از کجا شروع شد؟
اصل مناقشه در ماجرای معافیتهای مالیاتی کتاب فروشان از جایی شروع شد که در اردیبهشتماه سال 1380 ماده واحدهای در مجلس با عنوان معافیت مالیاتی مؤسسات انتشاراتی و کتاب فروشان به تصویب رسید و در بهمنماه همان سال، اصلاحیه قانون مالیاتهای مستقیم به مجلس ارائه و در بند (ل) ماده 139 قانون مصوب شد که فعالیتهای فرهنگی، انتشاراتی و هنری که به موجب مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام میشوند، از پرداخت مالیات معاف هستند.
اما سازمان امور مالیاتی با تفسیری خاص از بند «ل» ماده 139 قانون مالیاتهای مستقیم مصوب بهمنماه 1380، ماده واحده اردیبهشتماه را منسوخ اعلام کرده و استدلال میکند که در این بند اشارهای به عبارت کتاب فروشان نشده و از آنجا که به استناد ماده 270 قانون مالیاتهای مستقیم، قوانین مغایر ملغی تلقی میشوند، از اجرای این معافیت سرباز میزند. سازمان امور مالیاتی معتقد بود، این ماده واحده به طور خاص برای ناشران و کتاب فروشان تصویب شده و همچنین شرط مجوز از وزارت فرهنگ ارشاد و اسلامی را مطرح میکند، حال آنکه صدور پروانه کسب کتاب فروشان، نه از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، که از سوی اتحادیه ناشران و کتاب فروشان انجام میگیرد.
با این حال وزارت ارشاد به همراه تشکلهای صنفی نشر و همراهی رسانهها کار را به جایی رساندند که در واپسین روزهای سال 93 سازمان امور مالیاتی پذیرفت که کتاب فروشان هم از معالیات معاف شوند. در فروردینماه 94 هم دستورالعمل اصلاحی موضوع ماده ۱۲ آییننامه اجرایی تبصره سه ماده ۱۳۹ قانون مالیاتهای مستقیم که ناظر بر آخرین تغییرات اِعمال شده در روند معافیت مالیاتی ناشران و کتاب فروشان است، منتشر شد. طبق این دستورالعمل کتاب فروشان نیز در زمره اصناف فرهنگی قرار گرفتند که مشمول معافیت مالیاتی خواهند شد.
یک مانع تازه!
همانطور که در ابتدای گزارش نوشتیم این ماجرا طی این سالها دچار کش و قوس است. طبق تازهترین نامهای که حجت الاسلام پژمانفر، نماینده مردم مشهد به وزیر اقتصاد نوشته است که سازمان امور مالیاتی کشور در بخشنامه جدید خود قید فروش کتاب توسط ناشر کتاب را به معافیت مالیاتی افزوده است. طبق این نامه فقط کتاب فروشانی مشمول معافیت میشوند که خود ناشر باشند و کتاب خودشان را به فروش برسانند که این مسأله نیازمند این است ناشران به کتاب فروشی روی بیاورند.نماینده مردم مشهد در نامه خود از وزیر اقتصاد خواسته تا درباره انطباق این دستورالعمل دستور بررسی دهد.
پژمانفر: بخشنامه جدید مصداق خارجی ندارد
حجت الاسلام پژمانفر، نایب رییس کمیسیون فرهنگی با اشاره به مراجعات مکرر از سوی ناشران و کتاب فروشان در اعتراض به این مسأله گفت: براساس مراجعات مکرر فعال نشر متوجه شدیم که بهرغم اینکه قانونگذار نسبت به معافیت مالیاتی کتاب فروشها مصوبه داشته در عین حال به بهانههای بیجا از اینها مالیات اخذ میشود. قبل از این باید توجه کرد که توجه به کتابخوانی و رونق آن از وظایف حاکمیتی است یکی از مسائلی که در جامعه تأثیر زیادی دارد موضوع کتاب و کتابخوانی است. امروزه در شهر مشهد کتاب فروشیهای انگشتشماری داریم که براساس غیرت شخصی خودشان سرپا ماندهاند والا فعالیتشان هیچ توجیه اقتصادی ندارد که ضرر دارد. براساس این قانونگذار پیشبینی کرده است که به شغل کتاب فروشی باید سوبسید داده شود که رونق داشته باشد ولی متأسفانه به بهانههای گوناگون ازجمله فروش مقداری لوازم التحریر آنها را تضعیف میکند حتماً هم تأکید دارند باید در کتاب فروشی فقط کتاب فروخته شود و بازهم اصرار میکنند که کتابهایی که میفروشید از انتشارات خودتان نیست و کتاب فروشیهایی معاف از مالیات هستند که کتابهای انتشارات خود را بفروشند.
نماینده مردم مشهد با اشاره به اینکه این مسأله در عالم واقع امکان بروز ندارد چرا که امکان ندارند همه ناشران اگر فقط کتاب خود را بفروشند و فقط در آن فروشگاه معاف از مالیات باشند چرا که حتی در کتاب فروشیهای معتبر کتابهایی از ناشران دیگر وجود دارد. مردم انتظار دارند وقتی به کتاب فروشی میروند همه یا حداقل در اکثر موضوعات کتاب موجود باشد و هیچ ناشر و کتاب فروشی نیست که در همه موضوعات کتاب داشته باشد. برای همین کتاب فروشیهای ما معافیت مالی ندارند. پژمانفر درباره نتایج پیگیریهای خود در این مسأله گفت: این بحث را در جلسات گوناگون پیگیری کردیم و در جلسهای که با وزیر محترم اقتصاد بعد از ارسال نامه داشتم ایشان پذیرفتند و قول دادند که این مشکل را حل کنند و ما امیدواریم باتوجه به قولهایی که دادند مشکلات را حل کنند. فعلاً قرار شده اگر درباره هر کتاب فروشی تخلف صورت گرفت این موضوع به کمیسیون فرهنگی مجلس اطلاع داده شود تا نسبت به آن برخورد قانونی شود. ضمناً هنوز در این باره بخشنامه رسمی ندادند ولی چون نگرانیهایی وجودداشت تصمیم بر این شد تا علاوه بر پیگیریهای رسمی با وزارت اقتصاد و دارایی به صورت رسانهای نیز مسأله را دنبال کنیم. متأسفانه در این قضیه وزارت ارشاد پیگیری عملیاتی نکرده است البته اتحادیه ناشران مدتی پیگیر این موضوع بودند.
در هر صورت ما این مسأله را تا رسیدن به نتیجه نهایی پیگیری میکنیم و امیدواریم تا یکی دوماه آینده بخشنامه جدید صادر و ابلاغ شود. محمود آموزگار، رییس اتحادیه ناشران و کتاب فروشان تهران هم درباره این مسأله گفت: در ارتباط با بخشنامه جدیدی که نایب رییس کمیسیون فرهنگی در ارتباط با خدشه در معافیت مالیاتی کتاب فروشان ایجاد شده است ما در حال پیگیری هستیم تا ببینیم شرایط جدیدی ایجاد شده است یا خیر که بعد از کسب اطلاع بیشتر موضعگیری لازم انجام خواهد شد. در شرایطی که کتاب فروشان با فشارهای اقتصادی زیادی مواجه هستند و هر روزه خبرهایی از تعطیلی یک کتاب فروشی در گوشه و کنار کشور رسانهای میشود این مدل مواجههها که میتوان آن را سنگاندازی نامید ضرباتی است که به پیکر نحیف نشر و آخرین حلقه چرخه توزیع کتاب وارد میشود.
منبع: صبح نو