از همین رو ۱۷ هزار هنرمند صنایع دستی استان که در ۲۳ رشته بومی و ۴۷ رشته غیربومی مشغول فعالیت هستند بی‌نصیب از برپایی بازارچه‌ها می‌مانند! این نیز در حالی است که گلستان با دریافت ۲۲ نشان ملی صنایع دستی و سه نشان جهانی اصالت بر اساس اعلام سازمان میراث فرهنگی جزو سه استان برتر از نظر فروش قرار دارد.
تولید و عرضه صنایع دستی که نمونه واضح حمایت از کالای ایرانی است، مدت‌هاست که در استان گلستان نادیده گرفته می‌شود. هنری که قرار بود معضل بیکاری و تولید را کاهش دهد، حالا اسیر بازارچه‌های موقت خوراک و پوشاک شده است. بازارچه‌هایی که اسماً برپا می‌شوند تا آثار فرهنگی را عرضه کنند و حالا در قبضه فروشندگان خوراک و پوشاک قرار دارند. از همین رو ۱۷ هزار هنرمند گلستانی که در این استان به فعالیت می‌پردازند با عدیده‌ای از مشکلات روبه رو هستند. این نیز در حالی است که تاکنون ۲۲ عنوان از صنایع دستی گلستان نشان ملی و سه اثر (جاجیم، نمد و زیورآلات ترکمن) نشان جهانی اصالت دریافت کرده‌اند و البسه سنتی، ابریشم‌بافی و رودوزی‌های گلستان هم در شرف دریافت نشان اصالت جهانی هستند؛ مشکلاتی که عزم جدی و برنامه‌ریزی متولیان را می‌طلبند.
روند نزولی صنایع دستی گلستان
بر اساس اعلام سازمان میراث فرهنگی، گلستان جزو سه استان برتر از نظر فروش و بازارچه‌های صنایع دستی قرار دارد. با این‌حال این استان هم از وجود بازارچه‌های دائمی عرضه صنایع دستی که جلوه‌گر فرهنگ و تمدن استان است، بی‌نصیب است. البته این مسئله تنها برای هنرمندان مشکل‌ساز نمی‌شود و گردشگران داخلی و خارجی هم اغلب نمی‌توانند آثار هنری بومی گلستان را بیابند و به عنوان سوغات خریداری کنند. در این خصوص رئیس هیئت‌مدیره انجمن هنرمندان و صنعتگران گلستان می‌گوید: «در سال ۱۳۸۵ گلستان دارای بازارچه دائمی فروش صنایع دستی بود؛ با این حال بعد از گذشت یک دهه به رغم اینکه باید شمار بازارچه‌ها افزایش می‌یافت، اما پیشرفتی نبوده و حالا حتی به عقب هم برگشته‌ایم.»
سید حسن مرتضوی می‌افزاید: «آن زمان ۶۰ غرفه برای فروش محصولات صنایع دستی استان فعال بود و حدود ۸۰ نفر هم در این غرفه‌ها مشغول به کار بودند.» البته وجود بازارچه‌ها تنها بخش کوچکی از لایه پنهان اشتغالزایی صنایع دستی استان بود، چراکه به گفته این مقام مسئول حدود ۴۰ تا ۵۰ نفر هم در مشاغل خانگی وابسته به صنایع دستی فعالیت می‌کردند. مرتضوی با اشاره به تبلیغات خوبی که در گذشته برای بازارچه‌های سنتی انجام می‌شده، بیان می‌کند: «خرگوش تپه گرگان (مکان بازارچه دائمی صنایع دستی گلستان در سال ۱۳۸۵) به‌رغم اینکه مسافرپذیر نبود، اما با تبلیغات انجام شده هم شاهد فروش خوب و هم ورود گردشگران بی‌شمار بودیم.»
حرکت کند میراث فرهنگی گلستان
حالا به جای اینکه تعداد بازارچه‌ها افزایش یابد و کارشناسان از شیوه‌های نوین تبلیغاتی در جذب گردشگر داخلی و خارجی استفاده کنند، نه تنها بازارچه دائمی ایجاد نمی‌شود، بلکه با رها کردن و عدم نظارت بر روی بازارچه‌های موقت عرصه را بر عرضه آثار فرهنگی تنگ کرده‌اند. اهمال‌کاری که با آتش آن هم هنرمند و هم گردشگر می‌سوزند و مسئولی نسبت به آن پاسخگو نیست. حتی در تنها بازارچه مسیر ناهارخوران هم بیش از اینکه صنایع دستی گلستان به نمایش دربیاید، صنایع دستی سایر استان‌ها به‌ویژه مازندران عرضه می‌شود و بازار فروش لباس و خوراکی‌ها داغ‌تر است. در این خصوص مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گلستان با تأیید بر اینکه میراث فرهنگی هنرمندان را رها نکرده است، می‌گوید: «متأسفانه شغل مستقیم بسیاری از هنرمندان، صنایع دستی نیست و از همین رو اغلب نسبت به خدماتی که برای آن‌ها ارائه می‌شود استقبالی نمی‌کنند.»
ابراهیم کریمی می‌افزاید: «تلاش داریم با ایجاد بازارچه‌های دائمی و برندسازی در این حوزه گام‌های مثبتی برداریم.» وی همچنین از اختصاص اعتبار ۶۰۰ میلیون تومانی برای ایجاد بازارچه دائمی آق قلا خبر می‌دهد و بیان می‌کند: «عملیات اجرایی آغاز شده است.» کریمی با اشاره به اینکه به‌زودی بازارچه دائمی صنایع دستی در کردکوی هم راه‌اندازی می‌شود، می‌افزاید: «تلاش داریم در محور‌های گردشگری هر شهرستان یک مرکز تخصصی و بازارچه دائمی صنایع دستی ایجاد کنیم.»
با اینکه مسئولان سازمان میراث فرهنگی مدعی این هستند که تلاش‌هایی برای عرضه صنایع دستی استان می‌شود، اما نبود بازارچه سنتی دائمی و سرگردانی گردشگران برای تهیه سوغات بومی گلستان خود به تنهایی گواه وضعیت موجود است. هر اقدامی هم که متولیان از آن حرف می‌زنند یا در حد وعده است یا حرکت آن به قدری کند است که رضایت هنرمندان و گردشگران را جلب نمی‌کند.
