درحالی که مدیریت شهری بر تکمیل و توسعه مترو به عنوان راهکار اساسی حل ترافیک و کاهش آلودگی هوا تأکید دارد متأسفانه کیسه خالی مترو از بودجه از سرعت توسعه آن کاسته است. خطوط آماده بهرهبرداری از یکسو و نبود اعتبار برای احداث و تکمیل خطوط باقیمانده از سوی دیگر سبب شده است بسیاری از محلات پرتردد بدون دستیابی به مترو در کلاف ترافیک و آلودگی هوا درگیر شوند. دولت هم که قصد نداشته و ندارد سهم خود را برای تکمیل مترو بدهد بر دامنه مشکلات حملونقل عمومی افزوده و دست مدیریت جدید شهری را در حنا گذاشته است. بااین حال شهردارتهران در بازدید از خطوط مترو از انتشار اوراق مشارکت برای تجهیز و توسعه مترو در آینده نزدیک خبر داد.
بودجه دولت به مترو نرسید
مترو حدود دو دهه است بهترین وسیله جابهجایی درون شهری به حساب میآید که علاوه برسرعت و ایمنی برای اقشار ضعیف جامعه نیز مقرون به صرفه است. خطوط احداث شده در برخی نقاط شهری با حداکثر ظرفیت درحال جابهجایی مسافر هستند، اما برخی محلات شهری از شبکه حمل ونقل ریلی درون شهری محرومند و نبود بودجه و نپرداختن سهم دولت دست مدیریت شهری را در پوست گردو گذاشته است. در این خصوص مدیرعامل شرکت راهآهن شهری تهران و حومه در تازهترین اظهارنظر گفت: فاز یک خط ۶ به طول ۱۰ کیلومتر حدفاصل دولت آباد تا میدان امام حسین (ع) در صورت تأمین مالی در شهریور به اتمام میرسد. طبق برنامهریزیهای صورت گرفته آمادگی تکمیل این خط تا پایان خرداد ۹۸ وجود دارد. امام با اشاره به وضعیت خطوط مترو تهران افزود: طبق بودجه مصوب سال ۹۶، ۱۶۰ میلیارد تومان بودجه در سه بخش توسعه خطوط مترو تهران، اسلامشهر و پرند در نظر گرفته شد که تا پایان سال گذشته ۶۳ درصد از این بودجه که حدود ۱۰۶ میلیارد تومان میشود، تخصیص یافت. مدیرعامل شرکت راهآهن شهری تهران بیان کرد: با رایزنیهای بسیاری که با نمایندگان مجلس برای افزایش سهم مترو در لایحه بودجه سال ۱۳۹۷ داشتیم و برخلاف مصوبات قابل قبولی که در کمیسیون عمران مجلس صورت گرفت، این مصوبات به دلایل نامعلوم منتفی شد و پیشنهاد ۱۱۳ میلیارد تومانی کمیسیون تلفیق به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. به گفته وی از قانون بودجه سال ۹۷، ۶۵ میلیارد تومان سهم توسعه خطوط مترو تهران، ۳۰ میلیارد تومان پرند و همچنین ۱۸ میلیارد تومان برای اسلامشهر در نظر گرفته شده است که تاکنون ۸۵ درصد از آن به سازمان برنامه و بودجه ابلاغ شده و ۶/ ۴۶ میلیارد تومان آن تخصیص یافته است که این رقم صرف بازپرداخت سهم دولت از اوراق مشارکت سالهای ۹۴ و ۹۵ خواهد شد. امام افزود: همچنین بودجه مصوبه مترو تهران در سال گذشته توسط شورای اسلامی شهر تهران ۲ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان بوده که در سال جاری این بودجه به هزار و ۷۶۵ میلیارد تومان رسیده و این در حالی است که بودجه مصوب دولت یک دهم درصد بودجه مصوب شهرداری تهران است.
تکمیل خطوط ۶ و ۷ مهمترین اولویت مترو تهران
علی امام در ادامه با اشاره به اولویتهای مترو تهران در سال ۹۷ توضیح داد: یکی از این برنامهها تکمیل خطوط بهرهبرداری شده در گذشته است که نواقصی از قبیل: کمبود آسانسور، پله برقی، تأمین ایمنی و ... دارد که در برخی از خطوط این موارد دنبال میشود.
وی با بیان اینکه تکمیل خطوط ۶ و ۷ مترو تهران جزو مهمترین تعهدات و اولویتهاست، عنوان کرد: امیدواریم با حمایت شورا و مدیریت شهری و تخصیص بودجه، این خطوط را تا پایان سال در چند فاز به بهرهبرداری برسانیم.
