در روزهایی که همه کارشناسان سینما از مهجور ماندن سینمای کودک و نپرداختن به این گونه مهم سینمایی گلایه دارند، خبر تولید دو فیلم سینمایی در ژانر سینمای کودک میتواند دلگرمکننده باشد. نکته جالبتر اینکه کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، بار دیگر تلاش دارد به این ساحت رجعت کند. محمدرضا کریمیصارمی، مدیرکل امور سینمایی و تئاتر کانون پرورش فکری در گفتوگو با «جوان» درباره وضعیت سینمای کودک و آینده آن در کانون میگوید.
چرا کانون مدتهاست از تولید فیلم دور شده است، البته بازگشت مهمترین مرکز تخصصی فرهنگی و هنری کودکان و نوجوانان به فیلمسازی را باید به فال نیک گرفت.
کانون مدتی به سمت تولید فیلم کوتاه و انیمیشن رفته بود که اتفاقاً در داخل و خارج از کشور از آن استقبال شد. اکنون هم در تولید انیمیشن فعال هستیم و ۲۷ انیمیشن در حال تولید داریم، دو فیلم سینمایی هم در حال ساخت است.
چه شد که این سالها از تولید فیلم سینمایی فاصله گرفتید در حالی که در دهههای ۶۰ و ۷۰ و حتی پیش از انقلاب کانون پرورش فکری مرکز تولید فیلمهای ویژه کودکان بود؟
پیش از انقلاب که به نوعی انحصار ساخت فیلم کودک برای کانون به وجود آمده بود شرایط خودش را داشت. در آن زمان بسیاری از نهادهای فرهنگی فیلمساز مانند حوزه هنری و بنیاد فارابی شکل نگرفته بودند، اما حالا به غیر از کانون نهادهای دیگری هم هستند که کار کودک تولید میکنند. درباره دور شدن کانون از فیلمسازی باید گفت: در گذشته سیاست این بود که اگر فیلمی قرار باشد در کانون ساخته شود، باید انحصاری برای کانون باشد! اما با تغییر ریاست کانون، فاضل نظری اجازه مشارکت را داد. ما یک فیلمنامه خوب داشتیم، بنیاد فارابی هم فیلمنامه خوبی داشت، صحبت کردیم و قرار شد هر دو فیلمنامه ساخته شود. همه کارها را در کانون پیش بردیم و فارابی به عنوان سرمایهگذار مشارکت کرد.
چه فیلمهایی را در حال تولید دارید و آیا به جشنواره فجر امسال میرسند؟
فیلم «ضربه فنی» که نام موقتی دارد به کارگردانی غلامرضا رمضانی و «دوچ» به کارگردانی امیر مشهدیعباس که روزهای اولیه فیلمبرداری را پشت سر میگذارند. خیلی امیدواریم که به جشنواره فیلم کودک برسند و اگر هم نشد قطعاً برای فجر درخواست حضور خواهند داشت.
کانون سالنهای خوبی برای اکران فیلمهای کودک دارد، میشود با احیای آنها به وضعیت ناگوار سینمای کودک سرو سامان داد؟!
سال گذشته سفری به خرمشهر داشتم، در آنجا یکی از مربیان کانون به من گفت: نوهاش بیش از ۵۰ بار فیلم «بهادر» را دیده است. آنجا بود که فکر استفاده از سالنهای کانون برای اکران فیلم به ذهنم رسید و همین باعث شکلگیری «کانون نمایش» شد. کانون بیش از ۷۹ سالن اکران دارد. از سال گذشته طرح اکران شروع شده و طبق تفاهمنامه با آموزش و پرورش صبحها دانشآموزان و بعد از ظهرها خانوادهها در این سالنها فیلم میبینند.
چه کمکی میتوانید به فیلمسازان سینمای کودک داشته باشید؟
به همه فیلمسازانی که بخواهند کار کودک تولید کنند، پیشنهاد میدهیم. شاید توان مالی در مشارکت ساخت نداشته باشیم، اما میتوانیم در بحث اکران کمک کنیم. اتفاقاً فیلمسازانی بودهاند که پیشنهادهای ما را پذیرفتهاند.
