نويسنده: محمدرضا سوري
ازآنجا كه روستاييان نقش مهمي در توليد موادغذايي دارند وبه طور اخص امنيت غذايي كشور دارندلذا اين مهم ايجاب مي كند تا شرايط لازم براي حضور آنها در روستاها فراهم شد. روستاييان استانهاي مختلف كشور نقش مهمي در زمينه توليدات انواع محصولات كشاورزي ودامي وصنايع دستي دارند كه هريك از آنها به تنهايي مي تواند از ارزش بالايي برخوردار باشد ، لذا اين مهم مي طلبد تا در زمينه رفع نيازهايشان ازحمايت همه جانبه برخوردار باشند.
آمارهاي جهاد كشاورزي در سال گذشته نشان مي دهد، ارزآوری صادرات محصولا کشاورزی در سال ۹۵ پنج میلیارد و ۶۸۶ میلیارد دلاربوده است، كه از اين ميزان بیش از پنج میلیون و ۸۱۲ هزار تن محصولات کشاورزی صادر شده که نسبت به سال قبل از آن به لحاظ وزنی ۲۱٫۷۷ درصد و از نظر ارزشی۳٫۶۱درصد افزایش نشان می دهد. اين درحالي است كه سهم صادرات بخش کشاورزی از کل صادرات غیرنفتی به لحاظ وزنی ۴٫۴۸ درصد و از نظر ارزشی ۱۲٫۹۷درصد است.
بي توجهي به حل مشكلات علل مهاجرت
درحالي كه توليدات مواد غذايي توسط روستاييان از ارزش بالايي برخوردار بوده ونقش مهمي درعدم وابستگي به واردات مواد اوليه دارد ، بااين وجود برخي مشكلات در كنار واردات مواد غذايي ارزان قيمت سبب شده تاكشاورزان در زمينه توليدات خود با مشكلات زيادي مواجه شوند كه به عنوان نمونه مي توان از گراني توليدات مواد غذايي وارزان فروشي ياد كرد، موضوعي كه دركنار خشكسالي وكمبود منابع آبي سبب شده تا بيشتر روستاييان به فكر مهاجرت از روستاها بيفتند.
اين درحالي است كه اين مهم وقتي درمناطق مرزي اتفاق مي افتد موضوع را حادتر ميكند چراكه مردم اين مناطق علاوه بر نقش مهم شان در توليدات موادغذايي درزمينه حفاظت از مرزها نيز ايفا ي نقش مي كنند.
به گفته برخي از نمايندگان مجلس درحال حاضرمشكلات خشكسالي وبي توجهي به حل مشكلات روستاهاي مرزي سبب شده تا 260 كيلومتر منطقه مرزي كشورمان با افغانستان خالي از سكنه شوداين درحالي است كه برخي منابع رسمي اين رقم را بيشتر و فراگيرتر از مرزهاي شرقي كشور گزارش مي‌كنند، كه دراين ميان مي توان به استان خراسان جنوبي اشاره كرد.
مدیرکل کمیته امداد استان خراسان جنوبی با اشاره به مهاجرت 47 درصد سکنه روستاهای خراسان جنوبی از 19 سال پیش تاکنون مي گويد:« بروز خشکسالی در این منطقه از 18 سال پیش تا کنون باعث شد زیرساخت‌های کشاورزی و دامداری از بین برود به طوری که سه هزار و 700 روستای موجود در استان خراسان جنوبی طی 19 سال گذشته به هزار و 850 روستا کاهش یافته است وبه عبارتي 47 درصد روستاهاي اين استان خالی از سکنه شده‌اند.»
رضا سلم آبادي مي افزايد:« استان خراسان جنوبی یکی از شرقی‌ترین استان‌های کشور است که با 4 شهرستان سربیشه، درمیان، نهبندان و زیرکوه با افغانستان مرز مشترک دارد كه درحال حاضر خشكسالي سبب شده بيشتر اين روستاها خالي از سكنه شوند.» پس ازخراسان جنوبي نوبت به استان ايلام مي رسد كه رتبه بعدي مهاجرت روستاييان را به خود اختصاص داده است.
درحالي كه تا چند دهه قبل كشاورزان ايلامي نقش مهمي در زمينه توليدات محصولات كشاورزي داشتند ، اما بروز مشكلات ريز ودرشت ازقبيل خشكسالي، نبود تولیدات گذشته، عدم بی‌توجهی‌ها به توسعه روستاها، نبود آب آشامیدنی سالم، عدم آب برای کشاورزی، عدم‌حمایت ازطرح‌های روستایی و... سبب شد تا مهاجرت از روستاهاي ايلام شدت بگيردوآمار را به حدود 47 درصد برساند،اين درحالي است كه اين موضوع از مناطق مرزي مشكلات را دوچندان مي كند. يكي از كارشناسان اقتصاد روستايي ايلام دراين رابطه مي گويد:« قریباً همه روستاهای ایلام دارای ظرفیت دامداری، کشاورزی هستند ولی بیشتر آنها به شکل سنتی انجام می‌شود و اقدامات مهمی برای ایجاد طرح‌های صنعتی در این زمینه‌ها اجرانشده است.
عليرضا رضايي مي افزايد: « نبود درآمد ثابت ازجمله مشكلاتي است كه به شدت مردم روستاهاي ايلام را دچار مشكل كرده وآنها را رنج می دهد.» وي ادامه مي دهد: «اين درحالي است كه وقتی مردم درآمد داشته باشند و خدمات دریافت کنند دست به مهاجرت نمی‌زنند.» به گفته وي درحالي كه گوشت قرمز، شیر، عسل و....با بهترين كيفيت درمناطق روستايي ايلام توليد مي شود ، اما نبود حمايتهاي لازم وسرمايه گذاري دراين زمينه توليد كنندگان را دچار مشكل كرده است .»
تسهيلات 8میلیاردی به روستاییان و عشایرمناطق مرزی
ازآنجايي كه ايجاد اشتغال و جلوگيري از مهاچجرت از روستاها خصوصا در مناطق مرزي ازاهميت دوچنداني برخوردار است لذا اين مهم موجب شد تا 8ميليارد تومان تسهيلات به اين موضوع اختصاص پيدا كند. معاون توسعه روستایی و مناطق محروم کشوردراين خصوص مي گويد : « اين تسهيلات تاسقف 8 میلیارد تومان وبا کارمزد 4 درصد دراختيار روستاییان و عشایر مناطق مرزی قرار مي گيرد.»
ابوالفضل رضوی مي افزايد:«اين تسهيلات با هدف توسعه اشتغال پایدار مناطق روستايي وعشايري وبا اولويت مرزي است وافرادی که پروژه‌های مشارکتی داشته باشند و یا محصول نهایی پروژه آنها صادراتی باشد و یا در جهت تولید از آب کمتری استفاده کنند در اولویت قرار می‌گیرند. »
وي ادامه مي دهد:« مدت بازپرداخت این وام سه سال است و شش سال نیز بازپرداخت آن طول می‌کشد که در مجموع این وام 9 سال دراختیار وام گیرنده قرار می‌گیردكه می‌تواند در توسعه پایداراشتغال نقش به سزایی داشته باشد.»
