مهران ابراهیمیان
نگاهي به فرامين مقام معظم رهبري در طي 27 سال اخير نشان مي‌دهد كه خطر اشرافي‌گري مسئولان تا چه حد جدي و الزامی است.
بررسي سخنان رهبر انقلاب نشان مي‌دهد كه هر چه به سال‌هاي اخير نزديك شديم ابراز نگراني درباره اين امر از سوي ايشان و هشدارهاي ارائه شده بيشتر شده است، به‌طوري‌كه از سال 94 تاكنون شش بار در‌اين‌باره به‌طور رسمي سخن گفته‌اند و در طي اين سال‌ها از همه مردم، روحانيون، دانشجويان، جوانان، طلاب و به‌خصوص نمايندگان مجلس به دفعات خواسته‌اند تا اين موضوع اعاده مال نامشروع و پرهيز از روحيه اشرافي‌گري مسئولان را در دستور كار قرار دهند.
اگر نمايندگان مجلس شوراي اسلامي به‌طور جدي وارد گود مقابله با اشرافي‌گري مسئولان نشوند و خلأ قانوني موجود همچنان ادامه داشته باشد، فاصله مردم از مسئولاني كه درد مردم را نمي‌فهمند، هر روز بيشتر مي‌شود و نتيجه‌اي جز كاهش سرمايه‌هاي اجتماعي و توسعه فساد در عرصه‌هاي اقتصادي نخواهد داشت. خوشبختانه مجلس طرح دو‌فوريتي اعاده اموال نامشروع مسئولان به بيت‌المال را در‌اين‌باره ارائه كرده است كه بايد آن را جدي گرفت و از مسئولان بي‌رودربايستي خواست كه «از كجا آورده‌اند» و آنها را از زندگي اشرافي منع كرد، ولو آنكه برخي از مسئولان با اين موضوع مخالف باشند!نگاهي به فرامين مقام معظم رهبري در طي اين سال‌ها شايد تلنگري جدي به نمايندگان مجلس براي قانوني كردن مبارزه با اشرافي‌گري و تحصيل مال نامشروع باشد.
دل سپردن به اقشار مرفه به جای توجه به مستضعفان حرکتی ضدانقلابی است
* امام خامنه‌اي: بعضي آقايان با ماشين 200ميليوني به درس مي‌آيند. عقل من كه قد نمي‌دهد! طلبه و ماشين 200 ميليوني! اگر هم پول داشته باشي هم اسراف و حرام است. ايشان «حركت به سمت اشرافي‌گري»، «دل‌سپردن به طبقات مرفه به جاي توجه به مستضعفان و قشرهاي ضعيف» و «تكيه و اعتماد به خارجي‌ها به جاي تكيه بر مردم» را نمونه‌هاي حركت ارتجاعي و ضد‌انقلابي خواندند و تأكيد كردند: نخبگان جامعه حواسشان جمع باشد، مديران كشور به‌شدت مراقب باشند و مردم هم با حساسيت، رفتار ما مسئولان و مديران را تحت نظر داشته باشند تا اينگونه حركات ارتجاعي در كشور اتفاق نيفتد. (در ديدار پرشور هزاران نفر از مردم متدين و انقلابي تبريز يك‌شنبه ۲۹ بهمن ۱۳۹۶)
* حضرت آيت‌الله خامنه‌اي ششمين توصيه خود را به اعضاي هيئت دولت به موضوع «لزوم حفظ و تقويت روحيه مردمي و پرهيز از اشرافي‌گري» اختصاص دادند. (ديدار رئيس‌جمهور و اعضاي هيئت دولت با رهبر انقلاب، ۱۳۹۶/۰۶/۰۴)
* جلوي اشرافي‌گري بايد گرفته بشود؛ اشرافي‌گري بلاي كشور است. رفتار مسئولان، گفتار مسئولان، تعاليمي كه مي‌دهند، بايد ضد اين جهت اشرافي‌گري باشد؛ كمااينكه اسلام اينجوري است. (بيانات در ديدار اقشار مختلف مردم، ۱۳۹۵/۰۵/۱۱)
