وجود اختلاف‌نظر میان ایران و روسیه در سوریه طبیعی است، اما اشتراکات زیاد است.
مشاور رهبر انقلاب در امور بین‌الملل در مصاحبه با شبکه راشا تودی روسیه ضمن بیان اینکه سفر اخیرش به روسیه، هیچ ارتباطی با سفر اخیر نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی به مسکو نداشت و اینکه حضور ایران در سوریه به درخواست دولت این کشور برای کمک به آن و مردم سوریه است و هیچ ارتباطی با امریکا یا اسرائیل ندارد، تأکید کرد که اگر ایران و روسیه از سوریه خارج شوند، امریکا و رژیم صهیونیستی به حمایت خود از گروه‌های تروریستی در این کشور ادامه خواهند داد. ولایتی با بیان اینکه ایران فقط با خواست دمشق از سوریه خارج می‌شود، تصریح کرد: ایران سیاست‌های استراتژیک خود در منطقه را تغییر نخواهد داد و همانطور که به سوریه و عراق کمک کرده، اگر یمن هم بخواهد به آن کمک خواهد کرد. او وجود اختلاف‌نظر یا استقلال سیاست ایران و روسیه در سوریه را طبیعی دانست، اما یادآوری کرد که اشتراکات و همکاری‌های ایران و روسیه در سوریه زیاد است.
علی‌اکبر ولایتی مشاور رهبری در امور بین‌الملل که اخیراً برای دیدار با رئیس‌جمهور روسیه به این کشور رفت، با شبکه «راشا تودی» (RT) مصاحبه کرد. متن خلاصه شده مصاحبه در زیر آمده است:
در سوریه، نقش ایران و عملکردش در شرق در اوایل امسال و نقش آن در حملات ناگهانی حتی محدودتر شده، می‌شود اینگونه برداشت کرد که ایران مقداری از خواست امریکا را انجام داده است؟
حضور ما در سوریه به خواسته امریکا و دیگر کشور‌های غربی که دیپلماسی امریکا را پیروی می‌کنند یا برخی کشور‌های منطقه که با دیپلماسی امریکا در ارتباط هستند، ربطی ندارد. ما در سوریه هستیم آن هم بنا به دعوت دولت قانونی سوریه که به دولت و مردم سوریه کمک کنیم. ما از تمامیت ارضی حمایت می‌کنیم و به دولت و ملت سوریه کمک می‌کنیم تا با تروریسم بجنگند، آن هم با کمک روسیه و دیگر کشورها. خوشبختانه ما بر دشواری‌ها و مشکلات پیش روی دولت و ملت سوریه غلبه کردیم و کاملاً معتقدیم که اگر جمهوری اسلامی ایران و روسیه که در سوریه حضور دارند باید قانونی در آنجا بمانند تا از پیروزی در مقابل گروه‌های تروریستی حفاظت کنند. اگر ما سوریه را ترک کنیم، امریکا و اسرائیلی‌ها به تلاششان برای حمایت از گروه‌های تروریستی ادامه خواهند داد. بار دیگر دمشق، پایتخت دولت سوریه در موقعیت خطرناک قرار می‌گیرد و بار دیگر ما با توسعه گروه‌های تروریستی جدید مواجه خواهیم شد.
همانطور که گفتید سیاست ایران با سیاست امریکا ارتباط و هماهنگی هم ندارد و شما می‌دانید که روسیه سعی کامل دارد که با همه سیاست‌های روی زمین هماهنگ باشد آن هم به دلیل رسیدن به این نکته که همه نیرو‌های خارجی به ویژه نیرو‌های روسی که در آن کشور هستند، از آن خارج شده و سوریه امنیت آن‌ها را تأمین کند. آیا ایران این موضوع را به عنوان هدف نهایی در آن کشور می‌بیند؟
اگر روابط خاصی بین روسیه و امریکا وجود دارد، به ما مربوط نیست. شما منافع خود را دنبال می‌کنید و ما نیز به دنبال همکاری با کشور دوست خود، روسیه هستیم، بنابراین ممکن است در برخی مسائل و زمینه‌ها، ما سیاست مستقلی در منطقه در پیش گیریم، ولی تلاش می‌کنیم بدون هیچ تناقضی همکاری کنیم.
