این دود که با بوی سوختن همراه بود و منشا نامشخصی داشت، تنفس را برای شهروندان چندین شهر خوزستان دشوار کرد تا اینکه سرانجام بعد از بررسی‌های انجام شده از سوی مسئولان اعلام شد این دودی ناشی از سوختن بخش عراقی تالاب هورالعظیم است. آتشی که دودش ۱۴۰ کیلومتر از آسمان خوزستان را به دلیل شرایط جوی در دمای حدود ۵۰ درجه فرا گرفت و این‌بار مردم را مجبور کرد تا بدون ماسک‌های فیلتردار خانه‌ها را ترک نکنند.
تالاب بین‌المللی و گسترده هورالعظیم که بر اساس بررسی‌های انجام شده از سوی کارشناسان محیط‌زیست ایران مساحت آن حدود ۱۱۸۰۰۰ هکتار اعلام شده است، در مرز ایران و عراق قرار دارد و حدود یک سوم آن با نام تالاب هویزه در ایران و دوسوم آن نیز در کشور عراق است. گفته می‌شود که این تالاب از دیدگاه منابع جانوری و گیاهی بسیار غنی بوده و هم اینک نیز این منابع با تهدید نابودی روبه‌رو است. وقوع خشکسالی، کاهش ورود آب به تالاب، آتش سوزی‌های گاه و بیگاه از جمله عوامل تهدیده کننده این تالاب عنوان می‌شوند. البته شرایط و مشکلات در محدوده عراقی این تالاب به نسبت بخش داخلی آن خیلی بیشتر است. همین چند روز پیش یعنی از ۱۲ تیرماه تالاب هورالعظیم در بخش عراقی دچار حریق شد.
حریقی که دود ناشی از آن به دلیل شرایط جوی در برخی از شهرستان‌های استان خوزستان از جمله هویزه، سوسنگرد، اهواز و ... گسترش یافت و موجی از نگرانی را در بین مردم خوزستان ایجاد کرد. چراکه نفس کشیدن با این دود غلیظ به سختی انجام می‌شد. این دود روز دوشنبه ۱۴۰ کیلومتر از آسمان خوزستان را فرا گرفت و دیپلماسی ایران را بر آن داشت تا با مسئولان عراقی به گفت‌وگویی در راستای رفع معضل بنشینند. درحال حاضر بر اساس گفته متولیان خوزستان اقدامات دیپلماتیک برای مهار هرچه سریع‌تر این آتش‌سوزی در کشور عراق به صورت مستمر در حال انجام است.
عراق باید مجوز ورود بدهد
با اینکه همان روز‌های اول آتش به بخش تالاب داخلی هم ورود کرده بود، اما خوشبختانه به دلیل وجود آب خود به خود خاموش شد. در حال حاضر کارشناسان موافقت مسئولان کشور عراق برای ورود بالگرد‌های آتش‌نشانی ایران به عراق را تنها راه چاره برای رفع این معضل عنوان می‌کنند. چراکه به دلیل باتلاقی بودن بخش‌هایی از تالاب امکان ورود نیروهای زمینی وجود ندارد و حساسیت عراقی‌ها به ورود بالگرد هم بالا است. در این خصوص مدیرکل مدیریت بحران استانداری خوزستان در گفت‌وگو با «جوان» می‌گوید: «اقدامات دیپلماسی برای ورود بالگرد‌های آتش‌نشانی ایران به عراق انجام شده است و حالا منتظر مجوز ورود از سوی عراق هستیم.»
کیومرث حاجی‌زاده با اشاره به برگزاری جلسات متعدد با حضور غلامرضا شریعتی، استاندار خوزستان و محمد هادی جزینی‌زاده، مسئول نمایندگی وزارت امور خارجه و دیگر متولیان می‌افزاید: «با سرکنسول عراق و سرکنسول ایران در عراق هم مکاتباتی داشته‌ایم و بعد از ظهر همان روز دوشنبه هم با استاندار بصره نشستی داشتیم. اما متأسفانه به دلیل شرایط بی‌ثبات داخلی عراق هنوز نتوانسته‌ایم مجوز لازم را برای ورود بالگرد‌ها دریافت کنیم.» وی با اشاره به اینکه اگر بدون مجوز بالگر‌های ایران بر فراز آسمان عراق پرواز کنند قطعاً عراقی‌ها آن‌ها را با حمله هوایی می‌زنند، ادامه می‌دهد: «بخش تالاب هورالعظیم زیر نظر استانداری میثاق عراق است و هنوز نتوانسته‌ایم با او جلسه‌ای داشته باشیم.»
حاجی‌زاده با اشاره به اینکه خوشبختانه با توجه به کاهش شدت باد به سمت ایران از میزان غلظت دود طی چند شب پیش کاسته شده است، می‌گوید: «این شرایط ناپیدار است، به همین منظور بیش از ۱۰ هزار ماسک فیلتردار را بین مردم توزیع کردیم و آموزش‌های لازم را هم به آن‌ها دادیم.» در حال حاضر به گفته این مقام مسئول تمام اقدامات استانی انجام شده است و مسئولان کشوری هم به صورت مستمر در حال پیگیری هستند.
عامل آتش سوزی تالاب حذف نمی‌شود
با این حال تا زمانی که مجوزی از سوی عراق برای ورود بالگرد‌های ایرانی صادر نشود، امکان خاموش کردن آتش وجود ندارد. آتشی که به گفته کارشناسان اگر در داخل ایران بود در کمتر از ۴۸ ساعت خاموش می‌شد. البته بعد از خاموش شدن آتش، باز هم احتمال شعله‌ور شدن نیزار‌های هورالعظیم به دلیل شرایط زیست محیطی نامناسب وجود دارد. در این خصوص نماینده مردم اهواز در مجلس شورای اسلامی با تأیید مطالب فوق به «جوان» می‌گوید: «متأسفانه تالاب هورالعظیم چه در بخش داخلی و چه در بخش خارجی طی سال‌های اخیر آسیب‌های جدی دیده است.» همایون یوسفی می‌افزاید: «متأسفانه در داخل برای دست‌یابی به نفت و استخراج آن بخش‌هایی از تالاب به صورت عمدی خشک شد. همین موضوع نیز بر افزایش احتمال آتش‌سوزی‌های تالاب و آسیب‌پذیری آن افزوده است.»
وی ادامه می‌دهد: «البته با پیگیری‌هایی انجام شده ۳ حوضچه از ۵ حوضچه آبگیری شده است. اما مشکل به طور کامل برطرف نشده و در فصل تابستان به دلیل کاهش میزان ورودی آب هر لحظه احتمال شعله‌ور شدن تالاب وجود دارد.» بنابر این مسئولان باید چاره‌ای اساسی برای رفع این مشکلات بیندیشند تا دوباره همچون این چند روز تنفس برای خوزستانی‌ها به مشکل برنخورد. درحال حاضر بیمارستان‌های استان و دستگاه‌های خدماتی و امدادی خوزستان همگی در حالت آماده باش قرار دارند.
