محمدصادق عابدینی
وزیر ارشاد بر وجود امکانات خیلی خوب شهر آفتاب تأکید کرد اما نظر ناشران را نسبت به برگزاری نمایشگاه کتاب در مصلی مثبت دانست.
هنوز دعوا بر سر اینکه شهر آفتاب برای برگزاری نمایشگاه کتاب بهتر است یا مصلای امام خمینی(ره) به پایان نرسیده است و با وجود اینکه امسال مصلی میزبان نمایشگاه است، مخالفان برگزاری نمایشگاه در مصلی، دلایل زیادی دارند که باید نمایشگاه مانند دو سال گذشته در شهرآفتاب برگزار می‌شد. در این میان سیدعباس صالحی وزیر ارشاد موضع بینابینی را اتخاذ کرده است. سیاستی که دو طرف دعوا در آن حس نکنند وزیر نظر ویژه‌ای نسبت به یکی از گزینه‌ها دارد.
سیدعباس صالحی، وزیر ارشاد می‌گوید: اگرچه نمایشگاه کتاب طی دو سال گذشته در شهر آفتاب با این نگاه- که قرار است محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی شهر تهران باشد- برگزار شد و به‌یقین این مکان فرصت‌های بسیار خوبی برای برگزاری نمایشگاه‌های دائمی ایجاد می‌کند اما با وجود تصور آماده و تکمیل شدن مکان فوق به مرور زمان متأسفانه هنوز به علل مختلف پیشرفتی در آماده‌سازی این مکان حاصل نشده است. آن گونه که صالحی عنوان کرده مدیران شهرداری در جلسه با وزیر اعلام کرده‌اند به دلیل میزان منابع مالی در دسترس، شهر آفتاب امکان برگزاری نمایشگاه کتاب در سال جاری را ندارد.
وزیر ارشاد در مصاحبه با «خانه ملت»، با اشاره به نظرسنجی انجام شده از ناشران درخصوص محل مناسب برای برگزاری نمایشگاه کتاب، می‌افزاید: طبق این اظهارنظرها برگزاری نمایشگاه در شهر آفتاب بدون توسعه‌یافتگی برای ناشران مشکلاتی را ایجاد خواهد کرد لذا تصمیم بر بازگشت این نمایشگاه به مصلای تهران شد، ضمن آنکه مصلی نسبت به چند سال قبل توسعه فضای مکانی داشته و این موضوع رضایت بیشتر ناشران را به دنبال دارد. آن گونه که از صحبت‌های وزیر مشخص است، وزارت ارشاد هنوز گزینه برگزاری نمایشگاه کتاب در شهر آفتاب را برای برگزاری دوره‌های بعدی به عنوان اولویت در نظر گرفته و ادامه میزبانی مصلی از نمایشگاه کتاب برای سال آتی از هم‌اکنون تضمین شده نیست!
بازگشت به مصلی اجبار بود
فاطمه ذوالقدر، عضو هئیت رئیسه کمیسیون فرهنگی مجلس نیز درباره اسباب‌کشی دوباره نماشگاه کتاب به «مصلی»، این جابه‌جایی را باعث هدررفتن سرمایه و انرژی می‌داند و می‌گوید: اگرچه سال‌هاست همگان از برگزاری نمایشگاه کتاب در مصلای تهران ناراضی بوده و خواهان اختصاص مکان دیگری به این مهم هستیم اما نمی‌توان از مکانی مانند شهر آفتاب نیز برای برگزاری این نمایشگاه به دلایل متعددی همچون دوری مسافت، آب‌گرفتگی غرفه‌ها و آماده نبودن زیرساخت‌ها که برای غرفه‌داران مشکلات متعدد ایجاد کرده، دفاع کرد. این نماینده مجلس خواهان پایان یافتن جابه‌جایی‌های نمایشگاه شده و می‌گوید دیگر اسباب‌کشی هم نمی‌تواند مشکل نمایشگاه را حل کند.
