به دلیل ورود فاضلابهای شهری و روستایی، افزایش رسوبات و نیزارهای داخل دریاچه، نگرانیهایی در مورد این دریاچه بهوجود آمد که مخاطراتی را هم متوجه این جاذبه آبی استان کرد. بنابر این سال گذشته بود که ستاد نجات بخشی زریوار به ریاست استاندار کردستان در استان تشکیل شد و در پی آن تصمیماتی نیز جهت جلوگیری از ورود فاضلابها، کنترل ساخت و سازهای غیرمجاز در حریم دریاچه اتخاذ شد. هر چند با گذشت زمان بخشی از این نگرانیها باقیمانده و دوستداران محیطزیست از مسئولان میخواستند تا با جدیت بیشتری به این مهم بپردازند ولی دیروز خبری منتشر شد که بر اساس آن معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار کردستان از جمعآوری و ساماندهی فاضلاب ورودی به زریوار تا ۵ ماه دیگر خبر داد. آب دریاچه زریوار شیرین است و از چشمههای جوشان کف دریاچه تأمین میشود و این شرایط موجب شده تا به مامنی آرام و مناسب برای گونههای مختلف پرندگان، خزندگان و آبزیان تبدیل شود. سطح دریاچه به دلیل شیرین بودن آن، در بیشتر زمستانها یخ میبندد و جلوهای بسیار زیبا خلق میکند.
آسمان به داد دریاچه رسید
امسال زریوار سومین سالی است که به دلیل بارندگیهای خوب بعد از نزدیک به دو دهه از گذشت ایجاد دایک خاکی، سر ریز شد. با این حال مسائل بسیاری این دریاچه زیبا را تهدید میکند که رفع آنها نیازمند سیاستهای کلان بر اساس برنامه ریزیهای اساسی و علمی و عملی است. متأسفانه یکی از کارهای غیرکارشناسی بعد از دایک خاکی، ایجاد بند انحرافی قزلچهسو بود که این کار باعث شده سالانه حجم زیادی رسوبات و کودهای شیمیایی زمینهای بالادست بدون هیچ فیلتری وارد دریاچه شود. با آگاهی از این مسئله که زریوان هم اکنون تخلیه طبیعی ندارد، باید گفت: ورود حجم زیادی از رسوبات باعث شده که عمق دریاچه روز به روز کمتر شود و در نتیجه حرکت زریوار به سمت نابودی سرعت بیشتری بگیرد.
همچنین ورود بخشی از فاضلاب شهری و روستایی به دریاچه یکی دیگر از تهدیدات برای زریوان است. اگرچه فاضلاب بخش غربی دریاچه مهار و رفع شده، اما هم اکنون حجم زیادی از فاضلاب محلات استادیوم، سردوشی و ترمینال قدیم وارد دریاچه یا محدوده آن میشود که آلودگی شدید آب را در پیدارد و باید گفت: ادامه این روند فاجعه و نشان از بیتوجهی مسئولان و متولیان حفاظت از زریوار دارد.
انجمنهای محلی حامیان زریوان
روز گذشته معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار کردستان از جمعآوری و ساماندهی فاضلاب ورودی به زریوار تا ۵ ماه دیگر خبر داد. امیر قادری با بیان اینکه یکی از دغدغههای جدی در شهر مریوان جمعآوری و هدایت آبهای سطحی همچنین فاضلاب به ویژه در مناطق نزدیک به دریاچه زریوار است، گفت: «با توجه به اولویتدار بودن این مسئله، مبلغ ۹/۲ میلیارد تومان اعتبار از محل ماده ۱۰ و ۱۲ که اعتبارات حوادث است برای جمعآوری فاضلاب در محلات سردوشی و استادیوم و سایر نقاط همجوار به زریوار در نظر گرفته شد تا شرکت آب و فاضلاب شهری استان و امور آبفا شهر مریوان طی حداکثر ۵ ماه کار ساماندهی این محلات را به اتمام برسانند.» این مسئول خاطرنشان کرد: «مابقی اعتبار مورد نیاز را نیز شرکت آبفا از محل منابع داخلی تأمین میکند تا با اجرای این پروژه دیگر فاضلابی از سمت شهر وارد زریوار نشود.»
قادری یادآور شد: «در گذشته نیز اقداماتی در خصوص جمعآوری فاضلاب هفت روستای ضلع غربی زریوار توسط آبفا و سپس آب و فاضلاب روستایی انجام شد و هماکنون کار ساماندهی فاضلاب سه روستای ضلع شرقی در حال اجراست تا از سمت روستاها نیز فاضلاب وارد دریاچه زریوار نشود.» در حال حاضر زریوان ظرفیتهای بسیاری برای توسعه اکوتوریسم دارد که میتوان جهت رونق اقتصادی و معیشت مردم هم به خوبی از آن بهره گرفت.
در همین راستا انجمنهای زیستمحیطی منطقه کارهای علمی و خوبی در زمینه آگاهسازی جوامع محلی انجام دادهاند که اقدامات آموزشی، پاکسازی حریم دریاچه، توجه و تأکید به معیشت پایدار، کنترل آتشسوزی و نهال کاری جنگلهای اطراف زریبار، توسعه پرنده نگری، کنترل شکار، همکاری با بخشهای مختلف دولتی و دانشگاهی و... از جمله آنهاست.