تنوع آب وهوايي از جمله نكات مثبتي است كه سبب شده تا در استانهاي محتلف كشور با تنوعي از توليدات گياهي مواجه شويم كه به عنوان نمونه مي توان از ميزان قابل توجهي از نباتات دارويي دراين ميان نام برد. دراين ميان استان آذربايجان غربي از جمله مناطقي به شمار مي رود كه داراي قابل توجهي از اين نوع از گياهان است موضوعي كه موجب شده تا اين استان بتواند در زمينه اين توليدات گام هايخوبي را بردارد.
رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی ومنابع طبیعی آذربایجان غربی در اين خصوص مي گويد:« 1300 گونه گیاهی در آذربایجان غربی شناخته شده است، كه ازاین تعدادگونه گیاهی ۵۰۰ نوع آن دارویی و ۵۰ نوع آن کوهی خوراکی است.» عباس علی روان لو با بيان اينكه از 8000 گونه گیاهی شناخته شد در کشور، یک هشتم این گونه ها در آذربایجان غربی است مي افزايد:« مرکز هرباریوم دارویی آذربایجان غربی رتبه دوم را از نظر تنوع گونه های گیاهی دربین مراکز کشور دارد.»
اين كارشناس گياهان دارويي ادامه مي دهد:« نبود فرهنگ سازی و آگاهی، برداشت بی رویه مردم و استفاده در صنایع تبدیلی از عواملي است كه سبب شده تا۵۰ گونه گیاه دارویی و خوراکی در حال انقراض ويا کاهش قرار بگيرد.» به گفته وي با تمامي اين شرايط پیش بینی می شود امسال بیش از ۲۰۰ تن گیاه کوهی خوراکی ازنوع شنگ، گندله، آویشن، نعناع کوهی، گل آقا، کنگر وریواس در استان برداشت شود.
اهميت اقتصادي گياهان دارويي
درحالي كه توجه بيش ازبه درآمدهاي نفتي سبب شده تا ازصادرات ساير توليدات غافل شويم لذا اين مهم مي طلبد تا به ساير توليدات كه مشتريان بسيار خوبي در داخل وخارج از كشوردارد توجه ويژه اي شود كه دراين ميان مي توان به گياهان دارويي اشاره كرد. نماینده ستاد توسعه علوم و فناوری گیاهان دارویی در اين خصوص مي گويد:« حدود 8000 هزار گونه گیاهی دارویی در کشور وجود دارد که از این تعداد حدود 2400 گونه دارای خواص دارویی، پتری، ادویه‌ای ،آرایشی و بهداشتی هستند.»
ابراهيمي با اشاره به ارزش بالاي اين گياهان مي افزايد:« ظرفیت بالایی در گیاهان دارویی وجود دارد و اگر این صنعت راه‌اندازی شود قادر است در رده‌های مختلف شغلی تکنولوژی‌های مختلف را به کار گیرد.» وي ادامه مي دهد:« گیاهان دارویی معادل اقتصاد نفت می‌توانند به کشور کمک کنند، بنابراین باید از این پتانسیل‌ها و استعدادها به نحو مطلوب استفاده کنیم نه این که گیاهان دارویی را به صورت خام صادر کنیم تا کشورهای دیگر از ارزش افزوده آن استفاده کنند و برای این کار باید از تکنولوژی استفاده کنیم.»
دراين ميان با توجه به اينكه گياهان دارويي نياز به حداقل آب ممكن را دارند لذا با توجه به كمبود منابع آبي در سطح شهر مي توان ازآنها در فضاي سبز استفاده كرد. نماینده ستاد توسعه علوم و فناوری گیاهان دارویی دراين رابطه مي گويد:« گیاهان دارویی بسیاری مقاوم به شوری و کم آبی در عرصه ایران وجود دارند که می‌توان از آن‌ها در فضای سبز شهری استفاده کرد.» ابراهيمي مي افزايد:«اين مهم مي طلبد تا مديران شهري بهترين بهره را ازاين موضوع ببرند .»
وي با اشاره به برنامه هاي ويژه اين ستاد براي رونق كسب وكار دراين زمينه ادامه مي دهد:« ستاد گیاهان دارویی دارای 9 کارگروه تخصصی است؛ یکی از آن‌ها کارگروه تخصصی فناوری و کارآفرینی است که تاکنون سیاست‌های خوبی را تبیین کرده و به اقتصاد مقاومتی، فن بازار، کارگاه‌های آموزشی و به ویژه بسته‌های کارآفرینی نگاه ویژه داشته است.»
نبود زيرساختها مشكل گياهان دارويي نهاوندي ها
درحالي كه شهرستان نهاوند در استان همدان نيز يكي از مهمترين مناطق در زمينه گياهان دارويي به شمار مي رود ، اما نبود برخي از زير ساختها سبب شده تا بهره برداران نتوانند سود مناسبي را در اين زمينه نصيب خود كنند. رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری نهاوند در اين رابطه مي گويد:« شهرستان نهاوند در بخش بسته‌بندی گیاهان دارویی ، عصاره‌گیری و اسانس‌گیری، صنعت زیرساخت ندارد و اگر این بخش در نهاوند رونق بگیرد نقش به‌سزایی در اشتغال‌زایی دارد. »
علی ده‌پهلوان مي افزايد:« شهرستان نهاوند به دلیل آب و هوایی منحصر به‌فردی که دارد مستعد پرورش گیاهان دارویی به‌خصوص بابونه با خواص بسیار زیاد است به‌طوری که در گذشته به جزء بابونه بیش از 500 نوع و گونه گیاه دارویی در این مناطق رشد می‌کند که مهمترین آن‌ها خارشتر، باریجه، خار مریم، آویشن، گل ختمی، آنقوزه، موسیر، کتیرا، گل همیشه بهار، شیرین‌بیان، نعنا، پونه، گل‌گاوزبان و رازیانه هستند.» اين كارشناس ادامه مي دهد:« مهمترین مشکل در شهرستان نهاوند را نبود سرمایه‌گذاری و ایجاد صنایع بسته‌بندی و فرآوری گیاهان دارویی، برداشت سنتی ، خام‌فروشی این محصولات نیز باعث وارد شدن آسیب فراوان به صنعت گیاهان دارویی و اقتصاد شهرستان شده است چرا که بخش اعظم این تولیدات بدون فرآوری به خارج از کشور صادر می‌شوند .»