* مسير دين آن وقتي تغيير پيدا مي‌كند كه آن نقطه اصلي، آن هسته اصلي تغيير پيدا كند؛ يعني هسته قدرت، هسته مديريت، هسته رياست اگر تغيير پيدا كند، همه‌چيز تغيير مي‌كند؛ بله، در واقعيت عملي، تغييراتي به وجود مي‌آيد و افرادي از قبيل خلفاي بني‌اميه و بني‌عباس سر كار مي‌آيند، به‌عنوان اسلام، حجاج‌بن‌يوسف هم [سركار] مي‌آيد، اما اينها ديگر ضابطه را نمي‌توانند به هم بزنند. (بيانات در ديدار اقشار مختلف مردم به مناسبت عيد غدير، ۱۳۹۵/۰۶/۳۰)
* ما آسيب‌هاي ناشي از فقر را شناخته‌ايم، روي آنها برنامه‌ريزي مي‌كنيم، درباره آنها جلسه مي‌گذاريم، اما آسيب‌هاي ناشي از مستي اشرافي‌گري را كأنه درست نمي‌شناسيم؛ وقتي اشرافي‌گري، اسراف و تجمل در جامعه وجود داشته باشد و ترويج بشود، اين قضايا به دنبالش پيش و به وجود مي‌آيد و همه دنبال اين هستند كه يك طعمه‌اي به دست بياورند و خودشان را از آن سير كنند، شكم‌ها را از اين مال‌هاي حرام پُر كنند. با اين پديده بايد با جديت مقابله بشود؛ مسئله عزل كردن، بركنار كردن و برگرداندن آنچه از بيت‌المال به صورت نامشروع خارج شده است، اين را در دستور قرار بدهند. اين وظيفه همه است؛ مردم نسبت به اين مسئله اهميت مي‌دهند و اگر چنانچه اين قضيه اتفاق نيفتد و دنبال‌گيري نشود، اعتماد مردم به نظام كاسته مي‌شود كه اين فاجعه بزرگي خواهد بود. بايد با اقدام جدي اعتماد مردم را حفظ كرد. (خطبه‌هاي نماز عيد فطر،۱۳۹۵/۰۴/۱۶)
چه مجلسی کشور را بدبخت خواهد کرد
* اگر مجلس مرعوب غرب باشد، مرعوب امريكا باشد، دنبال حاكميت جريان اشرافي‌گري باشد، ريل‌گذاري او در اين جهت‌ها خواهد بود؛ كشور را بدبخت خواهند كرد. اهميت مجلس اينها است. (بيانات در ديدار مردم آذربايجان شرقي، ۱۳۹۴/۱۱/۲۸)
* امام نابرابري اقتصادي را با شدت و حدت رد مي‌كرد؛ اشرافي‌گري را با تلخي رد مي‌كرد؛ همه بايد تلاش كنند كه فقر را ريشه‌كن كنند؛ همه بايد تلاش كنند كه محرومان را از محروميت بيرون بياورند و تا آنجايي كه در توان كشور است به محرومان كمك كنند. از آن طرف به مسئولان كشور هشدار مي‌داد درباره خوي كاخ‌نشيني - اين نكته‌اي كه در قرآن هم آمده است: وَ سَكنتُم في مسكنِ الذينَ ظَلَموا - و همه را از خوي كاخ‌نشيني برحذر مي‌داشت... مسئله عدالت اجتماعي، طرفداري از محرومان و دوري از خوي اشرافي‌گري و خوي تجمل‌گرايي و عمل در اين جهت... در راه پيشرفت، توقف ممنوع است، خودشگفتي ممنوع است، غفلت ممنوع است، اشرافي‌گري ممنوع است، لذت‌جويي ممنوع است. (بيانات در مراسم بيست و سومين سالگرد رحلت امام خميني (ره)، ۱۳۹۱/۰۳/۱۴)
* ما البته ضعف‌هايي هم داريم؛ اين ضعف‌ها را بايد از بين ببريم. ضعف‌هاي ما خطرهايي است كه در سر راه ماست و در اين مدت وجود داشته و بايد بعدها جلوي اينها را بگيريم. اولين ضعف ما گرايش به دنياطلبي بود كه گريبان بعضي از ماها را گرفت. بعضي از ما مسئولان دچار دنياطلبي شديم، دچار مادي‌گرايي شديم؛ براي ما ثروت، تجمل، آرايش، تشريفات و اشرافي‌گري يواش‌يواش از قبح افتاد. وقتي ما اينجور شديم، اين سرريز مي‌شود به مردم. ميل به اشرافي‌گري، ميل به تجمل، ميل به جمع ثروت و استفاده از ثروت به شكل نامشروع و نامطلوب، به طور طبيعي در خيلي از انسان‌ها هست. وقتي ما خودمان را رها كرديم، ول كرديم، دچار شديم، اين سرريز مي‌شود به مردم؛ در مردم هم اين مسئله پيدا مي‌شود. (خطبه‌هاي نماز جمعه تهران، ۱۳۹۰/۱۱/۱۴)
