آرمان شريف
ارتش جمهوري اسلامي ايران در دوران دفاع مقدس از وجود فرماندهان بزرگ و شاخصي بهره ميبرد كه توانستند نيروهاي ارتشي را در جريان جنگ هدايت كنند. در زمان فرماندهي سرتيپ وليالله فلاحي، بعثيها به ايران حمله كردند و آغازگر جنگ بودند. فلاحي پنجمين فرمانده ارتش پس از پيروزي انقلاب بود و از آغاز جنگ ايران و عراق در جبههها حضور دائم داشت. به عقيده بسياري از كارشناسان فلاحي در جرگه يكي از موفقترين رؤساي ستاد در تاريخ ارتش ايران بهشمار ميرفت.
پس از عزل بنيصدر از رياست جمهوري، امام خميني(ره) طي حكمي اختيارات فرماندهي كل قوا را نيز به اين شهيد والامقام تفويض كردند. يكي از ويژگيهاي او شناخت دقيق و درست از «سازمان ارتش» و چگونگي عملكرد آن بود. در زمان هجوم ارتش بعث عراق به خرمشهر و آبادان، تيمسار فلاحي گفته بود: «من وجب به وجب خاك خوزستان را به علت محل خدمت اوليهام ميشناسم. با توجه به پيشروي سريع عراق آرزو داشتم ارتش عراق زمينگير شود كه چنين شد. اكنون تنها يك آرزوي ديگر دارم. تنها آرزويم اين است كه ارتش متجاوز عراق را از اطراف آبادان تا مارد عقب بنشانم.» با طراحي و اجراي پيروزمندانه عمليات ثامنالائمه و رفع حصر آبادان آرزوي تيمسار فلاحي برآورده شد و وضعيت راهبردي جنگ دگرگون و زمينه براي پيروزيهاي بزرگ آينده فراهم شد.
چند ساعت پس از پايان اين عمليات، فلاحي و چند تن ديگر از فرماندهان ارتش و سپاه كه براي نظارت بر اجراي عمليات ثامنالائمه در جبهه حضور داشتند، براي ارائه گزارش به امام با يك فروند هواپيماي سی 130 نيروي هوايي، عازم تهران بودند اما بر اثر سقوط اين هواپيما در حدود ساعت ۸ بعد از ظهر روز هفتم مهرماه سال 60 در بيابانهاي كهريزك، به شهادت رسيدند.
قاسمعلي ظهيرنژاد دومين فرماندهاي بود كه زمان جنگ فرماندهي ارتش را بر عهده گرفت. امير ظهيرنژاد در مقاطع حساسي چون شكستن حصر آبادان و آزادسازي خرمشهر نقش سرنوشتسازي را در فرماندهي جنگ بر عهده داشت. او هميشه و در هر مسئوليتي كه بود، خود را « سرباز وطن» ميخواند. امير سرلشكر ظهيرنژاد در بيستويكم مهرماه 1378 چشم از اين جهان فروبست و به همرزمان شهيدش پيوست.
اسماعيل سهرابي، بيشترين دوره فرماندهي را در زمان جنگ برعهده داشت. از ۳ آبان ۱۳۶۳ تا ۱۳ ارديبهشت ۱۳۶۷ فرمانده ارتش بود. سهرابي پيش از رسيدن به اين مسئوليت، از نخستين روزهاي جنگ در كنار ديگر رزمندگان مقابل دشمنان جنگيده بود و با طراحي عمليات غرورآفرين ميمك، اين منطقه را از لوث دشمنان متجاوز پاك كرده بود.
چند ماه پاياني جنگ را سرلشكر علي شهبازي به فرماندهي ارتش منصوب شد. شهبازي از فرماندهان ارتش جمهوري اسلامي ايران بود كه با درجه سرلشكري، فرماندهي ارتش را بر عهده گرفت. او تا سال 1377 و به مدت 10 سال عهدهدار اين مسئوليت بود.