چندي پيش بود كه انتشار يك آگهي استخدام در فضاي رسانهها حسابي سر و صدا كرد. اين آگهي استخدام مربوط به شركت گوگل بود و در متن آن آمده بود «نيازي نيست ثبتنام كنيد ما تمام اطلاعات شما را در اختيار داريم!» اين اما تمام ماجرا نيست؛ خدمات شركت گوگل همچون خدمات موتور جستوجوگرش رايگان در اختيار ما قرار ندارد و آنطور كه دبير شوراي عالي فضاي مجازي گفته است،اين شركت روزانه يك ميليارد تومان براي تبليغات در فضاي مجازي از كشورمان درآمد دارد،اما ما سالانه 400 ميليارد تومان هزينه تبليغات پرداخت ميكنيم. با تمام اينها اما همچنان اين شركت از ارائه خدماتي نظير خدمات كسب و كار به كشورمان سر باز ميزند تا بهآنجا كه صددرصد از خدماتي كه موردنياز توسعهدهندگان و كسب و كارهاست، براي ايران غيرقابل دسترسي است.
حالا ديگر كمتر كسي است كه به اهميت فضاي مجازي واقف نباشد؛فضايي كه شوراي عالي و مركز ملي فضاي مجازي در عاليترين سطح ممكن و با حضور رؤساي سه قوه قرار است برايش تعيين تكليف كنند،اما همچنان اين فضا رها شده به نظر ميرسد. آن هم در شرايطي كه فضاي مجازي روز به روز گستردهتر ميشود،اما در اين بين بخشهاي مرتبط با پژوهشهاي علمي و حوزه كسب و كار براي مردم كشورمان بسيار محدود يا ممنوع است. روز گذشته هم سيد ابوالحسن فيروزآبادي،دبير شوراي عالي فضاي مجازي و رئيس مركز ملي فضاي مجازي كشور مهمان خانه ملت بود و گزارشي را از فضاي مجازي و وضعيت امروز كشور به نمايندگان ارائه كرد.
درآمد يك ميليارد توماني گوگل و هزينه 400 ميليارد توماني ما
حجتالاسلام احد آزاديخواه،نماينده مردم ملاير در مجلس شوراي اسلامي درباره اين جلسه ميگويد: فيروزآبادي دبير شوراي عالي فضاي مجازي در گزارش خود به مجلس با بيان اينكه گوگل در شش سال گذشته هر هفته يك شركت با قيمت بالاي يك ميلياردي را خريداري ميكند، گفت: سالانه 480 ميليون دلار در سطح جهان در زمينه تبليغات آنلاين در فضاي مجازي هزينه ميشود. نماينده مردم ملاير در مجلس شوراي اسلامي ميافزايد: به گفته فيروزآبادي همچنين شركت گوگل روزانه يك ميليارد تومان تنها از ايران براي تبليغات درآمد دارد و ما سالانه 400 ميليارد تومان هزينه تبليغات پرداخت ميكنيم. آزاديخواه تصريح ميكند: از نگاه رئيس مركز ملي فضاي مجازي ما در اين حوزه با خلأ قانوني مواجه هستيم.
خدماتدهي شركتهاي امريكايي به ايران
نتيجه بررسيهاي كارشناسي مركز ملي فضاي مجازي كشور در خصوص ارائه خدمات و محصولات ديجيتال شركتهاي امريكايي چون گوگل و آمازون نشان ميدهد كه شركتهاي امريكايي به طور هدفمند سعي دارند تا كاربران ايراني را از استفاده مناسب از اينترنت و دسترسي كشور به ابزارهايي كه ميتوانند باعث رشد كسب و كار و اشتغال شوند، دور كنند.
دبير شوراي عالي و رئيس مركز ملي فضاي مجازي كشور با تأكيد بر اينكه عملاً 44 درصد از تمامي خدمات گوگل براي كشور مسدود است، ميافزايد: در اين بين صددرصد از خدماتي كه موردنياز توسعهدهندگان و كسب و كارهاست، براي ايران غيرقابل دسترسي است. به گفته فيروزآبادي در حوزه سيستم عامل 63 درصد، تبليغات كسب و كار 63 درصد و آمار تحليلي 38 درصد از خدمات گوگل در دسترس مردم ايران قرار ندارد. دبير شوراي عالي فضاي مجازي كشور تصريح ميكند: 90 درصد سرويسهاي كاربردي و كسب و كاري آمازون نيز در دسترس ما نيست و روند اين محدوديتها نشان ميدهد كه در كشور براي ايجاد چنين زيرساختهايي در حوزه فضاي مجازي كه يك صنعت مادر است بايد اقدام جدي صورت گيرد.
ضعف در تجاريسازي جويشگرها
محمدجواد آذري جهرمي، وزير ارتباطات درباره اينكه چرا در استفاده از ظرفيتهاي موتور جستوجو به سمت بوميسازي نرفتيم، ميگويد: سرانه استفاده ما از موتور جستوجو و ايميل كه نياز به سرمايهگذاري كلان ملي دارد، مطلوب نيست و دليل آن صرفاً سرمايهگذاري نكردن دولت نيست؛ موتور جستوجو بازاري 500 ميليون نفري ميخواهد و بايد بتوانيم از كشورهاي ديگر نيز بازار به دست آوريم. وي تأكيد ميكند: موتورهاي جستوجوگر بومي از نظر فني پيشرفت قابل قبولي داشتهاند؛ به عنوان مثال «پارسيجو» از نظر جستوجوي فارسي از بسياري از موتورهاي جستوجوگر مطرح مانند بينگ و ياندكس دقت بالاتري دارد، البته هنوز به دقت گوگل نرسيده است،اما با اين وجود در حال حاضر حدود 2 درصد از جستوجوي روزانه متعلق به پارسيجو است. جهرمي معتقد است: مشكل تكنولوژي نيست،بلكه موضوع توان تجاريسازي است؛ راهحل اين موضوع عبور از پژوهش محوري به سمت تجاريسازي و تلاش براي رقابت است. در اين راستا اقداماتي مانند توليد جستوجوگرهاي تخصصي يا استفاده از جويشگرهاي بومي در اينترنت كودك در حال انجام است.