يك كارشناس اقتصادي گفت: همان افرادي كه صندوقهاي بازنشستگي را يكي از ابرچالشهاي اقتصاد ايران معرفي ميكنند، صندوقهاي بازنشستگي و بنگاهها را به شكل حجرهاي و سليقهاي اداره ميكنند و اعتقادي به مديريت دانشمحور ندارند و به جاي وصول مطالبات چندين ميلياردي از نزدیکان مقامات دولتي به آنها به طور مجدد دهها ميليارد تومان تسهيلات ميدهند.
دكتر احمد نيككار اصفهاني اولين ايراني است كه فوق دكتراي مديريت برنامهريزي خود را از دانشگاه هاروارد اخذ كرده و جانشينی وزير سابق راه و قائممقام وزير صنايع سابق را در كارنامه خود دارد و براي مدتي كوتاه نيز مديرعامل شركت سرمايهگذاري آتيهصبا كه متعلق به صندوق بازنشستگي كشوري بود در گفتوگو با «جوان» چالش مديريت در صندوقهاي بازنشستگي كشوري را مشكل اصلي اين صندوقها عنوان كرد.
صندوقها دارایی دارند مدیر نه
وي گفت: برخلاف تصور عامه مجموعه صندوقهاي بازنشستگي كشوري داراي اموال، داراييها و پتانسيل مناسبي براي پيشرفت ميباشد، منتها بايد مشكل مديريت در اين مجموعه حلوفصل شود.
وي اظهار داشت: در شرايط كنوني سالانه از بودجه عمومي كشور حدود 50هزار ميليارد تومان به صندوقهاي بازنشستگي منابع تزريق ميشود، اين در حالي است كه اگر چالش مديريت و برنامهريزي در صندوقهاي بازنشستگي را با انتصاب افراد شايسته حل كنيم و صندوقها بتوانند هزينههاي خود را پوشش دهند، فشار تحميلي به بودجه عمومي كاهشيافته و منابع صرف بودجههاي عمراني و اشتغال ميشود.
وي تصريح كرد: همان افرادي كه صندوقهاي بازنشستگي را يكي از ابرچالشهاي اقتصاد ايران معرفي ميكنند، صندوقهاي بازنشستگي را به شكل حجرهاي و سليقهاي اداره ميكنند و اعتقادي به مديريت دانش محور ندارند. از اين رو بر اين باور هستند كه ابرچالش اقتصاد ايران صندوقهاي بازنشستگي نيست، بلكه مديريت و انديشه برخي از مديران نالايق است كه توانايي مديريت اموال و داراييهاي صندوقها را ندارند و نتيجه آن ميشود كه بازده داراييها و سرمايهگذاريهاي صندوقها بسيار ناچيز و دولت مجبور است از بودجه عمومي و بيتالمال به اين صندوقها پول تزريق كند.
راهبرد وزارت کار غلط است
وي در پاسخ به اين پرسش كه مجموعه وزارت كار خروج از بنگاهداري را به عنوان يك راهبرد تعريف كرده است، آيا اين راهبرد مشكل بازدهي پايين سرمايهگذاريهاي انجامگرفته در مجموعه سازمان تأمين اجتماعي و صندوق بازنشستگي كشوري را حل ميكند، اظهار داشت: وقتي بازده داراييها و سرمايهگذاريهاي مجموعههايي چون شستا (مهمترين مجموعه سرمايهگذاري صندوق بازنشستگي) در سال حدود 3 درصد است، بايد توجه داشت كه سرچشمه ناكارآمدي در جاي ديگر است.
حال وقتي مديري نميتواند از بنگاه بازدهي معمولي تحصيل كند، چه تفاوتي ميكند كه دست اين مدير پول نقد باشد، يا يك نوع ديگري از دارايي.
در عين حال واگذاري بنگاهها زماني كه بستر خصوصيسازي در كشور فراهم نشده و حتي عموم واگذاريهاي دولتي نتوانسته اهداف مدنظر سياستهاي كلي اصل 44 را تأمين كند و بنگاهها براي واگذاري صحيح و قابلتوجيه احيا و آمادهسازي نشده است، نميتواند به حل مسئله بيكاري، بهبود مديريت و كارايي كمك كند.
اين كارشناس اقتصادي در پاسخ به اين پرسش كه راهكار عبور از بحران صندوقهاي بازنشستگي را در چه ميبيند، گفت: اين روزها در رابطه با ورشكستگي صندوقها زياد سخن گفته ميشود، اما اين صندوقها صاحب انواع دارايي هستند كه از طريق دانش، فكر، مديريت، برنامه و استراتژي نهتنها ميتوان اين داراييها و بنگاهها را احيا كرد، بلكه ميتوان در حوزه اشتغالزايي نيز كارهاي جدي انجام داد.
كما اينكه در مدت كوتاهي كه در صندوق سرمايهگذاري آتيهصبا بودم، بسياري از شركتهاي زيانده و داراييهاي راكد را به مطالعه، بررسي و اتخاذ راهكار صحيح احيا كرديم كه نمونههايي از آن شركت كفش ملي، كارخانه كاغذسازي قائمشهر را احيا كرديم.
