در ايران بر خلاف بسياری از کشورهای ديگر با وجود رشد آموزش عالی، امکانات مشاوره‌ای و اطلاع‌رسانی درباره بازار مشاغل كشور در درون دانشکده‌ها مورد توجه چندانی قرار نگرفته و بسياری از جوانان بدون شناخت و اطلاعات کافی گام به اين آزمون دشوار زندگی خود می‌گذارند.
اگر برای کسانی که در شمار دو يا سه رقمی‌های کنکور هستند مشکل زيادی برای انتخاب وجود ندارد و آنها کم و بيش به آسانی قادر خواهند بود به رشته و دانشگاه مورد نظر خود راه يابند برای اکثريت بسيار بزرگ داوطلبان دوران دلهره و اضطراب جديدی آغاز می‌شود.
آنها بايد در فرصت بسيار کوتاهی با توجه به نمره و رتبه کسب شده تصميم بگيرند به کدام رشته و به کدام دانشگاه بروند. اين انتخاب برای کسانی که رتبه‌های ۵ يا ۶ رقمی دارند بيشتر به يک قمار بر سر آينده خود شبيه است. چه بسا ارزيابی نادرست درباره اين يا آن دانشگاه و رشته، آنها را از رسيدن به هدف خود بازدارد.
پيچيده و حساس بودن نحوه انتخاب رشته سبب شده تا کار مؤسسات خصوصی خدمات مشاوره‌ای در زمينه دانشگاهی حسابی رونق گيرد. گسترش این‌گونه امکانات خصوصی يکی ديگر از انواع بی‌عدالتی آموزشی است.
رؤياي من اين است
رؤياي انتخاب مهندسی برق در رشته ریاضی فیزیک و انتخاب پزشکی در علوم تجربی و انتخاب رشته حقوق در گروه آزمایشی علوم انسانی که در کنکور سراسری، گريبان رتبه اولی‌های کنکور را سفت چسبیده در کارشناسی ارشد هم داوطلبان را رها نمی‌کند.
اردیبهشت، ماهی که طبيعت زيبايي‌هايش را به رخ می‌کشد و به خاطر هوای مطبوعش یک سر و گردن از دیگر ماه‌ها بالاتر است، برای عده‌ای از دانشجویان و متقاضیان تحصیل در مقاطع بالاتر دست‌کمی از تیرماه داغ پشت کنکوری‌ها ندارد.
اوايل اردیبهشت هر سال، آزمون مقطع کارشناسی ناپیوسته یا همان ارشد برگزار می‌شود. آزمونی که می‌تواند مهم‌ترین معیار برای تشخیص داوطلب هدفمند باشد. داوطلبانی که با عزم جزم و کفش آهنین وارد میدان رقابت شدند و روز و شب دغدغه‌شان، قبولی در کنکور است و همدم روز‌های تعطیل و غیرتعطیل‌شان کتاب‌های تست!
در این میان، انتخاب هدف و مسیر پیش رو بزرگ‌ترین چالشی است که این افراد با آن درگیر هستند. راه و هدفی که بیشتر متقاضیان تحصیلات تکمیلی برای پیمودن انتخاب می‌کنند، طی سال‌های گذشته تغییر زیادی نکرده است.
با یک نگاه کلی به این آمار متوجه می‌شویم که مجموعه علوم انسانی بیشتر از دیگر مجموعه‌ها مورد توجه داوطلبان بوده است. البته شاخص‌هایی نظیر ظرفیت پذیرش دانشجو، اشتغال و بازاریابی برای این رشته‌ها نیز در انتخاب داوطلبان تأثیر دارد.
رشته‌هايي با هواداران هميشگي
طبق آمار سازمان سنجش، در سال گذشته مجموعه مدیریت با ۹۴۴۳۴ داوطلب بالاترین تعداد شرکت‌کننده در آزمون کارشناسی ارشد را داشت. پس از آن به ترتیب مجموعه حقوق با ۸۰۵۰۵، مجموعه روانشناسی با ۵۵۵۲۹، مجموعه حسابداری با ۴۶۳۹۰ و مجموعه مهندسی عمران با ۳۹۳۸۹ نفر به ترتیب بیشترین میزان داوطلب را داشتند.همچنین در سال ۹۵ مجموعه مدیریت باز هم رتبه اول تقاضا را در میان داوطلبان داشت که تعداد شرکت‌کنندگان این مجموعه ۵۸۱۱۷ نفر بود. پس از آن مجموعه حقوق با ۵۷۶۶۶ نفر، مجموعه حسابداری با ۳۲۹۷۵ نفر، مجموعه مهندسی عمران با ۳۱۹۷۲ نفر و مجموعه روانشناسی با ۲۹۸۹۷ نفر بیشترین تعداد شرکت‌کنندگان را داشتند.
با یک بررسی در تعداد شرکت‌کنندگان آزمون کارشناسی ارشد سال ۹۴ هم متوجه می‌شویم که در این سال مجموعه حقوق بیشترین میزان داوطلب را با ۶۵۰۸۴ نفر داشته و مجموعه مدیریت با ۶۱۱۶۰ نفر رتبه دوم را در بین علاقه‌مندی داوطلبان داشت. همچنین مجموعه حسابداری با ۳۹۰۲۷، مجموعه مهندسی عمران با ۳۵۴۱۷ نفر و مجموعه مهندسی برق با ۳۴۸۱۱ نفر بیشترین میزان تقاضا را بین داوطلبان کنکور کارشناسی ارشد سال ۹۴ داشتند.
فاکتوری برای انتخاب یک هدف
ابراهیم خدایی، رئیس سازمان سنجش آموزش كشور، در خصوص رشته‌های پرطرفدار آزمون کارشناسی ارشد امسال به خبرگزاري دانشجو گفت: همان‌طور که از قبل پیش‌بینی می‌شد سه رشته مدیریت، حقوق و روانشناسی رشته‌های پرطرفدار میان داوطلبان برای پذیرش در مقطع کارشناسی ارشد است.
وی افزود: این سه رشته به دلیل آنکه پذیرش در آنها تا حدودی به نسبت رشته‌های دیگر بیشتر است و به دلیل گرایش‌های متفاوت، بیشتر مورد توجه داوطلبان قرار می‌گیرد.
خدایی خاطرنشان کرد: طی سال‌های گذشته نیز رشته‌های علوم انسانی نظیر مدیریت، حقوق و روانشناسی رشته‌هایی بودند که طرفدار بیشتری داشتند و امسال هم به همین ترتیب بوده است.
آزمون ارشد به‌تازگی در سراسر کشور برگزار شد. باید دید متقاضیان مجموعه مدیریت، حقوق و روانشناسی، در آینده نیز از انتخاب خود راضی هستند یا نه؟ چراکه انتخاب رشته صرفاً به دلیل آنکه با ظرفیت بالا شانس قبولی بیشتر می‌شود، نمی‌تواند فاکتوری برای انتخاب یک هدف اصیل و ارزشمند باشد، هدفی که می‌تواند آینده شغلی و تحصیلی را تحت تأثیر قرار دهد.