در مورد عملکرد در جنوب سوریه، امریکا از گروه‌هایی که قبلاً در آن ناحیه حمایت می‌کرد، حمایت نمی‌کند. آیا شما می‌توانید از این دخالت نکردن امریکا تقدیر کنید و اجازه می‌دهید که دولت روسیه به همراه سوریه کنترل منطقه را به عهده گیرند؟
ما مخالف هر گونه حضور امریکا در مناطقمان هستیم. اگر امریکا بخواهد به سیاست سلطه‌جویانه خود ادامه دهد، ما مخالف برتری‌طلبی آن‌ها در منطقه خود هستیم. اگر ما در مناطق خود هستیم، این کاملاً قابل فهم است و حضوری قانونی. چرا امریکا تلاش می‌کند که در منطقه ما باشد و زمانی که آن‌ها آنجا هستند، تنها کاری که انجام می‌دهند یا نشان می‌دهند این است که گروه‌های تروریستی ایجاد می‌کنند، مانند گروه تروریستی [داعش]... خانم کلینتون در طول ۱۰ سالی که در وزارت امور خارجه بودند، خودش این موضوع را پذیرفت که در این ایجاد گروه‌های تروریستی در سوریه و ایران مشارکت داشته است. اگر شما به یاد آورید، در آستانه انتخابات امریکا، ترامپ کلینتون را متهم کرد و گفت که شما کسی بودید که گروه‌های تروریستی را تشکیل دادید.
در نهایت شما با آقای ترامپ موافقید؟
در این رابطه او می‌خواست که برنده انتخابات شود. زمانی که به قدرت رسید، همان سیاستی که کلینتون داشت در پیش گرفت. هیچ گونه هدف و سیاست مشترکی بین ما و آقای ترامپ نیست.
از آنجا که امریکا کمک به حذف نیرو‌های ایرانی در سوریه می‌کند، او و متحدانش به نظر می‌رسد که وارد شرق فرات شدند. آیا فکر می‌کنید این موضوع هنوز در ذهن واشنگتن است؟
ما به حرف‌های آقای ترامپ و بولتون و دیگر دیپلمات‌های امریکایی گوش نمی‌دهیم. ما به منافع مردم منطقه گوش می‌دهیم. ما در همکاری نزدیک با کشور دوست در منطقه هستیم، با سوریه، عراق، لبنان، یمن و اجازه نمی‌دهیم که امریکا در امور تهران یا همه کشور‌های دوست ما در منطقه دخالت کند. این سیاست اصلی ماست که از آن پیروی می‌کنیم و قصد نداریم این سیاست استراتژیک را تغییر دهیم. مردم کشور‌های عراق، سوریه و لبنان مخالف قدرت‌طلبی امریکا هستند و به امریکا اجازه نمی‌دهند که قدرت‌طلبی خود را تکرار کند و ما از این خواسته قانونی مردم در منطقه حمایت می‌کنیم.
این بسیار متقاعدکننده به نظر می‌رسد که ایران به دنبال این است که وارد سوریه شود برای حمله به اسرائیل. آیا این موضوعی نیست که ایران به فرستادن سلاح پیشرفته هجومی به سوریه ادامه می‌دهد؟
این مرد که برای رژیم صهیونیستی کار می‌کند مثل یک گدا عمل می‌کند. می‌رود کمک مردم دنیا را گدایی می‌کند و مردم ننشسته‌اند که به رژیم صهیونیستی گوش کنند و اینکه ببینند چه چیزی می‌گوید. پس هر کس به دنبال منافع خودش است. ما در سوریه هستیم تا علیه رژیم صهیونیستی اعتراض کنیم که ما سیاست‌های استراتژیک خود را تغییر نخواهیم داد و سیاست‌های استراتژیک در منطقه به مردم منطقه کمک می‌کند که شامل مردم عراق، سوریه و لبنان می‌شود، بنابراین ربطی به سران رژیم صهیونیستی ندارد. ما سیاست خود را دنبال می‌کنیم.
