معصومه طاهري
شما چقدر با افتخارات ملي و بين‌المللي ايران آشنا هستيد؟ اين سؤالي است كه معلم يك مدرسه تيزهوشان در رابطه با دانش‌آموزانش به آن رسيد، جواب‌هاي دانش‌آموزان به شكلي بود كه معلم جوان ايده روبات و كمپين«افتخارم ايران»را در فضاي مجازي به‌راه انداخت؛ كمپيني كه تلاش مي‌كند دستاوردهاي علمي، فرهنگي و اقتصادي ايران را به مخاطبان كه قشر اعظم آنها دانش‌آموزان هستند ارائه دهد و با استقبال خوبي از سوي كاربران فضاي مجازي هم روبه‌رو شده است. احمد فروزبخش كارشناس ارشد مديريت فناوري اطلاعات، معلم دبيرستان‌هاي استعدادهاي درخشان و مدرس دانشگاه همچنين فعال در عرصه فضاي مجازي و مديريت شبكه‌هاي اجتماعي است كه با وي در این مورد به گفتوگو نشستيم.
چطور به فكر راه‌اندازي پويش «افتخارم ايران» افتاديد؟
طي چندين سالي كه در دانشگاه و دبيرستان‌ها تدريس داشتم با اين مسئله مواجه شدم كه دانشجويان و دانش‌آموزان و به طور كلي نسل جوان حتي مردم عادي، اطلاع دقيقي از پيشرفت‌هاي كشور در زمينه‌هاي مختلف ندارند. درحالي‌كه بعضي از اين افتخارات وجهه بين‌المللي داشتند و در دنيا ممتاز بودند، اما متأسفانه مردم اطلاعي از آن نداشتند. مقام معظم رهبري در همين سخنراني چند روز پيش هم تأكيد داشتند كه ما در مسئله تبليغات ضعيف و كم ابتكاريم و توصيه كردند اين پيشرفت‌ها با كارهاي مبتكرانه و خلاقانه براي مردم مطرح شود. در واقع، آنچه كه براي رسانه‌ها بيشتر از بقيه مطالب جذاب بوده و هست و مردم آن را شنيده‌اند، مشكلات، نارسايي‌ها و اتفاقات فاجعه بار بوده است. مثلاً اتفاقات تلخي مانند پلاسكو يا سانچي با وجود مهم بودن، حساس‌تر و تأثيرگذارتر از آنچه كه واقعاً هستند نشان داده مي‌شوند و يك پيشرفت ويژه كه در زندگي ما مي‌تواند تحول ايجاد كند توسط رسانه‌ها ديده نمي‌شود يا به اندازه كافي به آن پرداخته نمي‌شود. به قول رسانه‌هاي غربي، خبرهاي بد، براي رسانه‌ها، خبرهاي خوبي هستند. طبق مشاهدات و تجربياتم، هنگامي كه براي دانش‌آموزان و دانشجويان به صورت مستند حتي از منابع معتبر خارجي پيشرفت‌هاي ويژه كشورمان را نقل مي‌كردم، با تعجب و همراهي بسيار خوب آنها مواجه مي‌شدم. از اين رو تصميم گرفتم تا از بستر شبكه‌هاي اجتماعي كه امروزه براي مردم بسيار مقبول و سهل است استفاده كنم و پويشي در سطح ملي با افتخارات ايران تعريف كنم.
پس اين ايده خود دانش‌آموزان بود؟
اين كار، پاسخي به نياز و درخواست دانش‌آموزان بود. آنها مي‌خواستند كه بيشتر بدانند و اين كار جوابي به اين نياز بود.
لطفاً اين پويش را بيشتر توضيح دهيد.
پويش مبتني بر يك روبات تلگرامي است. كافي است به روبات @eftekharam_iran_bot مراجعه و در پويش ثبت نام كنيد، سپس مي‌توانيد يكي از 32 افتخار ويژه و بين‌المللي ايران را انتخاب كنيد. روبات بر اساس انتخاب شما و با تصويري كه شما از خودتان به او داده‌ايد (دلخواه) يك پوستر ويژه از موفقيت‌هاي ميهن‌مان طراحي مي‌كند. در فرآيند كمتر از يك دقيقه از اينجا به بعد مي‌توانيد اين پوستر را براي دوستان‌تان بفرستيد يا در گروه‌ها و كانال‌هاي ديگر به اشتراك بگذاريد يا حتي اين تصوير را در صفحه اينستاگرام خود قرار دهيد. با اين كار امتياز بيشتري به شما تعلق خواهد گرفت كه در چهار مرحله قرعه كشي بسيار مؤثر خواهد بود.
