صنم محجوب
محسن آشوری، وابسته فرهنگی منتصب جمهوری اسلامی ایران در حیدرآباد هند، با بیش از 25 سال سابقه فعالیت در حوزه‌های مختلف فرهنگی، به زودی به این کشور اعزام خواهد شد. در بین گستره برنامه‌های فرهنگی پیش رو، یکی از وظایف ایشان آموزش و گسترش زبان فارسی در این منطقه است که با توجه به پیشینه و نقش زبان فارسی در فرهنگ و ادبیات هند، فعالیت برای احیای جایگاه زبان فارسی در این منطقه، از درجه اهمیت بسزایی برخوردار است.
برای آشنایی بیشتر خواهشمند است در خصوص زندگی‌نامه و سابقه فعالیت‌های خود توضیحاتی بفرمايید.
بنده فارغ‌التحصیل دانشگاه امام صادق(ع) هستم و نزدیک به 25 سال در عرصه فرهنگی و علمی فعالیت دارم. آخرین مسئولیت بنده در سمت مشاور اجرایی معاونت آموزشی و پژوهشی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی بود. از طرف سازمان متبوع نیز به مدت سه سال رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در کشور اتیوپی بوده و مأموریت‌های کوتاه‌مدت هم در برخی از کشورها داشته‌ام .
در مدتی که رایزن فرهنگی در کشور اتیوپی بودید چه تجربیاتی در زمینه گسترش زبان فارسی داشتید؟
در مدت سه سالی که در اتیوپی فعالیت داشتم در حوزه زبان فارسی بی‌اغراق تلاش‌های خوبی انجام گرفت. کلاس‌های آزاد زبان فارسی با حدود 20 دانشجو در نمایندگی فرهنگی برگزار کردیم که برای کشوری مانند اتیوپی موفقیت قابل ملاحظه‌ای بود. در ابتدا خود بنده در این کلاس‌ها تدریس می‌کردم تا آنکه یکی از فارغ‌التحصیلان اتیوپیایی مؤسسه جامعه المصطفی(ص) پس از مدتی در نمایندگی فرهنگی مشغول تدریس در این کلاس‌ها شد. همچنین پس از گذشت یک سال و نیم موفق شدم تا تعامل خوبی با دانشگاه «آدیس‌بابا» اتیوپی برقرار کنم که در نتیجه آن مقرر شد درس زبان فارسی به صورت اختیاری در این دانشگاه تدریس شود.
آیا حوزه فعالیت شما در نمایندگی فرهنگی تنها به برگزاری کلاس زبان فارسی محدود شد؟
نه اصلاً. در کنار این کلاس‌ها، کلاس ایرانشناسی با تدریس آقای «آرکا ابوتا» نیز در نمایندگی فرهنگی برگزار شد. باید توجه داشت که برای یادگیری زبان و فرهنگ هر کشور زمانی طولانی نیاز است ولی غنای فرهنگی ایران اسلامی و غنای ادبیات فارسی، رنج یادگیری را مرتفع ساخته و این زبان بر دل و جان مخاطب می‌نشیند.
در خصوص منطقه حیدرآباد هند و ویژگی‌های فرهنگی آن بگويید. اساساً چرا گسترش زبان فارسی در این منطقه بسیار مهم است؟
اساساً یکی از نکات مهم در هند، تقارب فرهنگی و زبانی با ایران است. این تقارب فرهنگ‌ها مسلماً می‌تواند نقش مهمی در فعالیت‌های فرهنگی در آن منطقه داشته باشد. به اذعان همکاران بنده در هند امروزه ما شاهد بیش از 35 مرکز فارسی در دانشگاه‌های مختلف هندوستان هستیم که در آنها زبان فارسی از سطح کارشناسی تا دکتری تدریس می‌شود. در دانشگاه‌های هندوستان نه تنها از هند بلکه از بسیاری کشورهای اروپایی و آمریکا نیز دانشجوی زبان فارسی تحصیل می‌کنند و تلاش‌های زیادی برای توسعه زبان فارسی صورت گرفته است. تأثیر زبان فارسی در تمام زوایای فرهنگ و تاریخ هند مشاهده می‌شود و مردم این کشور بدون زبان فارسی نمی‌توانند شناخت کاملی از تاریخ کشور هند داشته باشند. اگر کسی در هند بخواهد به تاریخ و فرهنگ خود احاطه کامل داشته باشد باید منابع فارسی را مطالعه کند و لازم است اطلاعات این منابع استخراج و در اختیار مردم عادی قرار گیرد. وجود میلیون‌ها نسخه خطی ارزشمند به زبان فارسی در کتابخانه‌های هند، کتیبه‌های نصب شده به زبان فارسی در مقبره‌ها و مکان‌های تاریخی و اشتراکات فرهنگی بین دو کشور از ظرفیت‌ها و سرمایه‌های دوکشور برای توسعه زبان فارسی در هند حکایت می‌کند.
برنامه شما برای فعالیت در نمایندگی فرهنگی ایران در حیدرآباد هند چیست؟
مهم‌ترین هدف ما تقویت فرهنگ و ادب فارسی در منطقه است که راهبرد ما در این زمینه تقویت روابط فرهنگی با نخبگان و گروه‌های مرجع این جامعه است که در همین راستا یکی از برنامه‌ها در نمایندگی فرهنگی، راه‌اندازی کلاس زبان و ادبیات فارسی به ویژه تلاش برای ایجاد کرسی زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه‌هایی است که این رشته وجود ندارد و نیز تقویت این دپارتمان در دیگر دانشگاه‌هاي فعال در این زمینه است. بدیهی است در دانشگاه‌هایی که رشته زبان فارسی وجود دارد باید برای تغذیه فکری و فرهنگی و تأمین محتوا و بهره‌گیری از اساتید مجرب در این رشته برنامه‌ریزی‌های لازم انجام گیرد.
