به گزارش جوان آنلاین به نقل از الجزیره، زمانی که رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه ماه گذشته اعلام کرد تاریخ انتخابات ترکیه را تغییر می‌دهد و آن را زودتر از موعد برگزار می‌کند، دلیل اصلی این اقدام را نگرانی از سیاست‌های خارجی ترکیه عنوان کرد. میلیون‌ها نفر از مردم ترکیه در انتخابات ۲۴ ژوئن (۳ تیر ۹۷) شرکت خواهند کرد و سرنوشت این کشور که نماد دموکراسی و پلورالیسم در جهان اسلام است را تعیین می‌کنند.
اردوغان که پیش‌بینی می‌شود در این انتخابات پیروز میدان شود از مدت‌ها قبل تمایل خود را برای تغییر از نظام پارلمانی ترکیه به یک سیستم ریاست جمهوری اعلام کرده است. او به همراه حزب خود (حزب عدالت و توسعه) یک مدل جدید اجرایی برای ترکیه ارائه می‌دهند که شبیه به نظام حاکم بر کشورهایی مثل فرانسه و آمریکا است و براساس آن رئیس جمهوری قدرت زیادی برای تصمیم گیری و اجرای امور دارد.
اردوغان با چالش‌های مختلفی درمورد ترکیه و سیاست‌های خارجی این کشور مواجه است که می‌بایست درمورد آنها تصمیم‌گیری کند. تهدیدهای امنیتی گروه پ.ک.ک، برخورد با منافع آمریکا در شمال سوریه، استرداد فتح الله گولن، مقابله با توقف پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا، تاثیر ایران در منطقه، مشکلات حل نشده با کشور قبرس، روابط با مصر، اسرائیل، لیبی و یمن مسائلی هستند که رئیس جمهوری ترکیه باید در صدد حل آنها باشد. این فراوانی چالش‌ها نشان می‌دهد که رقیب اصلی در سیاست‌های خارجی آینده ترکیه، ضروریت‌های ژئوپولتیک منطقه است که البته بحران سوریه در صدر آنها قرار دارد.
مشکل ترکیه با همسایگان جنوبی خود یک دهه است که وجود دارد. بعد از اینکه حزب عدالت و توسعه در سال ۲۰۰۲ در ترکیه قدرت گرفت شعار «مشکل صفر با همسایگان» را برای سیاست خارجی خود اعلام کرد. ترکیه توانست رابطه‌ای نزدیک با بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه داشته باشد و به مذاکرات غیرمستقیم بین سوریه و اسرائیل کمک کند اما بعد از ظهور بهار عربی، روابط بین اردوغان و بشار اسد دچار چالش شد. ترکیه بعد از سال‌ها حمایت از مخالفان، در نهایت برای هدایت مناقشات در مسیری که می‌خواست؛ شکست خورد. در عوض نیروهای ترکیه در حال حاضر در مناطق مختلف سوریه همچون عفرین، ادلب و البد، جایی که ۳/۵ میلیون پناهنده را میزبانی می‌کند و با مشکلات عدیده‌ای مواجه است؛ مستقر هستند. استقرار نظامی ترکیه در عفرین با هدف مبارزه با نیروهای ی.پ.گ انجام شد و «عملیات شاخه زیتون» نامیده شد.
قدرت‌های غربی بعد از سال ۲۰۱۱ اقدامات زیادی در جهت بی‌ثباتی در سوریه انجام داده‌اند اما ترکیه متوجه این اشتباه بزرگ شده است و سیاست‌های متفاوتی در پیش گرفته است. اردوغان بارها و بارها از حمایت خود برای پیوستن به گروه مسلح واشنگتن به عنوان یک متحد قابل اعتماد برای مبارزه با داعش سرباز زده است. رسانهها نوشته‌اند که برای حفظ منافع ترکیه، سوریه باید به عنوان یک کشور متحد و غیرقابل تقسیم باقی بماند.
در عین حال، رویکرد ترکیه نسبت به مساله فلسطین، رویکردی متفاوت نسبت به سیاست‌های دیگر این کشور نیست. یکی از کارشناسان سیاسی ترکیه به الجزیره گفت: «همه احزاب، از چپ و راست، بر ضرورت حمایت از مردم فلسطین تاکید دارند.» روابط ترکیه و اسرائیل تا بحال فراز و فرودهای زیادی داشته اما اردوغان از کشورهای اسلامی خواست تا برای مقابله با اسرائیل متحد شوند. یک روزنامه نگار ترکی نوشت: «هر زمان که اسرائیل قوانین حقوق بین‌الملل را نقض کرد باید با آن مقابله کرد.» ترکیه نخستین کشور از بین ۱۲۸ کشور مخالف تصمیم آمریکا برای انتقال سفارت این کشور از تل آویو به اورشلیم بود. یکی از نمایندگان پارلمانی ترکیه به الجزیره گفت: «با اینکه ترکیه بزرگ‌ترین اقتصاد دنیا نیست، ما همیشه دومین کشور در ارسال کمک‌های بشر دوستانه است.»
در افغانستان نیز ترکیه از دیرباز نقش سازنده و مثبت ایفا کرده است. حتی قبل از روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه، این کشور برای کمک به بازسازی و حفظ صلح به افغانستان نیرو اعزام می‌کرد و سربازان ترکیه همواره از سوی مردم افغانستان مورد استقبال قرار می‌گرفته‌اند.
اقدامات ترکیه در سومالی نیز جزء کمک‌های بشردوستانه به شمار می‌روند اما اگر به این اقدامات دقیق‌تر بنگیریم درمیابیم که این کمک‌ها بیشتر یک برنامه استراتژیک محسوب می‌شوند و از آنجا که سومالی از لحاظ جغرافیایی یک منطقه استراتژیک است، اقدامات ترکیه و حزب عدالت و توسعه بیشتر به عنوان سرمایه‌گذاری برای آینده تلقی می‌شود. تنگه بین سومالی و شبه جزیره عربستان برای خطوط انتقال انرژی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. صرف نظر از اینکه ترکیه چه اقداماتی انجام می‌دهد، گسترش اقتصادی در سومالی، سودان و دیگر نقاط جهان نشان می‌دهد سیاست‌های اردوغان و حزبش برای بالاتر بردن نقش ترکیه از منطقه به جهان است. همین نکته باعث شده که مخالفان اردوغان وی را متهم به پیگیری سیاست‌های ایدئولوژیک و جاه طلبانه برای رهبری این کشور بدانند، کشوری که در حال تبدیل شدن به قدرتمندترین کشور مسلمان در جهان است.
یکی از نمایندگان حزب اعتدال و توسعه معتقد است: «چنین اتهامی به اردوغان بی‌اساس است. ترکیه به دنبال هدایت دنیای اسلام و مسلمانان نیست اما آنچه که اردوغان را از دیگران جدا می‌کند حرکت در مسیر درست بدون در نظر گرفتن عواقب آن یا حرف دیگران است.»
در حالی که هیچ کس نمی‌تواند نقش پررنگ ترکیه در منطقه را نادیده بگیرد اما باید دید که رئیس جمهوری جدید چگونه می‌خواهد شکل جدیدی از رهبری و هدایت این کشور را تعریف کند.