دانش‌آموزان شما چقدر با اين پويش همراهي كردند؟
همراهي بسيار خوبي داشتند. در كل استقبال بچه‌ها از كارهاي نوآورانه به‌خصوص در بستر فضاي مجازي مثبت است، البته درباره تأثيرگذاري نمي‌توان به صورت مستقيم تأثير را اندازه گرفت. امور فرهنگي را خيلي سخت مي‌توان كَمي كرد اما در كل راضي بودم.
تيم سازنده و پيگيري كننده پويش چند نفر بودند؟
طراحي پويش با كمك گروه فرهنگي «پارسا سايبر» انجام شد. اين گروه بر اساس تحقيقات چند ساله پيرامون پويش‌ها و چالش‌ها در شبكه‌هاي اجتماعي و با تشكيل يك اتاق فكر اين پويش را طراحي كردند. جداي از تيم فكري، يك تيم محتوايي وظيفه تأمين محتوا را برعهده داشتند. يك تيم حرفه‌اي هم طراحي گرافيكي و تيم ديگر هم طراحي روبات را انجام دادند. چندين نفر نيز در قالب دو تيم كار پشتيباني سايت و شبكه‌هاي اجتماعي طرح را برعهده داشتند. سازمان فضاي مجازي سراج نيز پشتيباني طرح را برعهده داشت كه وظيفه خودم مي‌دانم تقدير ويژه‌اي از آقاي اميني داشته باشم.
چرا از جوايز ايراني براي پويش استفاده نكرديد؟
در اين مورد بايد سه نكته را عرض كنم. اين پويش در واقع براي نسل جوان طراحي شده بود و نسل هدف در آن، دانش‌آموزان بودند. از اين‌رو باید جوايز در يك حيطه قيمتي محدود، براي اين گروه سني بسيار جذاب باشند. انتخاب نوع جوايز براساس مشورت و تجربه كار با اين گروه سني بود. نكته دوم اين‌كه اين جوايز اگر ايراني بودند بسيار بهتر بود و مي‌توانست در فرهنگ‌سازي نيز مؤثرتر عمل باشد، اما متأسفانه اين نوع كالاها به‌صورت ايراني موجود نبودند. از طرفي قرار نبود كه اين پويش همه مشكلات را با هم حل كند. هدف اصلي جذب و آشنا كردن جوانان با موفقيت‌هاي ايران بود. البته از خيلي از متخصصان درخواست كرديم كه پيشنهادات ايراني ارائه دهند كه متأسفانه با اين اوصافي كه ذكر كرديم، هيچ پيشنهاد مناسبي از طرف هيچ‌كس ارائه نشد. اميدوارم در مرتبه بعدي، هم كالاي ايراني متناسب با اهداف پويش داشته باشيم و هم اين ضعف پويش كه شركت در پيام‌رسان خارجي بود را درست كنيم. در اين‌باره با پيام‌رسان‌هاي داخلي براي برنامه‌هاي بعدي هماهنگي‌هايي داشتيم.
به نظرتان براي فرهنگ‌سازي ميان دانش‌آموزان خصوصاً تيزهوشان چه بايد كرد؟
دانش‌آموزان واقعاً نياز به اطلاعات معتبرو جذاب در قالب‌هاي نو و مبتكرانه دارند. تجربه تيم كاري ما مؤيد اين مطلب بود كه اگر كار از نظر محتوايي خوب باشد و از نظر ساختار نيز جذاب طراحي شود، مي‌توان روي تأثيرگذاري آن روي قشر جوان حساب باز كرد.
در پايان اگر نكته‌اي لازم است بفرماييد.
از مسئولان در حوزه‌هاي مختلف، از امور فرهنگي تا اموري كه شايد ظاهراً اصلاً ارتباطي به فرهنگ ندارد، تقاضا دارم روي مسئله پويش‌ها و چالش‌ها در شبكه‌هاي اجتماعي با كمك متخصصان بيشتر سرمايه‌گذاري كنند. آينده پژوهي نشان مي‌دهد كه موج جديد روي اين قالب از تحركات در فضاي مجازي شكل خواهد گرفت. مثلاً سازمان‌هايي مي‌توانند كارهاي تبليغاتي، اطلاع‌رساني يا حتي فرهنگ‌سازي خود را به جاي روش‌هاي قديمي‌تر روي بسترهاي جديد مانند بسترهايي نظير پويش‌ها و چالش‌ها سوار كنند براي اين كار هم مي‌توانند روي جوانان متخصص و فعال حساب ويژه‌اي باز كنند.