حداقل در دوران مسئولیت، رفاه طلبی نکنید
* وقتي من و شما زندگي‌مان را زندگي رفاه‌طلبانه و اشرافي قرار بدهيم، مردم از ما ياد مي‌گيرند. يك عده‌اي منتظر بهانه‌اند؛ به ما نگاه مي‌كنند، مي‌گويند آقا ببينيد اينها چه جوري زندگي مي‌كنند، ما هم مي‌خواهيم همين‌جور زندگي كنيم. اينها كساني هستند كه دستشان مي‌رسد. يك عده‌اي معتقدند كه بايد در زندگي مقتصد بود، نبايد اسراف كرد، نبايد افراط كرد، اينها وقتي نگاه مي‌كنند، مي‌بينند من و شما اسراف مي‌كنيم، مي‌گويند خب، ما از اينها كه بالاتر نيستيم؛ اينها كه رؤساي ما هستند. اين كارها خطر دارد. براي مردم هرچه مي‌توانيد رفاه ايجاد كنيد، هرچه مي‌توانيد درآمد ملي را زياد كنيد، هر چه مي‌توانيد در كشور ثروت توليد كنيد، اما خودتان نه. مسئولان لااقل تا وقتي مسئولند، به زندگي رفاه‌طلبي رو نكنند. بي‌مبالاتي نسبت به حفظ بيت‌المال؛ اينها گناهان ماست، اينها نقاط ضعف ماست. (بيانات در ديدار مسئولان نظام جمهوري اسلامي ايران، ۱۳۹۰/۰۵/۱۶)
* من نسبت به شخص هيچ‌گونه نظري ابراز نمي‌كنم، اما شاخص‌هايي وجود دارد. بهترين آن كسي است كه درد كشور را بفهمد، درد مردم را بداند، با مردم يگانه و صميمي باشد، از فساد دور باشد، دنبال اشرافي‌گري خودش نباشد. آفت بزرگ ما اشرافي‌گري و تجمل‌پرستي است، فلان مسئول اگر اهل تجمل و اشرافي‌گري باشد، مردم را به سمت اشرافي‌گري و به سمت اسراف سوق خواهد داد. ايني كه ما گفتيم امسال، سال حركت به سوي اصلاح الگوي مصرف است، يعني امسال سالي است كه ملت ايران تصميم بگيرد كه با اسراف مبارزه كند. يكي از اساسي‌ترين كارها براي اينكه ما جلوي اسراف را بگيريم اين است كه مسئولان كشور خودشان، كسانشان، نزديكانشان و وابستگانشان، اهل اسراف و اهل اشرافي‌گري نباشند. (بيانات در جمع مردم استان كردستان در ميدان آزادي سنندج، ۱۳۸۸/۰۲/۲۲)
انتظار رهبری از جنبش دانشجویی
* در تمام دوران‌هاي مختلف، در طول انقلاب، حوادث گوناگون، لحظه‌هاي حساس و خطير، حضور دانشجويان مؤمن، متعهد، عدالتخواه، باگذشت توانسته فضا را در جهت صحيح هدايت كند. اين برداشت من از جنبش دانشجويي و نگاه من به جنبش دانشجويي است: ضد‌استكباري، ضد‌فساد، ضد‌اشرافي‌گري، ضد‌حاكميت تجمل‌گرايانه و زورگويانه، ضد‌گرايش‌هاي انحرافي؛ اينها خصوصيات جنبش دانشجويي است. (بيانات در ديدار اساتيد و دانشجويان در دانشگاه علم و صنعت، ۱۳۸۷/۰۹/۲۴)
* ما اگر بخواهيم تجمل، اشرافي‌گري، اسراف و زياده‌روي را - كه واقعاً بلاي بزرگي است - از جامعه‌مان ريشه‌كن كنيم، با حرف و گفتن نمي‌شود كه از يك طرف بگوييم و از طرف ديگر مردم نگاه كنند و ببينند عملمان جور ديگر است! بايد عمل كنيم؛ عمل ما بايد مؤيد، دليل و شاهد بر حرف‌هاي ما باشد تا اينكه اثر بكند. (بيانات در ديدار رئيس‌جمهوري و اعضاي هيئت دولت، ۱۳۸۷/۰۶/۰۲)