نظرات متفاوت اهل قلم
بازگشت به مصلی واکنش‌های متفاوتی را در میان فعالان حوزه نشر و اهلی کتاب داشته است. سال گذشته هیأتی شامل نمایندگان مؤسسات انتشاراتی از مجموعه نمایشگاهی در شهر آفتاب بازدید کردند و نظر مخالف‌شان را نسبت به برگزاری نمایشگاه در آن محل اعلام کردند. نظری که تأثیر بسزایی در تغییر موضع ارشاد نسبت به برپایی نمایشگاه در شهر آفتاب داشت. شهرام جهانگیری، مدیر یک مؤسسه انتشاراتی می‌گوید: یکی از مطالبات مهم ناشران تصمیم قطعی برای برگزاری نمایشگاه کتاب تهران در مصلای بزرگ امام‌خمینی(ره) بود. جهانگيری پیش‌بینی می‌کند با توجه به بازگشت نمایشگاه به مصلی استقبال از سی‌و‌یکمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در مقایسه با دوره قبل پرشورتر باشد. مصطفی رحماندوست نویسنده پیشکسوت حوزه ادبیات کودک و نوجوان، نظر مثبتی نسبت به برگزاری نمایشگاه کتاب در مصلی ندارد. این نویسنده می‌گوید: مصلی برای نماز خواندن ساخته شده و مکان مناسبی برای برگزاری نمایشگاه کتاب نیست. از سویی شهر آفتاب هم زیرساخت‌های لازم برای برگزاری نمایشگاه کتاب را نداشت. در این شرایط بهترین مکان برای برگزاری نمایشگاه کتاب تهران، محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی است که برای این کار ساخته شده و با اعمال تدابیری می‌توان مشکل ترافیکی آن را نیز برطرف کرد.
محمد‌علی جعفریه، دیگر فعال حوزه نشر نیز گزینه مصلی را برای برگزاری نمایشگاه می‌پسندد، اما برای آن شرط و شروطی قائل است. جعفریه می‌گوید: مهم‌ترین مسئله این است که هنوز در زمینه مکان نمایشگاه کتاب تهران به ثبات نرسیده‌ایم. اگر قرار است به طور کل نمایشگاه در مصلی باشد، باید شرایط نمایشگاهی آن هم فراهم شود چراکه مصلی فضای نمایشگاهی ندارد.
وی درباره میزبانی شهر آفتاب در دو سال گذشته، می‌گوید: متأسفانه در دو سالی که نمایشگاه کتاب تهران در شهر آفتاب برگزار شد، اهالی قلم و مؤلفان حضور کم‌رنگ‌تری داشتند که علت آن را می‌توان در دسترسی دشوار شهر آفتاب دانست. در واقع به علت شرایط دسترسی که شهر آفتاب داشت بسیاری از آنها ترجیح می‌دادند در نمایشگاه حضور پیدا نکنند. مجید رهبانی، مدیر یک انتشاراتی که تجربه حضور در شهر آفتاب را دارد، می‌گوید: من طی برگزاری نمایشگاه، زیاد به شهر آفتاب نرفتم تنها یک یا دو بار به آنجا رفتم. بنابراین شاید نتوانم مقایسه‌ای دقیق در این باره داشته باشم ولی بازخورد و سخنانی که از دیگر دوستان می‌شنوم این استنباط را به وجود می‌آورد که بیشتر ناشرها به خاطر دوری مسافت شهر آفتاب، از برگشتن به مصلی خوشحال هستند.وی درباره بازگشت نمایشگاه به مصلی نیز نقدهایی دارد و توضیح می‌دهد: فضای مصلی برای برپایی نمایشگاه کتاب، کوچک و غیراستاندارد است. شهر آفتاب به فضای نمایشگاهی و استاندارد نزدیک‌تر است اما چیزی که می‌بینم، مشکل دوری شهر آفتاب از شهر است و می‌شنوم که دوستان می‌گویند می‌شود غیراستاندارد بودن محل را تحمل کرد ولی دوری مسافت را نه. البته این نکته را هم بگویم که امکانات شهر آفتاب هم هنوز کامل نشده بود.