آشکار است که شما سیاست خود را دنبال می‌کنید، اما می‌دانید که روسیه روابط نظامی خود را با اسرائیل گسترش داده است. چگونه در این صورت تهران می‌تواند به مسکو به اندازه کافی اعتماد کند؟
ما به مسکو در مورد سیاست‌های مشترک‌مان در منطقه اعتماد می‌کنیم ولی همانطور که گفتم، هر کشوری منافع ملی خود را در نظر می‌گیرد و آن را دنبال می‌کند و ما سعی می‌کنیم دیدگاه و منافع مشترک را که در منطقه داریم تقویت کنیم، البته این بسیار طبیعی است که ما در بعضی مسائل سیاست مستقل داریم و روس‌ها هم سیاست مستقل خود را، بنابراین این مشکلی برای ما ایجاد نمی‌کند. اگر ما بعضاً مشترکاتی داریم و در برخی مسائل تفاوت‌هایی.
هر موقع موضوع مسائل کاهش ایرانی‌ها در سوریه مطرح می‌شود، تحلیلگران می‌گویند که روسیه قدرت نفوذی بر ایران ندارد که به آن‌ها بگوید چه کاری انجام دهند. مسکو حتی شاید این موضوع را با ایران مطرح نکند مگر اینکه مطمئن شود دیگر بازیگران نیز نیرو‌های خود را خارج کنند. آیا فکر می‌کنید مسکو می‌تواند اطمینان دهد سوریه بار دیگر به عنوان دولت مستقل دربیاید؟
تاکنون ما چنین چیزی از مقامات رسمی روسیه، مخالف رئیس‌جمهوری سوریه و منطقه نشنیده‌ایم، چون اینجا منطقه ما و فدرال روسیه است، بنابراین ما همکاری منطقه‌ای داریم. این به این معنی نیست که در همه قسمت‌های دیپلماسی سازگار هستیم، اما در بسیاری از مسائل، بسیاری از زمینه‌ها ما رابطه و همکاری نزدیک داریم، بنابراین آن‌ها را در سوریه حفظ خواهیم کرد تا آن زمان که دولت قانونی سوریه از ما بخواهد که آنجا را ترک کنیم. در غیر این صورت ما آنجا خواهیم بود آن هم بر اساس مجوز‌ها و درخواست دولت قانونی سوریه و همچنین عراق. عراق از ما خواست که به عنوان مشاور برای جنگ با تروریسم آنجا باشیم. ما از هر گونه کمک استقبال می‌کنیم، کمک به مردم منطقه، دولت‌های منطقه شامل سوریه، عراق، یمن، لبنان و همچنین یمن. اگر یمن از ما بخواهد کمکشان می‌کنیم که صلح و آرامش را در منطقه بیاوریم. ما معطل نخواهیم کرد.
ایران با پیشنهاد‌هایی از جمله پیشنهاد کمک سعودی‌ها به بازسازی سوریه چگونه برخورد می‌کند؟
آقای ترامپ مثل یک آرتیست عمل می‌کند. او امروز پیشنهاداتی می‌دهد و فردا برخلاف پیشنهاد خود عمل می‌کند، بنابراین هیچ کس نمی‌تواند به قول‌های او اعتماد کند، همچنین دنبال درخواست از ترامپ برای همکاری با ما نیستیم و نمی‌خواهیم که با ترامپ همکاری کنیم یا وارد بازی شویم یا به هر گونه موضوع مورد بحث که او در هر قسمت از جهان مطرح کرد (شامل خاورمیانه) وارد شویم.
آیا تاکنون به شما پیشنهاد تشویق‌کننده‌ای داده شده که بخواهید در برجام باقی بمانید؟
ما همکاری‌های نزدیکی با روسیه و وزیر امور خارجه داریم، آقای ظریف در رابطه نزدیک با آقای لاوروف (وزیر امور خارجه روسیه) هستند و اخیراً نشستی در وین داشته‌اند و خیلی با هم همکاری دارند و همچنین کشور‌های اروپایی سعی می‌کنند که این توافق را حفظ کنند، اما کشور‌های اروپایی باید آنچه ما بعد از عقب‌نشینی امریکا از دست دادیم آن هم به طور غیر‌قانونی جبران کنند.
