کد خبر: 905502
تاریخ انتشار: ۱۸ ارديبهشت ۱۳۹۷ - ۱۶:۰۸
نگاهی به رمان «چُغُک» با محوریت مبارزات انقلابی مردم مشهد
«محمدمهدی فقیهی» نوجوانی است که در میان انقلابی‌های مشهد به «چُغُک» (به معنای گنجشک) شهرت دارد و کارهایی می‌کند که در مبارزات، اثر بسیاری دارد. از آنجا که او کم‌سن‌وسال است، ساواک به او شک نمی‌برد و همین سبب شده بتواند کمک بزرگی به انقلابی‌ها کند.

روزگار کنونی را باید روزگار جنگ و نبرد روایت‌ها دانست. از این‌ رو، آن‌ کسی در عرصه‌های تسخیر اذهان عمومی موفق است که دست برتر را در نبرد داشته باشد. با نگاهی به رویدادهای تاریخی شاهدیم آن که توانسته روایت خود را جا بیندازد، برنده محسوب می‌شود، حتی اگر در میدان عمل برنده نبوده باشد اما همین که بتواند روایت خود را مطرح کند، باید او را برنده واقعی دانست. تاریخ انقلاب اسلامی ایران نیز مشحون از اتفاقاتی است که هرگروه و تفکری روایت خود را از آن دارد. از این رو، هر طیفی درصدد بازگو‌کردن روایت خود از انقلاب اسلامی است. در این میان، روایت‌های تحریف‌شده از انقلاب اسلامی نیز کم نیست؛ راویانی که در پی تهی‌کردن اصل انقلاب از مبانی خود هستند و درصدد وارونه نشان ‌دادن حرکت انقلابیونند؛ حرکتی که مردم در آن نقش پررنگی داشته و روحانیان نیز در این روند نقش‌آفرین بوده‌اند. مؤسسه ایمان جهادی (صهبا) بتازگی با هدف معرفی انقلاب به نسل نوجوان و اشاره به نقش رهبران اصلی این حرکت مردمی، اثری در قالب رمانی با عنوان «چُغُک» منتشر کرده است. این اثر که راوی اصلی آن نوجوانی است که در مبارزات مردمی علیه رژیم پهلوی حضوری پررنگ داشته و در میان مبارزان مشهدی، نوجوانی شناخته‌شده به‌شمار می‌رود، در قالب «فتورمان» یا «سینمارمان» خواننده نوجوان را ترغیب به خواندن برگی از دفتر پرفراز و فرود تاریخ انقلاب اسلامی می‌کند؛ تصاویری که عهده‌دار بخشی از روایت کتاب است و همین، سبب می‌شود خواننده در قسمت‌هایی از کتاب به‌واسطه تصاویر، ارتباط نزدیکی با روایت کتاب برقرار کند. در واقع، در بخش‌هایی از کتاب تصاویرند که بار روایت را بر دوش می‌کشند. مخاطب با تماشای آن وارد جهان روایت می‌شود و در صفحه بعدی از ادامه آن تصاویر، متن، زبان به روایت‌کردن باز می‌کند. «سینمارمان» یا «فتورمان» بودن «چُغُک» را باید یک اتفاق تازه در فضای ادبیات نوجوان دانست، هرچند گاهی از جذابیت این تصویرها کاسته می‌شود. شاید در روزگاری که آثار پرزرق ‌و برق برای نوجوانان تولید می‌شود این اثر نتواند مورد توجه قرار گیرد. «محمدمهدی فقیهی» نوجوانی است که در میان انقلابی‌های مشهد به «چُغُک» (به معنای گنجشک) شهرت دارد و کارهایی می‌کند که در مبارزات، اثر بسیاری دارد. از آنجا که او کم‌سن‌وسال است، ساواک به او شک نمی‌برد و همین سبب شده بتواند کمک بزرگی به انقلابی‌ها کند. این رمان، روایتی از روزهای نهم و دهم دی 57 در مشهد است. در این کتاب، خواننده با نقش رهبری حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای در تحرکات مردم علیه رژیم پهلوی نیز آشنا می‌شود و شاهد میدان‌داری و جهت‌دهی ایشان به حرکت مردمی انقلاب است. متناسب ‌نبودن با سلیقه مخاطب بویژه در آثار نوجوان را می‌توان درباره اغلب آثار تولیدشده برای نوجوانان برشمرد. بی‌توجهی به «روانشناسی نوجوانان» در تولید آثار هنری سبب می‌شود مخاطب نوجوان در روبه‌رو شدن با اثر، جذب آن نشود. این مسأله درباره رمان «چُغُک» نیز صدق می‌کند. به این معنا که در این اثر مخاطب نوجوان جز در یکی‌- دو مورد که شاید محدود به 2 صفحه بشود، دیگر انگیزه‌ای برای ادامه اثر ندارد و با این پرسش از خود روبه‌رو می‌شود: چرا باید این اثر را ادامه دهم؟ آیا به‌صرف اینکه راوی کتاب یک نوجوان است باید مطالعه کتاب هم برای نوجوان جذابیت داشته باشد؟ این سؤالی است که از سوی تولیدکنندگان کتاب مورد بی‌توجهی قرار گرفته و شاید بتوان گفت حین تولید اثر به این موضوع فکر نکرده‌اند. البته نباید فراموش کرد که موضوع و سوژه‌ای که در این کتاب به آن پرداخته شده [حضور یک نوجوان پابه‌پای بزرگسالان در مبارزات انقلاب] به قدری دارای جذابیت است که شاید مخاطب نوجوان از کمرنگ‌بودن عنصر جذابیت چشم بپ‍وشد. نکته‌ای که در این کتاب خواننده با آن روبه‌رو می‌شود، مسأله مردمی ‌بودن انقلاب است ولی نباید فراموش کرد که این کتاب برای مخاطب نوجوان آماده شده و باید این پرسش را مطرح کرد: آیا مخاطب نوجوان این مسأله برایش موضوعیت دارد؟ در هر صورت بی‌شک یکی از تصاویری که خواننده این کتاب با آن مواجه می‌شود، حضور مردم و در واقع «مردمی بودن انقلاب» است. روایت انقلاب و روزهای مبارزه برای مخاطب نوجوان موضوعی است که گروه «صهبا» بخوبی به اهمیت آن پی برده‌ و با انتشار این کتاب گامی در این مسیر برداشته‌ که باید به‌عنوان نخستین گام آن را ستود و از این اقدام تقدیر کرد. کتابی که می‌خواهد علاوه بر روایت برگی از تاریخ انقلاب، به نقش رهبری در مبارزات اشاره کند و این نکته را یادآوری کند که حرکت بزرگی به نام انقلاب اسلامی، بدون رهبری و هدایت، به نتیجه نمی‌رسید. همان‌طور که در این اثر شاهدیم که گاهی هیجان مردم بر عقل آنان چیره می‌شود و دست به اقداماتی می‌زنند که بهانه دست رژیم وقت می‌داده تا مطالبات آنها را سرکوب کند. رمان ۳۶۰ صفحه‌ای «چُغُک» کاری از واحد نوجوان نشر «صهبا»، با قیمت ۱۸ هزار تومان منتشر شده است.

منبع: وطن امروز

نظر شما
جوان آنلاين از انتشار هر گونه پيام حاوي تهمت، افترا، اظهارات غير مرتبط ، فحش، ناسزا و... معذور است
تعداد کارکتر های مجاز ( 200 )
پربازدید ها
پیشنهاد سردبیر
آخرین اخبار