بعد از آنکه دولت ترکیه خود را در مقابل حمله آشکار شخص رئیس‌جمهور امریکا به ارزش لیر دید و تنها در یک روز ۲۰ درصد ارزش پول ملی ترک‌ها دود شد تا در مجموع در سال جاری میلادی سقوط ارزش لیر رکورد ۴۰ درصدی را ثبت کرده باشد، بالاخره برخورد قضایی با این قضیه را در دستور کار قرار داد و در گام نخست دادستانی کل استانبول دستور داد که با اخلالگران بازار ارز و عاملان کاهش ارزش غیرعادی واحد پول ترکیه در برابر دلار، به شدت برخورد شود که در نتیجه آن چهار دلال ارز بازداشت شدند. رئیس‌جمهور ترکیه در اظهاراتی از صفت خائن برای اخلالگران ارز استفاده کرد و هشدار داد که جان سالم به در نخواهند برد تا روشن شود آنکارا از برخورد فیزیکی با کسانی که در این جنگ با امریکا همرایی کنند، ابایی ندارد.
«رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهور ترکیه روز دو شنبه در دهمین گردهمایی سفرای این کشور در کاخ بیش‌تپه در آنکارا در اظهاراتی درباره توطئه جدید امریکا در آغاز نبرد اقتصادی با آنکارا گفت: قلدران سیستم اقتصادی نمی‌توانند با ستیزه جویی به دستاورد‌های ما دست درازی کنند. اخلالگران بازار ارز خائن هستند و جان سالم به در نخواهند برد. اقدامات مشابه کودتای نافرجام سال ۲۰۱۶ در آینده نیز ادامه خواهد داشت. باید برای حملات مشابه آماده باشیم.
رئیس‌جمهور ترکیه ادامه داد: مسائلی که امروز با آن درگیر هستیم، هیچ ارتباطی با بحران‌های سال‌های ۱۹۹۴، ۲۰۰۱ و ۲۰۰۷ ندارد، بلکه با وضعیت متفاوتی رو به‌رو هستیم. وی در ادامه افزود: مهم‌ترین دلیل مشکلات موجود از قبیل: مسئله تروریسم و مسائل اقتصادی، اصرار ورزیدن بر موضع قاطع‌مان در راستای منافع ملی ترکیه است. رفتار‌های خصمانه امریکا در قبال ترکیه که از متحدان ناتو است و دشواری‌های قابل‌توجهی در این زمینه متحمل شده، اصلاً قابل‌توجیه نیست. اردوغان درباره افزایش نرخ تعرفه‌های فولاد و آلومینیوم وارداتی امریکا از کشورش نیز گفت: نمی‌شود فردی شب بخوابد و صبح که بیدار می‌شود، بگوید می‌خواهم تعرفه مالیاتی جدید بر بعضی اقلام اعمال کنم. رئیس‌جمهور ترکیه افزود: امریکا ترکیه را تهدید کرده بود کشیش امریکایی متهم به ارتباط با فتو را تا ساعت ۶ بعدازظهر روز چهار شنبه گذشته آزاد کند در غیر این صورت آن‌ها وزیران دادگستری و کشور ما را تحریم خواهند کرد.
اندرو برانسون، کشیش امریکایی در اکتبر سال ۲۰۱۶ به اتهام همکاری با سازمان گولن و عاملین کودتای نافرجام ۱۵ جولای همان سال دستگیر شد و در حال حاضر در حبس خانگی است. بعد از آنکه ترامپ در دیدار با اردوغان نتوانسته او را مجاب به آزادی این کشیش کند و بعد از ۲۱ ماه ترک‌ها او را صرفاً از زندان به حبس خانگی منتقل کردند، ترامپ روز جمعه ۱۹ تیر تعرفه واردات فولاد و آلومینیوم از ترکیه را دو برابر کرد که باعث سقوط ۲۰ درصدی قیمت لیر در برابر دلار شد. اردوغان در سخنرانی روز دو شنبه خود قول داد که آنکارا با موفقیت بر پیامد‌های تحریم‌های امریکا فائق خواهد آمد. وی گفت: ما با رو کردن به بازار‌های جدید، شرکای جدید و متحدان جدید به این شخص پاسخ خواهیم داد. هدف این تحریم‌ها درگیر کردن ترکیه در همه زمینه‌ها از سیاسی تا مالی است. ما تسلیم نمی‌شویم و تولید و صادرات خود را افزایش می‌دهیم. اردوغان در نهایت افزود: ما به کسی که جنگ علیه کل جهان از جمله کشور ما به راه انداخته است، پاسخ می‌دهیم. همچنین «مولود چاووش‌اوغلو» وزیر خارجه ترکیه روز دو شنبه در گردهمایی سفرای ترکیه در آنکارا، با اشاره به اینکه ترکیه اقدامات زیادی برای ترمیم روابط مخدوش با امریکا انجام داده، گفت که «واشنگتن باید بفهمد که هیچ نتیجه‌ای از طریق تحریم‌ها و فشار به دست نخواهد آورد. ما برای مذاکره و توافق آماده هستیم، ولی پذیرش تحمیل، خارج از بحث است.»
