دو سال پيش بود كه مشكلات حاكم در برگزاري بزرگترين رويداد حوزه كتاب كشور باعث شد تا محل برگزاري نمايشگاه كتاب از مصلاي تهران به شهر آفتاب تغيير يابد و به نوعي مهري بر پايان سال‌ها خانه به دوشي نمايشگاه كتاب بخورد، اما اين جابه‌جايي دوام چنداني نداشت. بار ديگر با جابه‌جايي مديران ارشد و تصميم‌ساز، مشكلات زيرساختي در مدت تعيين شده لاينحل باقي ماند. تعهدات قانوني و تفاهمنامه‌ها زير پا گذاشته شد و بار ديگر شوراي سياستگذاري نمايشگاه كتاب بر آن شد تا نمايشگاه كتاب به مصلي منتقل شود. با اين تفاصيل از اين پس بايد منتظر ترافيك شديد در محدوده مصلي تهران بود؛ البته ترافيك يكي از معضلات برگزاري نمايشگاه در مصلي است.
به‌رغم برگزاري ۳۰ دوره برگزاري نمايشگاه بينالمللي كتاب تهران كه در اصل بزرگترين رويداد حوزه كتاب كشور محسوب مي‌شود، اما همچنان ساده‌ترين موضوع در اين رابطه يعني محل برگزاري نمايشگاه بهعنوان يك دغدغه در صدر باقي مانده است تا از حل ساير موضوعات مرتبط با برگزاري نمايشگاه غفلت‌ها ادامه داشته باشد. جنجالي كه تصور مي‌شد بعد از سال‌ها خانه به دوشي براي نمايشگاه كتاب بالاخره تمام شده است و محل شهر آفتاب بهعنوان سقف دائمي ناشران براي برگزاري نمايشگاه تعيين شده است؛ محلي كه از حيث خريد زمين گرفته تا حتي احداث خط مترو به منظور سهولت رفت و آمد بازديد‌كنندگان هزينه‌كردهاي زيادي را از جيب بيت‌المال به دنبال داشت.
اجاره‌هاي هنگفت مصلي براي در اختيار قرار دادن اين محل، واگذار نشدن تمام اختيارات نمايشگاه به مديران نمايشگاه كتاب و ارشاد، ايجاد مشكلات ترافيكي و آلودگي‌هاي ناشي از آن و از همه مهم‌تر كمبود فضاهاي استاندارد براي برپايي غرفه‌هاي مختلف از جمله دلايلي بود كه هرساله هزينه‌هاي زيادي را براي نمايشگاه بينالمللي كتاب رقم مي‌زد. همين مصائب در نهايت دو سال قبل مسئولان برگزاري نمايشگاه را به اين نتيجه رساند كه با قول و تعهد محمدباقر قاليباف، شهردار وقت تهران نمايشگاه به شهر آفتاب نقل مكان كند.
ناگزيري براي تغيير محل نمايشگاه
هر چند كه اين تغيير در وهله اول به مذاق ناشران خوش نيامد و به دليل مسافت نسبتاً طولاني با شهر مورد انتقاد قرار گرفت، اما آمار ارائه شده نشان داد اين جابه‌جايي، نمايشگاه كتاب را از حيث بازديدكننده با ريزش مواجه نكرده است، اما در اين ميان برخي اشكالات موجود نظير بارش باران و خيس شدن غرفه‌ها باعث شد باز هم صداي ناشران دربيايد. همان موقع قول مساعد رفع اين مشكلات براي سال بعد داده شد، اما از آنجايي كه با جابه‌جايي مديران ارشد، تعهدات هم فراموش مي‌شود، تغيير شهردار تهران باعث شد تازه دي ماه گذشته براي رفع اشكالات زيرساختي شهر آفتاب ضرب‌الاجل تعيين شود. ضرب‌الاجلي كه شهرداري تهران توجهي به آن نكرد و در نهايت شوراي سياستگذاري نمايشگاه را ناگزير كرد تا محل برگزاري نمايشگاه مجدداً به مصلي تغيير كند. هر چند كه انتقال نمايشگاه كتاب به مصلاي امام خميني (ره) دسترسي علاقه‌مندان كتاب را به نمايشگاه آسان‌تر مي‌كند، اما اين در حالي است كه در سالهاي قبل و در زمان برگزاري نمايشگاه در مصلي رئيس پليس راهنمايي و رانندگي وقت تهران نسبت به برگزاري نمايشگاه كتاب در مصلي ابراز نارضايتي كرده بود و آن را عامل اصلي ترافيك در آن ايام معرفي كرده بود.
فرصتي كه به شهرداري داده شد
به گفته همايون اميرزاده، تفاهمنامه شش سالهاي با شهرداري تهران براي در اختيار قرار گرفتن مجموعه شهرآفتاب به منظور برگزاري نمايشگاه كتاب وجود دارد كه تا سال 1400 معتبر است و بر اساس همان تفاهمنامه چنانچه امكانات زيرساختي و فضاي مسقف در اين مجموعه تأمين شود، نمايشگاه كتاب در شهرآفتاب برگزار مي‌شود. به گفته اميرزاده در واقع اين جابه‌جايي به نوعي همكاري با شهرداري تهران براي ايجاد فرصتي در جهت آماده‌سازي بيشتر شهرآفتاب براي برگزاري نمايشگاه كتاب تهران بوده است.
نكته دردناك ماجرا اينجاست كه به‌رغم شعارهايي كه از تريبون‌هاي مختلف همواره سر داده مي‌شود، اما از قضا آنچه بي‌اهميت است، مردم و دغدغه‌هاي آنان است؛ چراكه ظاهراً تعهدات قانوني و تفاهمنامه‌ها جز صوري بودن نقش ديگري ندارند و با تغيير مديريت‌ها به راحتي زير پا گذاشته مي‌شوند و كسي هم درباره ضرر و زيان‌‌ها پاسخگو نيست. اكنون اين سؤال جدي مطرح است كه اگر دليل برگزاري نمايشگاه مشكلات ترافيكي و آلودگي هواي ناشي از آن بود، پس دليل بازگشت مجدد آن به مصلي چيست؟! آيا مسئله ترافيك حل شده يا معضل آلودگي سامان داده شده است؟
برگزاركنندگان نمايشگاه بينالمللي كتاب نه‌تنها به اين سؤال پاسخ نداده‌اند و احتمالاً نخواهند داد، بلكه مصائب و مشكلات ديگري را هم كه گريبان شهروندان را به خاطر تصميمات سياسي و غيركارشناسي خواهد گرفت، پاسخگو نخواهند بود.
