رئيس انجمن نساجي ايران درباره بلايي كه تعرفه ترجيحي با تركيه و شركت حيات اين كشور بر سر صنعت نساجي ايران آورده، سخن گفت و افزود: من به آقاي نعمتزاده گفتم اين تركيه دارد ما را لُخت ميكند! شما چرا متوجه اين قضيه نيستيد؟ ترکیه سالانه 300 برابر ایران پوشاک صادر می‌کند، در حالیکه صادرات ایران در حد صفر است.
قرارداد تعرفه ترجيحي با تركيه از سال‌ها پيش مورد بررسي قرار داشت تا اينكه محمدرضا نعمتزاده، وزير سابق صنعت، معدن و تجارت دي‌ماه سال 93 از آغاز اجراي توافقنامه تجارت ترجيحي ميان ايران و تركيه از اول ژانويه ۲۰۱۵ خبر داد و گفت: ۱۲۵ فقره كالاي ايراني و ۱۴۰ فقره تعرفه كالاهاي ترك مشمول تعرفه ترجيحي مي‌شود، این قرار داد، در حالي با موافقت طرفين امضا و اجرا شد كه توليدكنندگان ايراني، نحوه اجرا و بندهاي قرارداد را مورد انتقاد قرار داده‌اند.
بعدها در خرداد 95 هم محمد مهدي رئيس‌زاده، دبيركل انجمن صنايع نساجي ايران با بيان اينكه دولت در زمينه امضاي موافقتنامه تجارت ترجيحي با تركيه عجله كرد، گفت: در اين شرايط كه ركود دائماً تعميق مي‌شود، اين عجله باعث بدتر شدن شرايط شده است.
همچنین مجتبي خسروتاج، قائم‌مقام وزير در امور بازرگاني نيز درباره بهره‌برداري ايران از اين قرارداد گفت: اگر قرار بود بنده تعرفه ترجيحي را به كشور تركيه پيگيري كنم، قطعاً به اين شكل امضا نمي‌كردم؛ چراكه عمدتاً محصولات كشاورزي صادر و محصولات صنعتي وارد مي‌شود.
خسروتاج همچنين گفت كه تركيه‌اي‌ها در انتخاب كالاهاي خود دقت نظر بالايي داشتند، اما اين تعرفه لطمه‌اي به توليدات داخلي پوشاك وارد نكرده است؛ چراكه مجموع حجم آن بين 60 تا 70 ميليون دلار است كه از اين رقم 22 تا 23 ميليون دلار پوشاك به‌شكل رسمي از تركيه وارد شده است. به‌گفته خسروتاج، در زمينه صادرات محصولات كشاورزي مانند خرما، پسته، هندوانه و كيوي بعضاً 50 تا 70 درصد رشد ايجاد شده، اما صادرات محصولات تركيه به ايران با رشد بالاتر بوده و آنها قرارداد را براي ورود به بازار ايران حرفه‌اي‌تر تنظيم كرده‌اند.
حال با گذشت سه سال از امضاي اين قرارداد نه‌تنها تجديد‌نظري در آن به‌وجود نيامده، بلكه پوشاك ترك بازار ايران را قبضه كرده است.
در اين خصوص جمشيد بصيري، رئيس انجمن نساجي ايران در گفت‌وگو با تسنيم به بلايي كه تعرفه ترجيحي با تركيه و شركت حيات اين كشور بر سر صنعت نساجي ايران آورده اشاره كرد و گفت: در سال 2016 صادرات كشور تركيه 11ميليارد دلار بود و امروز سهم اين كشور از كل صادرات جهاني 725 ميليارد دلار شده است. پاكستان در سال 2016 حدود 9 ميليارد دلار صادرات داشت، اين دو كشور 10 برابر كشور ما صادرات دارند، در مورد صادرات پوشاك وضع اسفبارتر است؛ به‌طوري‌كه ارزش صادرات پوشاك تركيه در سال 2016، 15ميليارد دلار و صادرات پاكستان در سال 2016 حدود 6/5 ميليارد دلار بوده است. اين آمار نشان مي‌دهد تركيه به‌تنهايي 300 برابر و پاكستان 100 برابر ما در سال پوشاك صادر ميكنند. تركيه كه 1980 در بخش نساجي صفر بود امروز چه اتفاقي افتاده كه در اين جايگاه قرار گرفته است؟!
وي افزود: علاوه بر دو رقيب منطقه‌‌اي بنگلادش 28ميليارد، ويتنام 25 ميليارد، اندونزي 7ميليارد و كامبوج 6 ميليارد دلار صادرات دارند، اما صادرات ما را ببينيد. صادرات غيرنفتي ما روي همديگر فقط 44ميليارد دلار است.
