری و دارایی ترکیه با برونو لمر، همتای فرانسوی خود گفتوگوی تلفنی انجام داد و طی آن دو طرف درباره فعالیت مشترک برای مبارزه با تحریمهای واشنگتن علیه آنکارا به توافق رسیدند. به گزارش خبرگزاری «آنادولو»، وزیران دارایی ترکیه و فرانسه در جریان این گفتوگو آلبایراک به خاطر بیانات امانوئل ماکرون، رئیسجمهور و برونو لمر، وزیر دارایی فرانسه در حمایت از ترکیه سپاسگزاری کرد. بر اساس این گزارش ارزهای دو کشور روسیه و چین تحت فشار تحریمهای امریکا قرار گرفت و هر دو این ارزها حدود نیمی از ارزش خود را از سال ۲۰۱۴ و ۲۰۱۸ بهرغم اقتصاد قویشان از دست دادند.
رد پای عربستانی تحریمها
روزنامه ایندیپندنت در گزارشی درباره رابطه امریکا و ترکیه نوشت: قابل قبول نیست که بگویم افزایش تعرفه واردات فولاد و آلومینیوم از ترکیه به وسیله امریکا و اقدام متقابل آنکارا در تعیین تعرفه ۵۳۳میلیون دلاری بر کالاهای وارداتی از امریکا فقط به دلیل بازداشت یک کشیش امریکایی در ترکیه بوده است. به نوشته این روزنامه، جنگ تجاری امریکا و ترکیه فقط بر سر آزادی یک کشیش امریکایی نیست و این جنگ بر سر خرید سامانه اس ۳۰۰ روسیه از سوی ترکیه و خودداری از پذیرش حمایت امریکا از یگانهای مدافع خلق «ی. پ. گ» است. علاوه بر این موارد اردوغان اکنون به ایران کمک میکند تا تحریمهای امریکا را دور بزند و اعلام کرده که به واردات نفت ایران ادامه میدهد، بنابراین از شدت تهدیدهای واشنگتن برای افزایش تحریم نفت ایران کاسته خواهد شد. در عین حال، عربستان به عنوان یکی از نزدیکترین متحدان ترامپ که آزادیهای مذهبی برای افرادی همچون کشیش برانسون هرگز در آن وجود نداشته، از اردوغان خشمگین است و همین امر به شدت اقدامات امریکا علیه ترکیه افزوده است.
شکستن آیفونها
این روزها، گوشی همراه مدل «آیفون»، به نماد مخالفت با امریکا در ترکیه بدل شده است. روزنامه سعودی «العرب» چاپ لندن روز شنبه در گزارشی با عنوان «آیفون، سمبل مخالفت با امریکا در ترکیه» نوشت که محافل طرفدار رجب طیب اردوغان رئیسجمهور ترکیه، در فروش گوشی آیفون خود مسابقه گذاشتهاند و برخی دیگر نیز برای نشان دادن خشم خود از سیاستهای اقتصادی امریکا علیه کشورشان، گوشی آیفون خود را خرد کردهاند. العرب نوشت: گوشی تلفن آیفن به طور سنتی یکی از پرفروشترین کالاهای امریکایی در ترکیه است، اما از زمانی که امریکا تحریمهایی را علیه دو وزیر این کشور وضع کرد و تعرفه صادرات ترکیه مثل فولاد و آلومینیوم را افزایش داد، آیفون به مثابه «ستون پنجم» امریکا در ترکیه قلمداد شده است. العرب نوشت: طرفداران حزب عدالت و توسعه [حزب حاکم در ترکیه]با خرد کردن گوشیهای آیفون خود و انتشار تصاویر آن در فضای مجازی و برخی دیگر با آتش زدن دلار، حمایت خود را از رئیسجمهورشان نشان دادهاند.