اثر تاریخی «خاطرات اللهیار صالح» که دربردارنده خاطرهها و ناگفتههایی از منش اوست، برای نخستین بار در سال ۱۳۶۴ به بازار نشر عرضه شد. هماینک چندی است که چاپ دوم آن نشر یافته است. دکتر سیدمرتضی مشیر گردآورنده این اثر، در باب پیشینه تدوین این کتاب در مقدمه آورده است: «سابقه ارادت نگارنده با شادروان اللهیار صالح، یار وفادار دکتر محمد مصدق بیش از ۳۰ سال بود و وقتی این ارادت مزید شد که چند سال قبل به ملازمت دوست مشترک آقای حبیبالله ذوالقدر، بعد از مدتها خدمت آقای صالح رسیدیم و آنقدر مرحمت کردند که این جلسات تکرار شد و اگر همه هفته به حضورشان نمیرسیدم، سعی میکردم هر دو هفته یک بار ایشان را ملاقات کنم و دریغا آخرین دیدار در روز دوشنبه ۱۰ فروردین ۱۳۶۰ در حالی اتفاق افتاد که معزیالیه صحیح و سالم بودند، ولی متأسفانه دو روز بعد با احساس کسالتی مختصر و شدت یافتن درد در روز ۱۲/۱/۱۳۶۰ دار فانی را وداع گفتند و عموم دوستداران و علاقهمندان را داغدار ساختند.
باری از چندی قبل وقتی دانستم یادداشتها و خاطرات آقای صالح را که جمعآوری کرده بودند بر اثر حوادث ۳۰ سال اخیر از بین رفته است، خواهش کردم گاهگاهی که خدمتشان میرسم، اجازه دهند پرسشهایی کنم و گوشههایی از خاطرات زندگانیشان را جویا شوم تا بعداً به انتشار آنها اقدام کنم. ایشان با خوشرویی و محبت تقاضایم را پذیرفتند و تأکید کردند هر وقت پرسشهایم به اتمام رسید، یادداشتها را به نظرشان برسانم تا اگر کسر و نقصانی داشت تکمیل سازند، ولی افسوس که آرزوی قلبی نگارنده و آقای صالح تحقق نیافت و قبل از آن که تمام خاطراتشان را جمع کنم، دیده از جهان فروبستند و من مغبونم که کاری را که شروع کرده بودم ناتمام باقی گذاشتم.»
سیدمرتضی مشیر در ادامه دیباچه خویش در باب سوابق علمی و سیاسی و اجتماعی اللهیار صالح آورده است:
«۱ ـ. مرحوم اللهیار صالح در سال ۱۳۱۵ هجری قمری دیده به جهان گشود و به هنگام مرگ ۸۵ سال عمر کرده بود.
۲ ـ. تحصیلات مقدماتی و زبان فرانسه و عربی را در مدرسه علمیه کاشان به پایان رساند و سپس به تهران آمدند و تا آن زمان به زبان انگلیسی آشنایی نداشتند.
۳ ـ. در سال ۱۹۱۴ میلادی (۱۲۹۳ شمسی) وارد کالج امریکاییها (دبیرستان البرز) شدند و کلاسهای هفتم، هشتم و نهم را یک ساله به اتمام رسانده و با احراز شاگرد اولی دوره دوم متوسطه را در طول سه سال با حفظ نمره اولی در سال ۱۹۱۸ (۱۲۹۷ شمسی) به پایان رساندند.
۴ ـ. بعد از فراغ از تحصیل تا سال ۱۳۰۶ سمت مترجمی زبان انگلیسی را به عهده داشتند و سپس در سال ۱۳۰۶ که داور به وزارت دادگستری منصوب شد، آقای صالح هم خدمات خود را در عدلیه جدید با مقام مستنطقی (بازپرسی) آغاز کردند و تا قاضی محکمه استیناف و ریاست دیوان کیفر ارتقای مقام یافتند.
۵ ـ. در سال ۱۳۲۰ مقارن با حمله متفقین به ایران آقای صالح به عنوان مأمور فوقالعاده برای برقراری روابط اقتصادی عازم امریکا شدند که در همین زمان رضاشاه از سلطنت مستعفی شد و چندی بعد با سمت وزارت دارایی برای نخستین بار در کابینه قوامالسلطنه عضویت یافتند.
۶ ـ. آقای صالح در دولتهای بعد از شهریور ۲۰ کراراً در مقام وزارت با خوشنامی و حسن شهرت انجام وظیفه کردند و در دوره شانزدهم که جبهه ملی تشکیل شده بود و ایشان جزو پایهگذاران آن بودند و به اتفاق دکتر مصدق و یارانش به نمایندگی مجلس شورای ملی انتخاب شدند و در جریان ملی شدن نفت نقش آقای صالح به زعامت دکتر مصدق بسیار مؤثر بود و بعداً مقام وزارت کشور را در دولت رهبر جبهه ملی به عهده گرفتند.
۷ ـ. در جریان کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ آقای صالح، سفیر کبیر ایران در امریکا بودند که بلافاصله با وجود اصرار و تقاضاهای شاه و زاهدی از این سمت استعفا کردند تا به قول خود با مصدق پیمانشکنی نکرده باشند.
۸ ـ. در انتخابات دوره بیستم آقای صالح بهرغم مخالفت شاه و دولت وقت به نمایندگی مردم کاشان در مجلس شورای ملی انتخاب شدند که مجلس مذکور بعد از مدت کوتاهی به خاطر وجود ایشان منحل شد، زیرا شاه و زمامداران وقت تاب تحمل انتقادات او را نداشتند».