منظورم لزوماً کمک مالی نیست، مثلاً برای غنا بخشیدن به سینمای کودک چه کار میتوانید بکنید؟
یکی از پیشنهادهای کانون به فیلمسازان این است که از کتابهای کانون برای ساخت فیلمهای اقتباسی استفاده کنند. از سوی دیگر اکنون با ساخت دو فیلم و جلب مشارکت برای ساخت زمینه برای تولید فیلمهای بیشتر در کانون پرورش فکری به وجود آمده و امیدوارم در آینده ساخت دو فیلم را به چهار و بعدها به تعداد بیشتری ارتقا بخشیم. مهم این است که کانون بتواند اعتماد دو طرفه با فیلمسازان ایجاد کند و تعداد همکاریها را افزایش دهد.
چرا نمیتوانیم رونق را به تولید سینمای کودک ببریم؟
هم اکنون در دنیا مرسوم شده که چند کمپانی و شرکت فیلمسازی، به طور مشترک دست به تولید فیلم میزنند، ما باید این روش را در سینمای ایران اجرایی کنیم تا به رونق سینمای کودک کمک کند.
اما تهیهکنندههای سینما مخصوصاً آنها که ادعای خصوصی بودن دارند، سرمایهشان را در فیلمهای کمدی سرمایهگذاری میکنند، چرا سینمای کودک از نظر مالی خواهان ندارد؟
بخش خصوصی برای سرمایهگذاری به شرایط اقتصادی توجه میکند. اکنون فیلمهای کودک سالن ندارند یا وقتی سالن میگیرند دو سانس صبح و دو سانس بعد از ظهر را با حداکثر چهار یا پنج سالن در اختیارشان قرار میدهند، با این روش حتی یکصدم هزینههای ساخت هم باز نمیگردد، در حالی که سرمایهگذار به دنبال این است که دو تا سه برابر یا حداقل مساوی با سود بانکی از محل فیلمسازی درآمد داشته باشد.
فکر میکنید به جز کانون پرورش فکری، چه نهادهایی میتوانند در مسیر رونق سینمای کودک قدم بردارند؟
وزارتخانههای ارشاد و آموزش و پرورش یا نهادهایی مانند حوزه هنری که بیش از ۱۰۰ سالن سینما دارد، باید نگاه ویژهای به سینمای کودک داشته باشند. بعد از آن نیازمند اعتمادسازی در خانوادهها هستیم؛ اینکه خانوادهها سینما را برای اوقات فراغت فرزندان خود انتخاب کنند و بگذارند که کودک به سینما برود و فیلم ببیند.
یعنی به نحوی پای دولت را باید به سینمای کودک باز کنیم؟
اکران سینمای کودک در دنیا هم با حمایت دولتی انجام میشود و آنجا پذیرفتهاند که باید از سینمای کودک حمایت کرد.
از نظر تجهیزات و محل نمایش، سالن سینمای کودک با سالن سینمای بزرگسال تفاوت دارد؟
بله، استانداردهایی در این باره وجود دارد، مثلاً سایز صندلیها نسبت به صندلیهای سینماهای معمولی کوچکتر است یا بوفههای سینما ملزم به ارائه غذای سالم هستند. ساختمان سالن سینما بر اساس نگاه کودک طراحی میشود و حتی آبخوریهای سینما متناسب با قد بچههاست.
در ایران سالن سینمای مختص و استاندارد برای کودکان داریم؟
ما در ایران سالن تخصصی کودک نداریم، اما سالنهای در اختیار کانون سالنهای خوبی هستند که مثلاً سایز صندلیها را رعایت کردهاند، اما به نظر من در اینجا محتوایی که میخواهیم به کودکان ارائه دهیم از مسائلی مانند آبخوری سینما مهمتر است.
سالانه چه تعداد فیلم در این ژانر باید ساخته شود؟
به نظرم رسیدن به ۱۵ فیلم در سال رقم خوبی برای سینمای کودک است. تقریباً هر ۲۰ روز یک فیلم جدید. در این شرایط کودکان حداقل هر ماه یک بار میتوانند به سینما بروند و در ماههای تابستان و ایام تعطیلات نوروز، فیلمهای بیشتری را در سینما تماشا کنند.
کانون به جز دو فیلمی که نام بردید دنبال ساخت فیلم دیگری هم است؟
بله، هم اکنون درحال مذاکره برای تولید چند طرح سینمایی هستیم که احتمالاً در چند ماه آینده به نتیجه خواهد رسید.