احتمالات درباره حمله نظامی امریکا به سوریه در واکنش به حمله شیمیایی ادعایی در شهر دوما قوت گرفته است و رئیسجمهور امریکا از اعلام فوری تصمیم خود در اینباره سخن گفته و ناوهای امریکا برای تعرض به سوریه وارد دریای مدیترانه شدهاند. در مقابل، روسیه نیز ناوگان پدافندی دریای سیاه خود را به حال آمادهباش درآورده است و جنگندههای روسی برای نشان دادن آمادگی خود دیروز بر فراز ناو امریکایی در مدیترانه به پرواز درآمدند.
روند اوضاع پیرامون ادعای حمله شیمیایی در شهر دوما، واقع در غوطه شرقی دمشق و اتهامات غرب علیه روسیه به خاطر حمایت از دولت سوریه، امکان درگیری نظامی مستقیم بین روسیه و امریکا را در خاک سوریه افزایش داده است. باتوجه به اینكه بحران در روابط روسیه و امریکا تشدید شده، ظواهر امر حاكی از این است كه واشنگتن برای حمله احتمالی به سوریه آماده میشود. منابع امریکایی روز سهشنبه از استقرار ناوشکنهای این کشور در آبهای مدیترانه برای حمله نظامی احتمالی به سوریه خبر دادند. روزنامه وال استریت ژورنال، به نقل از مقامهای دفاعی امریکا نوشت:«ناوشکن موشکی «یواساس دونالد کوک» در شرق مدیترانه مستقر شده است و میتواند در هرگونه حمله به سوریه مشارکت کند. تصور میشود ناوشکن «یواساس پورتر» نیز تا چند روز آینده وارد این منطقه شود. منابع روسی هم دیروز از قصد ناو امریکایی برای تعرض به سوریه خبر دادند. دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا روز دوشنبه ایران و روسیه را به حمایت از دولت بشار اسد رئیسجمهور سوریه در حملات شیمیایی ادعایی به شهر دوما، متهم کرد و مدعی شد كه دولت اسد بهای سنگینی را خواهد پرداخت. ترامپ روز سهشنبه طی سخنرانی در جلسهای با حضور «مایک پنس» معاون و «جان بولتون» مشاور امنیت ملی خود در کاخ سفید، تهدید کرد:«حمله شیمیایی در سوریه با قوه قهریه پاسخ داده خواهد شد. امشب یا در مدت زمان کوتاهی درباره آن تصمیم خواهیم گرفت».
وی با بیان اینکه جلسهای با فرماندهان و مقامات نظامی- امنیتی امریکا درباره عملیات علیه سوریه خواهد داشت، گفت:«گزینههای نظامی وسیعی در سوریه داریم.» کارشناسان احتمال میدهند، حملات نظامی امریکا در صورت وقوع، تأسیساتی را مورد هدف قرار دهد که در گزارشهای سابق درباره حملات با سلاح شیمیایی در سوریه نامشان ذکر شده است. در آوریل سال 2017، امریکا به بهانه استفاده دولت سوریه از سلاح شیمیایی علیه غیرنظامیان در منطقه خان شیخون، 59 موشك تاماهاوك، را به سمت پایگاه الشعیرات در استان حمص شلیك كرد و در سالگرد این اقدام نظامی، بار دیگر واشنگتن و متحدانش به اتهام استفاده از سلاح شیمیایی در شهر دوما، ساز حمله به سوریه را كوك كردهاند. خبرگزاری رویترز دیروز در گزارشی اعلام كرد كه امریکا قصد دارد یك حمله چندملیتی متشكل از متحدان اروپایی و منطقهای خود علیه دولت سوریه انجام دهد. از زمان روی كار آمدن دونالد ترامپ، واشنگتن موضع سرسختانهای در سوریه اتخاذ كرده است و علاوه بر افزایش نیروهای امریکای در خاك سوریه، حملات هوایی به نیروهای مقاومت را نیز تشدید كرده است. ترامپ همچنین قصد دارد بازماندگان تروریستهای داعش را دوباره مجهز كرده و برای نبرد با دولت سوریه اعزام كند.
آمادهباش روسیه
روسیه كه نسبت به هرگونه ماجراجویی امریکا و متحدانش در سوریه هشدار داده است، خود را برای هر سناریویی آماده میكند. به دنبال ورود ناو امریکایی به دریای مدیترانه، روسیه سطح آمادگی نیروهای خود را افزایش داده است. به نوشته یورونیوز، پدافند هوایی روسیه از روز سهشنبه در دریای سیاه به حال آماده باش درآمده است. ناوگان پدافندی روسیه در دریای سیاه متعلق به نیروی دریایی روسیه و مستقر در دریای سیاه، دریای آزوف و دریای مدیترانه است.
همچنین شبکه راشاتودی دیروز اعلام كرد كه چهار جنگنده روسی بر فراز ناو موشک انداز امریکایی «دونالد کوک» به پرواز درآمدند. از سوی دیگر، شبکه خبری «انبیسی» به نقل از منابع ناشناس امریکایی نوشت که ارتش روسیه سیگنال پهپادهای امریکایی در سوریه را قطع کرده است. بر اساس اعلام مقامات امریکا، روسیه از چند هفته گذشته و در پی حملات شیمیایی علیه شهروندان در غوطه شرقی اقدام به مسدود کردن پهپادهای کوچکتر امریکایی کرده است. در ادامه این گزارش آمده است:«ارتش روسیه نگران انتقام ارتش امریکا در پی این حملات بوده و اقدام به قطع سیستم جیپیاس این پهپادها کرده است». میخائیل بوگدانوف، معاون وزیر خارجه روسیه هم دیروز در سخنانی گفت:«ما امیدواریم که اوضاع در سوریه به جایی نرسد که مقابله نظامی با امریکا رخ بدهد. ما همچنان تماسهایی با واشنگتن درباره سوریه داریم. طرف روس امیدوار است که عقلانیت در این کشور پیروز شود.»
همنوایی لندن و پاریس
باتوجه به آمادگی امریکا برای حمله به سوریه، متحدان اروپایی این كشور نیز در یك صف واحد با واشنگتن قرار گرفتهاند. ترزا می، نخستوزیر انگلیس ضمن وحشیانه خواندن حمله شیمیایی در سوریه گفت که مسئولان این حمله در شهر دوما باید محاکمه شوند. نخستوزیر انگلیس گفت كه در نشست شورای امنیت ملی این کشور در این باره گفتوگوهایی خواهند داشت. وی تأكید كرد:«لندن با متحدانش آنچه را در سوریه اتفاق افتاد ارزیابی میکند». همچنین کاخسفید با صدور بیانیهای اعلام کرد كه ترامپ و امانوئل ماکرون، رئیسجمهور فرانسه در تماس تلفنی بر تداوم هماهنگیها در مقابله با استفاده از سلاح شیمیایی در سوریه تأکید کردند. کاخ الیزه نیز در بیانیهای گفت که این دو از جامعه بینالملل خواستند علیه حمله شیمیایی در سوریه اقدام کنند. ادعای امریکا و اروپاییها درباره استفاده دمشق از سلاح شیمیایی درحالی است كه سازمان ملل استفاده از چنین سلاحهایی را در دوما تأیید نكرده است.
همچنین عادل الجبیر، وزیر خارجه عربستان در سخنانی مدعی شد این کشور با متحدان خود در حال رایزینی برای پاسخ به حمله شیمیایی دوما است.