که این تالاب به‌رغم اینکه همچنان وسعت خود را حفظ کرده، اما طی دهه‌های اخیر با کاهش شدید عمق آب مواجه شده است. معضلی که به دنبال سوءمدیریت پسماندها، ریختن زباله در طبیعت، ورود فاضلاب‌های خانگی و صنعتی، ورود رسوبات، تغییرات اقلیمی و پس‌روی آب دریای‌خزر به وجود آمده است و حالا بیم زوال تالاب در آینده‌ای نزدیک می‌رود.
تالاب انزلی که در سال ۱۳۵۴ در فهرست تالاب‌های بین‌المللی رامسر جای گرفته؛ از سال ۱۳۷۲ به دلیل وجود مخاطرات متعدد به لیست تالاب‌های در معرض خطر مونترو اضافه شده است. چراکه این تالاب بین‌المللی که همواره به لحاظ زیست‌محیطی از ارزش بالایی برخوردار است و معیشت بخش قابل توجهی گیلانی‌ها به لحاظ کشاورزی، صیادی و تأمین مواد اولیه صنایع دستی به حیات آن وابسته است؛ طی سه دهه گذشته به دلیل ورود حجم زیادی از رسوبات و رشد بی‌رویه گیاهان مهاجم میانگین عمق آب آن را از ۱۱ متر به کمتر از ۲ متر و در مناطقی حتی کمتر کاهش داده است. البته هنوز از گسترده تالاب کاسته نشده و وسعت آن همچنان حدود ۱۹ هزار هکتار است. علاوه مخاطراتی که به عنوان تهدیدی برای حیات تالاب یاد شد؛ سازه‌های غیرضروری و کارشناسی نشده و قطع جریان طبیعی آب، تجاوز به حریم تالاب و کاهش آب دریای خزر نیز روز به روز عرصه را بر حیات این تالاب بین‌المللی تنگ‌تر می‌کند.
سایه سنگین رسوبات و زباله‌ها
تالاب انزلی که در محدوده شهرستان‌های انزلی، رشت و صعومه سرا قرار دارد، نقش مهمی در زیست بوم گیلان و کشور داشته، مهار کننده سیل‌های ویرانگر و تعدیل کننده آب و هوای منطقه و زیستگاه گونه‌های زیادی از آبزیان، پرندگان و گیاهان به شمار می‌آید. بنابر این برای حفظ بقای این تالاب ارزشمند، مدیریت پسماند، مدیریت پساب، مدیریت رسوب، کاشت درخت در حوزه آبریز تالاب و جلوگیری از ورود رسوبات بیشتر به تالاب، جلوگیری از ورود پسماند به رودخانه‌ها و دریای خزر، جلوگیری از ورود پساب‌های گوناگون از طریق ساخت تصفیه‌خانه فاضلاب، جلوگیری از تعدی افراد به حریم تالاب و تصرف اراضی تالابی، جلوگیری از برداشت بی‌رویه آب از تالاب و رعایت حقابه تالاب؛ مسئولان باید به جد برنامه‌ریزی‌های جامعی انجام دهند.
چراکه زوال تالاب نزدیک شده است و در صورت کاهش بیشتر عمق تالاب راهی برای احیای آن وجود ندارد. بنابر این در راستای رفع بخشی از مشکلات تالاب چندی پیش قربانعلی محمد‌پور، مدیرکل محیط‌زیست گیلان از جمع‌آوری و پاکسازی ۷۰۰ کیلوگرم زباله از این زیستگاه پرندگان توسط زندانیان استان خبر داد که تنها بخش کوچکی از اقدامات مورد نیاز برای جان دوباره دادن به تالاب است. همچنین علاوه بر این مشکلات و افزون بر مقادیر زیادی سم و کود شیمیایی که به واسطه فعالیت کشاورزان وارد تالاب می‌شود؛ روزانه بیش از ۴۰۰ هزار متر مکعب فاضلاب هم به انزلی می‌ریزد.
تالاب انزلی در لیست اقدامات دولت
فاضلاب‌های صنعتی، خانگی، بیمارستانی، ضایعات کشتارگاهی، سموم کشاورزی، پسماندها و نخاله‌ها، گیاهان مهاجمی، چون آزولا و سنبل آبی، آتش زدن نیزار‌ها با هدف تصرف، ورود رسوبات از رودخانه‌ها و انتقال آلودگی از دریا از دیگر مشکلات پیش‌روی حیات تالاب شمرده می‌شوند. از همین رو سخنگوی دولت و رئیس برنامه و بودجه کشور احیای تالاب انزلی را از برنامه‌های مهم دولت عنوان می‌کند و می‌گوید: «تالاب انزلی از مهم‌ترین جاذبه‌های طبیعی استان گیلان شمرده می‌شود.»
محمد باقر نوبخت با اشاره به نیازمندی ۹۰۰ میلیارد تومانی احیای تالاب انزلی تأکید می‌کند: «اهمیت احیا تالاب بالاتر از اعتبارات موجود است.» بنابر این مسئولان باید تمام تلاششان را برای احیای این تالاب به کار گیرند. تالابی که اگر خشک شوند؛ علاوه بر حذف تأثیرات مثبت آن در زندگی بومیان به کانون دیگری برای ریزگرد‌ها تبدیل می‌شود. همچنین با توجه به اینکه تالاب بین‌المللی انزلی نقش مهمی در جذب توریست دارد و از جمله مناطق بکر و طبیعی گردشگر‌پذیر به شمار می‌آید؛ احیای آن باید طی برنامه‌ای مستمر دنبال شود.