* خوي اشرافي، گرايش به اسراف و طعمه انگاشتن اين مسئوليت بلاي بزرگي است كه گاه مردم سابقاً نجيب و پارسا هم ممكن است، نتوانند خود را از آن برحذر بدارند. همه بايد به‌شدت مراقب خويش باشيم و دوره مسئوليت خود را حسنه‌اي ماندگار و نه سيئه‌اي دامنگير بسازيم. (پيام به مناسبت آغاز به كار هشتمين دوره مجلس شوراي اسلامي، ۱۳۸۷/۰۳/۰۷)
پرهیز از حاکمیت اشرافی
* آرمان‌گرايى جوان ايرانى ما عبارت است از ترسيم آينده‌اي با اين خصوصيات. ما نظام و كشوري مي‌خواهيم كه پيشرفته باشد و مردم آن دانشمند، بيدار و زنده باشند، كشور برخوردار از عدالت باشد، مبراي از فساد باشد، طبقه اشراف بر آن حاكميت نداشته باشد - چه اشراف سنتي، چه طبقه جديدي كه ممكن است اسمشان اشراف نباشد، اما در واقع اشراف باشند و به قول آقايان از رانت‌هاي گوناگون اقتصادي استفاده كنند- برخوردار از قدرت و استحكام سياسي باشد. (بيانات در ديدار جمعي از دانشجويان استان كرمان، ۱۳۸۴/۰۲/۱۹)
* پيوند حقيقي با مردم، مستلزم حضور در ميان آنان و دور نشدن از سطح متوسط زندگي آنان است. ساده‌زيستي و پرهيز از اسراف و پرهيز از هزينه كردن بيت‌المال در امور شخصي و غير‌ضروري، شرط لازم براي حفظ اين پيوند است. ترويج فرهنگ اشرافي‌گري، تجمل و سفرهاي پرهزينه و بيهوده خارجي از كيسه مردم، دور از شأن نمايندگي و عامل گسيخته شدن پيوند نماينده با مردم است. (پيام به مناسبت آغاز به كار هفتمين دوره مجلس شوراي اسلامي، (۱۳۸۳/۰۳/۰۶)
سوء استفاده از قدرت برای به دست آوردن ثروت جرم است
* استفاده از قدرت براي به‌دست آوردن پول، يكي از بزرگ‌ترين جرائم است. در نظام اسلامي، مراكز قدرت و كساني كه دستگاه‌هاي مختلف، مديريت‌ها و امضا‌ها را در اختيار دارند، بايد به جمع ثروت شخصي براي خود، به‌عنوان يك گناه نگاه كنند. (بيانات در ديدار اقشار مختلف مردم به مناسبت عيد نيمه‌شعبان، ۱۳۸۱/۰۷/۳۰)
* ما مسئولان بايد روح اسلامي را در خود زنده نگه‌داريم؛ روح اشرافي‌گري را دور بيندازيم و رشته سودجويي، ثروت‌طلبي، دنبال منافع شخصي دويدن، تجمل‌پرستي و امثال اينها را از دست و پاي خود باز كنيم. اگر گرفتاري‌هاي ما در بخشي حل نشده است، علتش اينهاست؛ اينها را بايد اصلاح كنيم. (بيانات در ديدار جمعي از ايثارگران و خانواده‌هاي شهدا، ۱۳۸۱/۰۳/۰۱)
مسئول نباید مسئولیتش را یک کاسبی حساب کند
* اين پذيرفته نيست كه ما جهتي را انتخاب كنيم كه نقطه مقابل جهت اميرالمؤمنين باشد. او به سمت سختگيرى بر خود مي‌رفت، حال هدف مسئول عالى دولتي و حكومتي ما از قبول مسئوليت و مأموريت، عمران و آباد‌كردن دنياي خود باشد؟ اين نمي‌سازد و ممكن نيست. من در سال گذشته هم در چنين ايامي عرض كردم، پذيرفته نيست كه مأمور عاليرتبه نظام جمهوري اسلامي، مثل بقيه كاسبي‌ها، مسئوليت خود را يك كاسبي حساب كند. مسئول نظام جمهوري اسلامي حق ندارد به اعيان، اشراف و پولدارها نگاه كند و زندگي خود را با آنها بسنجد؛ حق ندارد خود را با نظاير و اشباه خود در حكومت‌هاي طاغوتي بسنجد. (بيانات در خطبه‌هاي نماز جمعه ۲۱ رمضان، ۱۳۸۰/۰۹/۱۶)