نيككار اصفهاني در واكنش به اين پرسش كه عدهاي صدها شركت شستا و صندوق بازنشستگي كشوري را كه تابعه وزارت كار هستند، حياط خلوت سياسيون ميدانند، آيا فكر ميكنيد ميتوان اين مجموعهها را از فساد عاري كرد و مجدد در مسير اقتصادي صحيح قرار داد، گفت: مبارزه با فساد هم بخشي از كار يك مدير كارآمد است و بايد در تصميمگيري منافع بازنشستگان را مدنظر قرار داد.
امکان مبارزه با فساد وجود دارد
وي افزود: وقتي سكان مديريت شركت سرمايهگذاري آتيهصبا را در اختيار گرفتم، بالغ بر 300ميليارد تومان مطالبه وجود داشت كه بهرغم همه فشارها و با كمك سربازان گمنام امامزمان(عج) و دادستاني محترم كشور نيمي از مطالبات را زنده كرديم و وقتي با كمك مجموعه دستگاههاي قضايي و نظارتي ميتوان مطالبات را وصول كرد و حتي برخورد قانوني با افرادي صاحب نفوذ بدهكار انجام داد، اين جاي اميدواري است پس با امكانات موجود ميتوان با مفاسد اقتصادي، باندها و گعدههاي فاسد مقابله كرد.
ماجرای ویژهخواری برادر یک مقام دولتی از بازنشستگان
اين كارشناس اقتصادي گفت: يكي از مطالبات آتيهصبا مربوط به برادر يكي از مقامات دولتي بود كه نهادهاي نظارتي و دادستاني به موضوع ورود خوبي داشتند. هر چند بعد از خروج از مجموعه متوجه شدم كه گويا مجدد دهها ميليارد تومان به آن فرد از اموالي كه متعلق به بازنشستگان بود، تسهيلات دادهاند كه اينگونه رفتارهاي غلط، منفعتطلبانه، باندبازيها، پرداخت حقوق و تسهيلات نجومي موجب ميشود صندوقهاي بازنشستگي با چالش مواجه شود وگرنه صندوقها آنقدر دارايي دارند كه اگر درست مديريت شود، چالشها حلوفصل ميشود.
درخت سحرآميز 170ميليوني
وي در ادامه يادآور شد: زماني مقابل ورودي پاركينگ ساختمان شركت، يك اصله درخت ورود خودروها را به پاركينگ با مشكل همراه كرده بود.
از اين رو براي سهولت در رفتوآمد خودروها به درون پاركينگ اين شركت، به منظور جابهجايي درخت مذكور طي پيگيري و مكاتبه با شهرداري و براساس موافقت صورتگرفته، مبلغ ۵ ميليون تومان واريز شد. با اين حال اين موضوع بعدها ۱۷۰ميليون تومان فاكتور شد كه بايد گفت، اينگونه رفتارها صندوق بازنشستگي را با چالش مواجه ميكند.
وام کلان برای بدهکاران وام خرد برای بازنشستگان
وي تصريح كرد: صندوق بازنشستگي به بازنشستگان تنها 3 ميليون وام ميدهد، اين در حالي است كه به بدهكار بانفوذ دولتي 40 ميليارد تومان تسهيلات پرداخت ميكند كه اين نوع رفتارها همانند همان رفتارهايي است كه برخي از مقامات دولتي در گذشته منتقد آن بودهاند.
وي در ادامه گفت: وقتي در تعيين مديريت شايستهسالاري را مدنظر قرار نميدهيم، مديري را برسر صندوقهاي بازنشستگي حاكم ميكنيم كه بازار سرمايه صلاحيت وي را تأييد نميكند. نتيجه آن ميشود كه اموال و دارايي بازنشستگان به دليل سوءمديريت از بين برود.
مشكل با گريهوزاري حل نميشود
وي افزود: بايد بدانيم كه با گريهوزاري نه شغل ايجاد ميشود و نه مشكل كارگران و بازنشستگان حل ميشود. اشتغالزايي و حل مشكلات صندوقهاي بازنشستگي احتياج به مديريت كارآمد و انديشه صحيح، برنامه و استراتژي است. زمان آن رسيده كه خانهتكاني مديريتي انجام بگيرد و سكان مديريت را در اختيار افراد خبره بدهيم.
وي افزود: تغيير و تحول در مجموعه وزارت كار بزرگترين عيدي است كه نمايندگان مجلس شوراي اسلامي ميتوانند در شرايط كنوني به كارگران و بازنشستگان و بيكاران بدهند، زيرا در پنج سال گذشته نشان داد كه مشكلات با گريه و زاري حل نميشود و امروز جاي تأسف است، بنگاههاي متعلق به وزارت كار و صندوق بازنشستگي خودشان با چالش مطالبات معوق حقوق، دستمزد و بيمه و بيكاري روبهرو شوند.