بصيري تأكيد كرد: بلايي كه اين تعرفه ترجيحي سر ما آورد اصلاً قابل گفتن نيست. من به آقاي نعمتزاده گفتم: اين تركيه دارد ما را لُخت ميكند! نعمتزاده گفت: حالا كه ما با هزار بدبختي يك شركت خارجي پيدا كرديم كه حاضر به سرمايه‌گذاري در ايران است آن را هم فراري مي‌‌دهيد؟! گفتم: آقا اينها دارند ما را لُخت ميكنند! شما چرا متوجه اين قضيه نيستيد؟
بانك جهاني ۳ دهه پيش فاتحه صنعت نساجي ايران را خوانده بود
رئيس انجمن صنايع نساجي از جلسه‌اي گفت كه اوايل دهه ۱۹۸۰ ميلادي در بنگلادش برگزار و فاتحه بانك جهاني براي صنعت نساجي ايران در آن جلسه خوانده شد.
بصيري گفت: در همان دهه 80 ميلادي به‌عنوان نماينده اتاق بازرگاني، صنايع و معادن ايران از بخش خصوصي و دبير انجمن صنايع نساجي ايران به بنگلادش دعوت شدم. ساختمان انجمن صنايع نساجي آنها در داكا بود، يادم هست آن روز آنقدر باران آمده بود كه من در خيابان‌هاي بدون آسفالت آنها حتي نمي‌‌توانستم پايم را از داخل گِل بيرون بكشم و تا قوزك پا در گل فرو رفته بودم. با هر سختي خودم را به دفتر انجمن رساندم، ديدم آنجا همه بدتر از من هستند، حتي بعضي‌ها پاچه شلوارشان هم در گل رفته بود. بگذريم جمع بزرگي از تمام كشورهاي منطقه به آن دفتر دعوت شده بودند تا در آنجا راجع به صنعت نساجي آسيا و به ويژه خاورميانه صحبت كنيم. ما آن زمان در دوره خوب حيات صنعت نساجي كشور بوديم، اين در شرايطي بود كه ما مسائل جنگ و... را تجربه كرده بوديم، اما آنها نه جنگ و نه تحريم داشتند.
وي افزود: خلاصه من در آن جلسه درباره آينده ايران و وضعيت ايران صحبت كردم. يك فردي كه از بانك جهاني به اين جلسه آمده بود از روي ميز پنج دانه گيلاس برداشت و به من نشان داد و گفت: شما فكر مي‌‌كنيد قيمت اين پنج گيلاس در توكيو چقدر است؟ گفتم: نميدانم! گفت: حدود 35سنت است، شما با 35 سنت در ايران چند كيلو گيلاس مشهد مي‌توانيد بخريد؟ گفتم: نميدانم، گفت: شما حدود سه كيلو گيلاس مي‌توانيد بخريد. بعد گفت ايران يكي از سه كشور دنيا است كه خدا بهترين چيزهاي دنيا را به آن داده است، شما كه آنقدر معادن غني، ذخاير نفت و گاز و حتي شرايط آب و هوايي مناسب داريد، مي‌‌خواهيد نساجي را هم داشته باشيد؟!
بصيري اظهار داشت: وقتي من از بنگلادش برگشتم يك گزارش براي رئيس اتاق آماده كردم و گفتم آنها مي‌خواهند فاتحه نساجي ما را بخوانند. همان زمان به مسئولان كشور گفتم كه رقباي خارجي براي ما دردسر درست ميكنند، اما آقايان باور نمي‌‌كردند!
وي افزود: امروز بانك جهاني تمام تلاش خود را در خصوص تصويب عضويت بنگلادش در سازمان تجارت جهاني مي‌گذارد، اما ما را هنوز راه نداده است، در نتيجه اگر ما و بنگلادش پارچه‌اي را توليد و بخواهيم صادر كنيم، بازار آلمان از ما تعرفه 13درصدي مي‌گيرد، اما بنگلادش به واسطه عضويت در WTO تعرفه‌اي پرداخت نمي‌كند. اين رفتارها نشان مي‌دهد رقبا با محدوديت شرايط اقتصادي مشكلات ما را هر روز افزايش مي‌دهند. در مسائل بانكي هم مشكلات داريم، حتي معاملات خريد و فروش با تجار خارجي به سختي انجام مي‌شود. همين تشديد اوضاع نابرابر رقابت اقتصادي عاملي شده تا امروز بنگلادش 28 ميليارد دلار صادرات نساجي داشته باشد، اما صادرات ما صفر است.