ورود دادستانی استانبول به بازار ارز
ساعاتی پیش از سخنان اردوغان دادستانی ترکیه و دیگر مراجع قضایی این کشور دستور دادند که هرچه سریعتر با اخلالگران بازار ارز و کسانی که با انتشار اخبار جعلی اقتصاد ترکیه را دستخوش تنش می‌کنند برخورد شود. به نوشته روزنامه «حریّت» به نقل از خبرگزاری «آناتولی» دادستانی استانبول و هیئت نظارت مالی ترکیه به صورت جداگانه تحقیقات برای برخورد با «تهدیدکنندگان امنیت اقتصادی» را آغاز کردند. در بیانیه دفتر دادستانی آمده است: «اجرای این تحقیقات طبق قانون جزائی، قانون بانکداری، مقررات انجمن بازار سرمایه و دیگر قوانین مرتبط است که افرادی را که اقداماتی علیه امنیت اقتصادی انجام داده‌اند، هدف می‌گیرد.» دادستانی کل استانبول، این افراد را به انتشار اخبار کذب درباره کاهش بی‌سابقه ارزش لیر، حمله به اقتصاد ترکیه، برهم زدن آرامش و وحدت جامعه متهم کرده است. خبرگزاری «اسکای نیوز» نیز گزارش داد که تاکنون چهار نفر به دلیل اخلال در بازار ارز ترکیه و انتشار قیمت‌های نادرست درباره کاهش ارزش لیر در برابر دلار، بازداشت شده‌اند.
انتقاد آلمان
«پتر آلتمایر» وزیر اقتصاد آلمان از سیاست‌های «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور امریکا مبنی بر افزایش تعرفه‌های واردات برخی اقلام از ترکیه و چین انتقاد کرد. وی در این مورد به نشریه آلمانی «بیلد‌آم‌زونتاگ» گفت که جنگ اقتصادی رشد اقتصادی را نابود می‌کند و موارد جدیدی از عدم‌اطمینان نسبت به آینده را به وجود می‌آورد. این مقام آلمانی افزود: «گذشته نشان می‌دهد که مصرف‌کنندگان تا حدودی از پیامد‌های جنگ تجاری آسیب می‌بینند چرا که محصولات گران‌تر می‌شوند.» آلتمایر که پیش‌تر رئیس دفتر «آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان بوده است همچنین گفت که اکنون فرصت بازگشت به واقعیت ایجاد شده است، چرا که انتخابات ترکیه دیگر سپری شده است و افزود: «ترکیه برای امنیت و اعتماد در اروپا اهمیت دارد و ما با هم درباره موضوع مهاجرت همکاری می‌کنیم.»وی پیش‌تر از تحریم‌های امریکا علیه ایران انتقاد کرده بود. این مقام آلمانی با توجه به برنامه سفر به ترکیه در روز‌های ۲۵ و۲۶ اکتبر (۳ و ۴ آبان) به منظور گسترش روابط اقتصادی به همراه تیم اقتصادی متشکل از ۸۰ نفر گفت: «من نماینده منافع بیش از ۷ هزار شرکت آلمانی هستم که در ترکیه فعالیت می‌کنند. ما می‌خواهیم که ترکیه کشوری باثبات و دموکراتیک باشد و روابط اقتصادی خوب به این روند کمک می‌کند.»
جهان عرب بدتر از ترکیه است
«حمد بن جاسم آل ثانی» نخست‌وزیر سابق قطر به عرب‌هایی که از اوضاع نابسامان اقتصادی ترکیه احساس خوشحالی می‌کنند، متذکر شد که وضعیت کشور‌های آن‌ها بسیار بدتر است. آل‌ثانی در صفحه توئیتر خود خطاب به این افراد نوشت: «کسانی که از اوضاع اقتصادی در ترکیه خوشحالی می‌کنند، فراموش نکنند که وضعیت کشورهای‌شان بدتر است، منظورم همان جهان عرب است، متأسفانه ما درباره حوادثی که هیچ نقشی در آن نداریم اظهارنظر می‌کنیم، به معارضان ترکیه نگاه کنید که با وجود همه اختلافات به زیر پرچم دولت منتخب درآمده‌اند تا از وضعیت کنونی عبور کنند.» وی ابراز اطمینان کرد که ترکیه با قدرت از این وضعیت خارج خواهد شد اگرچه مدتی زمان لازم است و به اراده و عمل نیاز دارد. نخست‌وزیر سابق قطر افزود: «ممکن است ما با برخی سیاست‌های ترکیه مخالف باشیم، اما ترکیه یک کشور مسلمان و نزدیک به ما است و شایسته این خصومت بدون دلیل و توجیه نیست.» آل ثانی در پایان با اشاره به اینکه ما در جهان عربی عجیب و غریب هستیم، نوشت: «به یاد حاکمان اندلس افتادم زمانی که از اسپانیایی‌ها علیه یکدیگر کمک می‌گرفتند و در نهایت نیز دیدید که چی شد. به یاد داشته باشید که ترکیه عضو مهم ناتو و شریک مهم امریکا و اروپا است و در آن صورت شیوه حل این بحران را خواهید یافت و کسانی که دلشان را به سقوط ترکیه خوش کرده‌اند، در آینده شکست خواهند خورد.»
