مذاکرات و رایزنیهای گسترده و فشردهای میان گروههای عراقی برای تشکیل دولت و انتخاب نخستوزیر در جریان است و با توجه به اینکه هیچ گروهی نتوانسته به اکثریت آرا برسد و کرسیها تقریباً به صورت برابر میان جریانهای اصلی بیت شیعی تقسیم شده است، مذاکرات را برای تقسیم قدرت با پیچیدگی و چالشهای جدی مواجه کرده و پیشبینی اینکه چه کسی زمام امور عراق را به دست خواهد گرفت، حتی برای ناظران حرفهای نیز سخت میشود اما آنچه مشخص است نخستوزیر پیشنهادی از بیت شیعی انتخاب خواهد شد.
به گزارش «جوان»، بر اساس قانونی که در سال 2010 در عراق به تصویب رسید لزوما لیستی که بیشترین کرسی را به دست آورده نخستوزیر را معرفی نمیکند بلکه هر جریانی بتواند گستردهترین ائتلاف را به دست آورد باید رئیس دولت را معرفی کند، یعنی هر جریانی بتواند 160 نماینده از 320 نماینده را با خود همراه کند، تعیینکننده دولت آتی عراق خواهد بود. بر همین اساس مذاکرات و رایزنیهای گستردهای بین احزاب و جریانهای مختلف در جریان است تا بتوانند بیشترین ائتلاف را به دست بیاورند تا نخستوزیر و کابینه را بر اساس خواست خود تشکیل دهند. یک هفته از انتخابات عراق میگذرد و جریانها و ائتلافها مذاکرات فشردهای برای تشکیل دولت آغاز کردهاند. روز جمعه عمار حکیم رهبر ائتلاف حکمت و مقتدی صدر رهبر ائتلاف سائرون با یکدیگر دیدار و بر لزوم تشکیل دولتی قدرتمند تأکید کردند. اگر ائتلاف سائرون با ائتلاف«حکمت» به توافق برسند در مجموع کرسیهای دو طرف به 73 عدد میرسد. عباس العیساوی، عضو دفتر سیاسی جریان الحکمه درباره این دیدار گفت: «تمرکز عمار حکیم و مقتدی صدر در این دیدار بر تشکیل بزرگترین فراکسیون در پارلمان عراق بود». العیساوی تصریح کرد: «تصمیم ما ایجاد فضای باز به روی همه برای تشکیل بزرگترین فراکسیون است و ما قصد نداریم که هیچکس را از این رایزنیها کنار بگذاریم و این برنامهها خواهند بود که بر پارلمان حاکم میشوند.» از سوی دیگر ائتلاف فتح به رهبری هادی عامری و ائتلاف قانون به رهبری نوری مالکی نیز همگرایی بیشتری از خود نشان دادهاند که مجموع کرسی آنها نیز دقیقاً به73کرسی میرسد. در این میان نقش ائتلاف نصر به رهبری حیدر العبادی میتواند تعیینکننده باشد که دارای 42 کرسی است. روزنامه الحیات، به نقل از منابع مطلع گزارش داد چند رهبر برجسته در حزب «الدعوه الاسلامیه» به منظور آرام کردن اوضاع بعد از انتخابات، به دنبال برقراری دوباره توافق گذشته حیدر العبادی، نخستوزیر عراق و نوری مالکی، معاون رئیسجمهوری این کشور هستند، اما العبادی هنوز موضع خود را نسبت به هیچ یک از طرفهای پیروز در انتخابات را اعلام نکرده است. همچنین روز جمعه برخی منابع خبری گزارش دادند احتمال همپیمانی مالکی، علاوی، عامری، حکیم و کربولی برای ایجاد فراکسیون اکثریت در پارلمان مقابل جریان سائرون و مقتدی صدر وجود دارد. زینب الخزرجی، معاون ائتلاف «قانون» گفته: ائتلاف دولت قانون به دنبال اجرای برنامه انتخاباتیاش در زمینه تشکیل یک دولت با حمایت اکثریت سیاسی است که دربرگیرنده تمام گروههای قابل اعتماد است و مذاکرات در این زمینه در جریان است.
الخزرجی در ادامه گفت: امیدواریم که بزرگترین فراکسیون پارلمانی در اسرع وقت و به دور از بحرانها و اتهامات تشکیل شود. احمد الاسدی، سخنگوی ائتلاف فتح نیز به رسانهها گفت: موضوع تشکیل ائتلافها همچنان در اول راه است و ما از باب تفاهم بر سر برنامهها وارد میشویم. وی تأکید کرد: تاکنون هیچ ائتلافی بین دو فراکسیون اعلام نشده و وضعیت عراق با توجه به تردیدهای بسیار نسبت به روند انتخابات پیچیده است. علاوه بر این نقش سایر جریانها بهویژه کردها میتواند تعیینکننده باشد. حزب «دموکرات کردستان» به رهبری «مسعود بارزانی» 25 کرسی، ائتلاف «الوطنیه» به رهبری «ایاد علاوی» 21 کرسی، حزب «اتحادیه میهنی کردستان» به رهبری «کوسرت رسول» 18 کرسی «الاراده» به رهبری «حنان فتلاوی» 3 کرسی را کسب کردهاند. البته همه این اعداد و ائتلافها فعلاً در حد حرف است و تجربه انتخابات قبلی در عراق نشان داده ائتلاف و جریانهای عراقی از انعطافپذیری بالایی برخوردار هستند و یک شبه میتوانند با تغییر مواضع و ائتلافها همه را غافلگیر کنند به همین دلیل ناظران به سختی میتوانند درباره ترکیب و شکل دولت آینده عراق پیشبینی کنند. پیچیدگی سیاست در عراق به گونهای است که احتمال کنار گذاشته شدن ائتلاف صدر نیز وجود دارد. هم به لحاظ قانونی و هم به شکل نظری ممکن است ائتلاف سائرون از تشکیل دولت کنار گذاشته شود، نظیر آنچه در سال ۲۰۱۰ رخ داد به طوری که ائتلاف پارلمانی با بیشترین تعداد کرسیهای پارلمانی شکل گرفت و آن نخستوزیر را تعیین کرد.
مقتدی صدر دولت تکنوکرات میخواهد
رهبر جریان صدر که چند روز قبل اعلام کرده بود به دنبال تشکیل دولتی تکنوکرات است بار دیگر بر این خواسته خود در سفر به کشورهای همسایه عراق تأکید کرد. مقتدی صدر روز جمعه میزبان کشورهای همجوار از جمله ترکیه، اردن، عربستان، سوریه و کویت بود. وی در این دیدار تأکید کرد که اصل روابط عراق با کشورهای همجوار بر یک پایه اساسی است و آن این است که کشورهای همجوار دوست هستند نه دشمن.