* از جمله چيزهايي كه روند حركت به سمت عدالت را در جامعه كند مي‌كند، نمود اشرافي‌گري در مسئولان بالاي كشور است؛ از اين اجتناب كنيد. اشرافي‌گري دو عيب دارد؛ عيب دومش از عيب اولش بزرگ‌تر است. عيب اول اشرافي‌گري، اسراف است - اشرافي‌گري حلال را مي‌گوييم؛ يعني آن چيزي كه پولش از راه حلال و بحق به دست آمده - اما عيب دوم بدتر است و آن اين است كه فرهنگ‌سازي مي‌كند؛ يعني چيزي براي مسابقه دادن همه درست مي‌كند. البته در اين زمينه مسئولان درجه يك بسيار نقش دارند، تلويزيون بسيار نقش دارد، منش من و شما هم بسيار نقش دارد. (بيانات در ديدار رئيس‌جمهوري و اعضاي هيئت دولت، ۱۳۸۰/۰۶/۰۵)
* مشى اشرافي‌گرايانه براى مسئولان كشور، نقطه ضعف به شمار مى‌آيد. افزون‌طلبى براى مسئولان ممنوع است. (بيانات در ديدار جمعي از مردم گيلان، ۱۳۸۰/۰۲/۱۱)
* مسئولان اسلامي نبايد در رفتار و عمل خودشان مسرفانه و متجملانه زندگي كنند. مسئول و صاحب يك منصب در نظام اسلامي و نظام حق، نبايد طوري زندگي كند كه باب اعيان، اشراف، متمكنان و برخورداران جامعه يا مسئولان كشورهاي غير‌اسلامي است. اين فرهنگ غلطي است كه هركس در مسئوليت‌هاي دولتي به مقام و مسئوليتي رسيد، بايد فلان طور خانه يا فلان طور وسيله رفت و آمد يا فلان طور امكانات زندگي داشته باشد؛ نه، دستور اميرالمؤمنين اين نيست، فقط مربوط به آن زمان هم نيست، مربوط به همه زمان‌هاست. (بيانات در خطبه‌هاي نماز جمعه تهران، ۱۳۷۹/۰۹/۲۵)
* تجمل‌گرايي و گرايش به اشرافي‌گري در زندگي، ضررها و خطرهاي زيادي دارد: هيچ وقت عدالت اجتماعي تأمين نخواهد شد، هيچ‌وقت روحيه برادري،الفت، انس و همدلي - كه براي همه كشورها و همه جوامع، به‌خصوص جامعه ما مثل آب و هوا لازم است - پيش نخواهد آمد. (بيانات در ديدار كارگزاران نظام اشرافي‌گري مسئولان، ۱۳۷۸/۱۰/۰۴)
* افراد مسئول در اين نظام، بايد دندان لذايذ بي‌شماري را بكنند. از خيلي لذت‌ها بايد بگذرند. (بيانات در ديدار جمعي از روحانيون، ۱۳۷۲/۰۳/۲۶)
* حكومت كردن و سمت و منصب در جمهوري اسلامي، نبايد به شكل يك غنيمت نگاه شود. ۱۳۷۱/۱۰/۱۷
در چه شرایطی اعتماد مردم سلب می‌شود
* مردم بايد به من و شما اعتماد داشته باشند. اگر ما دنبال مسائل خودمان رفتيم، به فكر زندگى شخصى خودمان افتاديم، دنبال تجملات و تشريفاتمان رفتيم، در خرج كردن بيت‌المال هيچ حدى براى خودمان قائل نشديم - مگر حدى كه دردسر قضايى درست بكند! - و هرچه توانستيم خرج كرديم، مگر اعتماد مردم باقى مى‌ماند؟ بيانات در ديدار كارگزاران نظام، ۱۳۷۰/۰۵/۲۳)
متأسفانه اشرافی گری نه تنها در میان مسئولین اجرائی کشور رخ داده ، نمایندگان رهبر معظم انقلاب نیز خواسته یا ناخواسته با رفتن به سوی اشرافی گیری و سوار شدن به خودروهای آنچنانی دل دلسوزان انقلاب را به درد آوردند و رفتار آنان بعنوان نماینده ولی فقیه ، آثار سوئی در میان جامعه داشته است . در صورتیکه این نمایندگان میتوانستند همانند امام جمعه محترم تبریز جناب آل هاشم اثرات بسیار مثبت و دلگرمی مردم و همچنین سوق مسئولین به خدمتگذاری به جاری رقابت برای اشرافی گری داشته باشند . 