بازنگری طراحی خطوط جدید
مدیرعامل راهآهن شهری تهران وحومه با اشاره به اینکه طرح جامع حمل و نقل ریلی آخرین بار در سالهای ۸۵ و ۸۶ به روزرسانی شده بود، گفت: این طرح مجدداً در حال بازنگری است که طبق قولهای داده شده نتایج آن تا پایان سال ۹۷ به دستمان خواهد رسید. وی تصریح کرد: بسیاری از مناطق شهر تهران پیگیر توسعه خطوط مترو هستند که نمونه بارز آن منطقه ۲۲ است که به دلیل افزایش جمعیت ساکن، نیازمند توسعه حملونقل ریلی در این نقطه از شهر است. علی امام، توسعه خطوط مترو را در نقاط مختلف شهر منوط به نهایی شدن مطالعات طرح جامع حملونقل ریلی عنوان کرد.
توسعه مترو با انتشار اوراق مشارکت
مشکلات مالی کار را به جایی رسانده که شهردار تهران در جریان بازدید از خط ۷ مترو تهران از افتتاح پنج کیلومتر از این خط ظرف روزهای آینده خبر داد. محمدعلی افشانی در بازدید خود از خط ٧ مترو تهران گفت: آنچه مهم است و باید مورد توجه قرار گیرد این موضوع است که قطارشهری در اولویت اول شهرداری تهران قرار گرفته است و همچنین در حملونقل و ایمنی نیز نقش بسزایی دارد؛ چراکه بخشی از مردم توان استفاده از خودروی شخصی را ندارند و افرادی هم وجود دارند که با داشتن احساس مسئولیت اجتماعی میخواهند بر کاهش آلودگی هوا تأثیرگذار باشند.
وی تأکید کرد: تأمین بیش از هزار میلیارد تومان برای تکمیل این خط با وجود بدهیهای زیادی که شهرداری تهران دارد کار بسیار پیچیدهای بود. در حال حاضر پیمانکاران مدام جلوی در شهرداری تهران تظاهرات میکنند و تقاضای تسویه حسابهای خود را دارند. پیمانکارانی که حساب شده شعار میدهند و هر روز که میگذرد رنگ شعارهای آنها تغییر میکند و به سمتی میروند که نشان میدهد اعتراضات آنها جدی است.
شهردار تهران در بخش دیگری از صحبتهای خود در خصوص تکمیل خط ۶ مترو تهران گفت: تکمیل این خط نیز در دستور کار قرار دارد و امیدواریم خط ۶ نیز تا پایان شهریور ماه سال آینده به بهرهبرداری برسد تا مردم بتوانند از این خط استفاده کنند.
افشانی در تشریح تکمیل خط ۷ مترو تهران با اشاره به اینکه اعتبار مورد نیاز این خط به طول ۲۷ کیلومتر تا تاریخ افتتاح اولیه آن ۱۷۰۰ میلیارد تومان بوده است، افزود: اعتباری که برای تکمیل و اتمام پروژه خط ۷ مترو به صورت ایمن لازم بود بیش از ۲۷۰۰ میلیارد تومان بود. به این ترتیب تا زمان افتتاح اولیه که سال گذشته انجام شده بود تنها ۴۰ درصد اعتبار پروژه پرداخت شده بود. ضمن آنکه برای اتمام آن به بیش از یک سال زمان دیگر نیاز داریم. ان شاءالله این پروژه تا پایان شهریور ماه سال آینده به صورت کامل و با تجهیز تمامی موارد ایمنی به اتمام برسد. وی ادامه داد: ۷۰۰ میلیارد تومان اوراق مشارکت برای تأمین منابع مالی تجهیز و توسعه مترو به زودی منتشر میشود و امیدواریم تا نوروز بیش از هزار میلیارد تومان اوراق مشارکت منتشر شود. افشانی در خصوص تأمین واگنهای مورد نیاز مترو نیز گفت: ۲هزار واگن توسط دولت برای کل کشور مقرر شده که تأمین شود که از این تعداد هزار و ۵۰ واگن متعلق به شهر تهران است. از این تعداد برای ۶۳۰ واگن مناقصه برگزار شده و قراردادهای آنها آماده امضاست. به محض امضای این قراردادها کار ساخت واگنها آغاز میشود، اما حداقل دو سال به طول میانجامد.